ترجمه: و خداوند کسی است که خورشید را در آسمان، کوچک قرار داد و آن را زیبا همچون نور ظاهر ساخت در حالیکه مردم را از گِل آفرید.
متن غایب:
هُوَ الَّذِی خَلَقَکُم مِّن طِینٍ ثُمَّ قَضَى أَجَلًا وَأَجَلٌ مُّسمًّى عِندَهُ ثُمَّ أَنتُمْ تَمْتَرُونَ (انعام /۲).
ترجمه: اوست کسى که شما را از گل آفرید آنگاه مدتى را(براى شما عمر) مقرر داشت و اجل حتمى نزد اوست با این همه (بعضى از) شما (در قدرت او) تردید مى‏کنید.
روابط بینامتنی: این فراز از شعر شاعر ما، به آیه ۲ سورهی انعام اشاره دارد. سخن آغازین در این سوره، آفرینش آسمان و زمین و نظامات آنهاست، و سپس از طریق آفرینش انسان، مردم را متوجّه اصل توحید میسازد و «ابتدا میگوید: حمد و سپاس براى خدائى است که آسمانها و زمین را آفرید، خداوندى که مبدأ نور و ظلمت و بر خلاف عقیدهی دوگانه پرستان، آفرینندهی همه چیز است اما مشرکان و کافران به جاى اینکه از این نظامِ واحد درس توحید بیاموزند، براى پروردگار خود شریک و شبیه میسازند. در آیهی دوّم اشاره به خلق انسان مىکند و در این مورد به شگفت انگیزترین مسأله یعنى آفرینش او از خاک و گل اشاره کرده است، و سپس به مراحل تکاملى عمر انسان اشاره کرده میگوید: پس از آن مدتى را مقرر ساخت که در این مدت انسان در روى زمین پرورش و تکامل پیدا کند سپس به اجل یعنی وقت مرگ انسان اشاره میکند و بعد میگوید شما افراد مشرک درباره آفرینندهاى که انسان را از این اصل بىارزش یعنى گل آفریده و از این مراحل حیرت انگیز و حیرتزا گذرانده است شکّ و تردید به خود راه میدهید، موجودات بىارزشى همچون بتها را در ردیف او قرار داده، یا در قدرت پروردگار بر رستاخیز و زنده کردن مردگان شک و تردید دارید» (مکارم شیرازی، ۱۳۶۱ش، ج۵: ۱۵۰-۱۴۷). دیکالجن در این بیت از شعر خویش صحبت از آفرینش به میان میآورد، و اشاره به ترتیب آفرینش آسمان و زمین و انسان دارد. وی با زیبایی تمام و آگاهی کامل از کلام وحی و کمک گرفتن از آن، مقصود خویش را بیان کرده است. رابطهی بینامتنی این بیت از شعر شاعر، با کلام وحی، با وجود واژگان کلیدی «الخَلائِق و طِین» موجود در متن حاضر، از نوع نفی جزئی است، و همچنین با ذکر این مطلب که شاعر برای بیان مقصود خویش از مضمون کلام وحی سود برده است، رابطهی بینامتنی نفی متوازی به اثبات میرسد.
متن حاضر:

ترجمه: و در آن(گِل) تدبیر کرد که چگونه باشد، و او کسی است که به هر چیزی میگوید باش، پس بیدرنگ میشود.
متن غایب:
إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَیْئاً أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ (یاسین/۸۲).
ترجمه: چون به چیزى اراده فرماید کارش این بس که مى‏گوید باش پس(بى‏درنگ) موجود مى‏شود.
عملیات بینامتنی: این فراز از شعر دیکالجن اشاره به آیهی ۸۲ سورهی یاسین دارد که در جواب مردى از مشرکان به نام «أبی بن خلف» یا «امیه بن خلف» و یا «عاص بن وائل» است، که قطعه استخوان پوسیدهاى را پیدا کرد و گفت: با این دلیل محکم به مخاصمه با محمد(ص) برمىخیزم و سخن او را در مورد معاد ابطال میکنم، آنرا برداشت و نزد پیامبر اسلام(ص) آمد و آنرا به شکل پودر درآورد و گفت: چه کسى میتواند این استخوانهاى پوسیده را از نو زنده کند. در جواب ادعای این مشرک آیاتی نازل شد که تأکیدى است، بر این حقیقت که هر گونه ایجادى در برابر اراده و قدرت او سهل و آسان است، ایجاد آسمانهاى عظیم و کرهی خاکى، با ایجاد یک حشره کوچک براى او یکسان است. میفرماید: فرمان او این است که هرگاه چیزى را اراده کند به آن میگوید: «موجود باش» آنهم موجود میشود، همانگونه که خدا خواسته همه چیز به یک اشاره و فرمان او بسته است و کسى که داراى چنین قدرتى است(ر.ک: الطباطبایی، ۱۳۷۲ش، ج۱۷: ۱۱۹-۱۱۷؛ مکارم شیرازی، ۱۳۶۱ش، ج۱۷: ۴۷۰-۴۵۶؛ زمخشری، ۱۴۰۷هـ، ج۴: ۳۱). آیا جاى این دارد که در احیاء مردگان به وسیله او تردید شود؟ شاعر ما دیکالجن در این بیت از شعر خویش که در وصف آفرینش است، به قدرت نامتناهی خداوند اشاره کرده و بیان داشته که همه چیز در گروِ قدرت اوست، و با کوچکترین اشارهاش موجودی خلق و یا نابود میشود. رابطهی بینامتنی این بیت از شعر شاعر با کلام وحی، هم از نوع نفی جزئی و هم از نوع نفی متوازی است؛ چرا که واژگان کلیدی موجود در متن حاضر و همچنین استفادهی شاعر از مضمون کلام برای بیان مقصودش بیانگر این مطلبند.

ب) روابط بینامتنی با احادیث

متن حاضر: