(منبع: یافتههای محقق بر اساس مطالعه پیشینه موضوع
۲-۳) بخش سوم: چارچوب نظری و مدل مفهومی تحقیق
همانطور که در پایان پیشینه تجربی تحقیق نیز اشاره شد، به جهت ایجاد اطمینان بیشتر از وجود ارتباط میان دو متغیر اصلی (اخلاقکار و هوش سازمانی) از متغیر رفتار شهروندی سازمانی به عنوان متغیر میانجی استفاده شد. بنابراین مدل تحقیق حاضر بر اساس این متغیر رسم گردید. در مدل ارائه شده به طور همزمان ارتباط میان متغیر اخلاقکار و رفتار شهروندی سازمانی و همچنین رفتار شهروندی سازمانی و هوش سازمانی مورد بررسی قرار میگیرد. اخلاقکار بر اساس دیدگاه پتی در سال ۱۹۹۵؛ هوش سازمانی بر اساس نظریه آلبرخت در سال ۲۰۰۳ و نیز رفتار شهروندی سازمانی بر اساس نظریه پودساکف در سال ۱۹۸۸ مورد استفاده قرار گرفت.
بر همین اساس مدل ارائه شده شامل ابعاد هر سه متغیر بوده و محقق با توجه به ابعاد ارتباط را مورد سنجش قرار میدهد. همانطور که پیشتر نیز گفته شد، اخلاقکار بر اساس دیدگاه پتی دارای چهار بعد (دلبستگی و علاقه به کار، پشتکار و جدیت در کار، روح جمعی و مشارکت در کار و روابط سالم و انسانی در محیط کار) میباشد و هوش سازمانی بر اساس نظریه آلبرخت دارای هفت بعد (فشار عملکرد، چشمانداز راهبردی، میل به تغییر، روحیه، سرنوشت مشترک، اتحاد و توافق و دانش کاربردی) و رفتار شهروندی سازمانی نیز بر اساس نظریه پودساکف دارای پنج بعد (نوع دوستی یا رفتار یاریدهنده، رفتار مؤدبانه کاری، وظیفهشناسی و وجدان کاری، جوانمردی و مروت، اخلاق اجتماعی) است.
فشار عملکرد
سرنوشت مشترک
چشم انداز راهبردی
دلبستگی و علاقه به کار
اتحاد و توافق
پشتکار و جدیت در کار
روحیه
روح جمعی و مشارکت در کار
روابط سالم و انسانی در محل کار
اخلاق اجتماعی
جوانمردی و مروت
وظیفه شناسی
رفتار مؤدبانه کاری
نوع دوستی
میل به تغییر
دانش کاربردی
شکل شماره ۲-۲: مدل مفهومی ارتباط اخلاقکار و هوش سازمانی با در نظرگرفتن متغیر میانجی رفتار شهروندی سازمانی
فصل سوم
روشها و ابزار تحقیق
مقدمه
در دنیای امروز در حیطه نظامهای علمی در هر رشتهای به ویژه در علوم انسانی جهت کسب دانش و منابع جهانی ابزارهای جدیدی فراهم شدهاند تا امکان بهرهبرداری از تغییرات سریع اطلاعات را فراهم نمایند؛ این امر بدون توجه به بکارگیری یک روش نظاممند علمی، دریافت و فهم موضوعات علمی و تخصصی میسر نیست و نخواهد شد.
با توجه به مطالب یاد شده، محقق جهت انجام پژوهش خود روشی را برگزیده تا به واسطه آن بتواند سؤالهای مورد نظر خود را پاسخ گوید. در این فصل، روش تحقیق بکار گرفته شده در نوشتار حاضر به طور مفصل به شرح ذیل توضیح داده میشود. در ابتدا ضمن ارائه نوع و روش تحقیق، به بیان جامعه آماری و نمونهگیری، روش جمعآوری اطلاعات و روشهای آماری مورد استفاده پرداخته میشود. تلاش بر این است تا خواننده با شیوه و روش اساسی انجام تحقیق آشنا گردد.
۳-۱) روش تحقیق
از آنجا که هدف پایاننامه بررسی ارتباط متقابل اخلاقکار و هوش سازمانی؛ با در نظر گرفتن متغیر میانجی رفتار شهروندی سازمانی میباشد که با تحقق آن علاوه بر تفهیم و شناسایی چگونگی ارتباط میان این متغیرها و همچنین میزان و درجه کیفیت ارتباط میتوان از نتایج به دست آمده در طراحی و تدوین بهینه استراتژیهای مربوط به منابع انسانی در سازمان استفادهای ارزنده و کاربردی نمود، تحقیق حاضر از نظر هدف به عنوان یک تحقیق کاربردی در نظر گرفته میشود.
همچنین از لحاظ جمعآوری داده یک تحقیق توصیفی- همبستگی میباشد. تحقیق توصیفی شامل مجموعه روشهایی است که هدف آنها توصیف شرایط پدیدههای مورد بررسی است.اجرای تحقیق توصیفی میتواند صرفاً برای شناخت شرایط موجود یا یاری دادن به فرآیند تصمیمگیری باشد (سرمد و همکاران،۱۳۸۸: ۸۱). روش به کار گرفته شده ترکیبی از دو روش مطالعه کتابخانهای، کتب تخصصی و مقالات مربوط به حوزه رفتار سازمانی و منابع انسانی و نیز از روش پیمایشی (میدانی) استفاده گردید. از روش کتابخانهای، جهت بررسی ادبیات تحقیق، بررسی سابقه، آشنایی با تجربیات گذشته و شناخت عوامل مرتبط به طریق فیشبرداری استفاده شد و در روش پیمایشی با بهرهگیری از پرسشنامه مدنظر و توزیع آن در میان کارکنان به بررسی وضعیت اخلاقکار، هوش سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان اداری پرداخته شد.
۳-۲) جامعه آماری
بر طبق تعریف جامعه آماری عبارت است از کلیه عناصر و افرادی که در یک مقیاس جغرافیایی مشخص (جهانی یا منطقهای) دارای یک یا چند صفت مشترک باشند (حافظنیا،۱۳۸۶: ۱۱۹). بر همین اساس جامعه آماری تحقیق مورد نظر شامل تمامی کارکنان رسمی دانشگاه شیراز در بخشهای مختلف اداری است که در مجموع شامل ۵۴۰ نفر بر طبق اداره آمار و اطلاعات سازمان مربوطه در سال ۱۳۹۱ میباشد. جامعه آماری مورد بحث به تفکیک واحدها و تعداد کارکنان در جدول شماره ۳-۱ گزارش میشود.
جدول ۳-۱) تفکیک جامعه آماری بر اساس واحدها و تعداد کارکنان