دسته بندی علمی – پژوهشی : پایگاه سیاسی اجتماعی و فرهنگی شیعه در عصر امام صادق (ع)۹۴- قسمت ۱۳ |
بنى عباس و بنى امیه در ظلم و قساوت قلب و فسق و فجور، مساوى بودند و در انجام معصیت علنى و کفر با بنى امیه فرقى نداشتند: زیرا هدف آنان نفع بردن و منشأ اینکار نیز بىمبالاتى به دین و مقدسات آن بود، و در این جهات با یکدیگر هم عقیده بودند، همۀ آنان متوجه هوى و هوس گردیده و راه گمراهى را می پیمودند، سر می بریدند، چوبههاى دار را برافراشته و خانهها را بر سر زندهها خراب می کردند. ابراهیم و برادرش سفاح همانند معاویه بودند و منصور و رشید همانند هشام. و متوکل نمونه یزید بن معاویه بود (مغنیه،۱۳۴۳ ج۱ ص ۱۶۰).
عباسی ها از همان روز اولی که روی کار آمدند، برنامه شان مبارزه کردن با علویون به طور کلی و کشتن علویین بود، و مقدار جنایتی که عباسیان نسبت به علویین بر سر خلافت کردند از جنایاتی که امویین کردند کمتر نبوده و بلکه از یک نظر بیشتر بود، منتها در مورد امویین چون فاجعه کربلا که طرف امام حسین (ع) است رخ می دهد قضیه خیلی اوج می گیرد والا منهای مسئله امام حسین (ع) فاجعه هایی که اینها راجع به سایر علویین به وجود آوردند از فاجعه کربلا کمتر نبوده و بلکه زیادتر بوده است (مطهری، صفحه ۱۷۴-۱۷۱)
۲-۸ شورش ها ،جنگ ها و قیامها در دوران امام صادق (ع)
در دوران امامت امام صادق (ع) شورش ها ،جنگ ها و قیام هایی بوقوع پیوست که به اختصار به آنها اشاره می شود :
۲-۸-۱ نا آرامی ها و شورش ها
گروههاى مخالف و مبارز علیه دستگاه اموى را بهطور کلى بنى هاشم (علویان و عباسیان) تشکیل مىدادند. در آغاز و در مراحل حساس مبارزه، سخن از علویان بود. آنها به دو گروه عمدۀ بنى الحسن که عبد اللّه محض در رأس آنها بود و بنى الحسین که امام صادق (ع) ریاست آن را به عهده داشت، تجزیه شده بودند. در این مرحله، عباسیان نیز بهظاهر و بهطور جدى به نفع اهل بیت علیهم السّلام شعار مىدادند (نصیری، ۱۳۸۶ ، ج۱ ،ص۱۹۹) .
مسعودی می نویسد : یکی از عواملی که فضا را برای قیام بر حکومت مروان دوم آماده کرد، انتقال پایتخت از دمشق به حران بود. چون مروان در حران و در زیر سیطره قیسی ها پرورش یافته بود. این مسئله به دور شدن یمنی ها از او و پیوستن شان به دعوت عباسیان منجر شد ( مسعودی،۱۳۷۴ ،ج۳ ،ص۳۴۵ ) .
و از عوامل دیگر منازعات قبایلی و درگیری های داخلی میان خاندان اموی برای رسیدن به قدرت بود. از جمله شورش هایی که مروان دوم با آن ها روبه رو بود :
شورش حبیب بن مرّه در بثیفه فلسطین.
ابو الورد در قنّسرین و اسامه بن مسلم در جزیره.
این سه حرکت خود را در مقابل عباسیان سفید جامگان مینامیدند زیرا عباسیان به سیاه جامگان معروف بودند.
شورش یزید بن هبیره در واسط (آخرین حرکت اموی)
۲-۸-۱-۱شورش ساکنان حمص
هنگامی که مروان به سر کار آمد، مردم از جمله حمصی ها با او بیعت کردند. ولی بعدا بر او شوریدند و رهبر آن ها ثابت بن نعیم جذامی بود. وقتی خبر به مروان رسید به مقابله با آن ها رفت و مردم حمص از کلبی ها در تدمر کمک خواستند و آن ها هم با نیروی نظامی به کمک شان آمدند (طبری، ۱۳۶۲، ج ۷، ،ص ۳۱۳- ۳۱۲ ) .
برای دانلود متن کامل این فایل به سایت torsa.ir مراجعه نمایید. |
عمر بن الوضاح با سه هزار تن به شهر داخل شد. گروهى که در شهر گرد آمده بودند، با او به نبرد پرداختند، مروان گروه دیگرى را به شهر فرستاد. شورشگران از دروازۀ تدمر بیرون رفتند .مروان پانصد تن را کشت و جسد آنان را بر گرد شهر بر دار کرد و به قدر یک پرتاب تیر از باروى شهر را ویران نمود (ابن خلدون ۱۳۶۳، جلد ۲،ص۱۸۴) .
۲-۸-۱-۲ شورش مردم غوطه
وقتی مروان دوم مشغول متوقف کردن حرکت حمصی ها بود، شورش دیگری در برابر حکومت او در غوطه ایجاد شد. ساکنان آن یزید بن خالد قسری یمنی را استاندار غوطه کرده و شهر دمشق را محاصره نمودند. مروان دوم با شکستن محاصره به تعقیب شورشیان پرداخت و مره و روستاهای یمنی ها را آتش زده و یزید بن خالد را کشت (طبری ج ۱۰، ص ۴۴۵۶ ) .
۲-۸-۱-۲ شورش مردم فلسطین به سال ۱۲۶ ھ . ق
قیام فلسطینی ها در برابر حکومت مروان دوم از خطرناک ترین جنبش های مخالف با حکومت این خلیفه محسوب می شود. ثابت بن نعیم جذامی روستاهای سرزمین شام را به شورش تشویق کرد. او در ادامه این مخالفت، مروان را خلع کرد و فلسطینی ها را در شورش بر ضد نظام اموی رهبری نمود. مروان با گسیل کردن نیروهای نظامی به فرماندهی ابوالورد بن کوثر برشورش پیروز شد. استاندار منتخب مروان دوم در فلسطین، ثابت را اسیر کرده، نزد خلیفه فرستاد و خلیفه او را کشت (ابن اثیر، ج ۱۴، ص ۲۴۶ ) .
در همین سال در خراسان نزاریها و یمانیها به جان هم افتادند. چون فرمان حکومت به نام نصر بن سیار آمد ، مصریها از او حمایت کردند و عدهای به پیروی از شخصی به نام جُدیع کرمانی پرداختند.
۲-۸-۱-۳شورش مردم یمامه [۲]علیه کارگزار اموی به سال ۱۲۶
۲-۸-۱-۴شورش مردم حمص بار دیگر در دوره خلافت مروان بن محمّد
[جمعه 1399-09-21] [ 10:16:00 ق.ظ ]
|