۲-۲-۱۹)خوش‌بینی و راه‌های مقابله با استرس

افراد خوش‌بین انتظارات مثبتی در زندگی دارند و اعتقاد دارند در آینده اتفاقات خوشایندی رخ خواهد داد ولی افراد ادراک منفی در مورد زندگی داشته و آینده را ناخوشایند می‌پندارند. در گذشته خوش‌بینی را عامل حیاتی در سازش افراد با رویدادهای دشوار می‌دانستند. تیلور[۱۹۷] (۱۹۸۳) نشان داد تفکر مثبت و خوش‌بینی می‌تواند در مقابله با وضعیت‌های دشوار کمک کند(شرمان و همکاران،۲۰۱۱). هان و همکاران[۱۹۸](۲۰۰۶)نشان دادند که دانشجویان خوش‌بین از مکانیسم‌های مقابله با استرس بهتری نسبت به دانشجویان بدبین در مقابل موقعیت‌های استرس‌زای تحصیلی استفاده می‌کنند. ارتباط بین خوش‌بینی و بدبینی در تحقیقات گذشته نشان داده شده است و برخی تحقیقات نشان از تفاوت استفاده از راه‌های مقابله با استرس در افراد خوش‌بین و بدبین دارد(شرمان[۱۹۹] و همکاران،۲۰۱۱).
نتایج تحقیق(شرمان و همکاران،۲۰۱۱) نشان داد:
۱)ورزشکارانی که خوش‌بینی بالایی دارند در مقایسه با ورزشکارانی که خوش‌بینی پایینی دارند، سطح پایین‌تری از استرس در زندگی تجربه می‌کنند، ۲) ورزشکارانی که خوش‌بینی بالایی دارند نسبت به غیر ورزشکارانی که خوش‌بینی بالایی دارند سطح پایین‌تری از استرس تجربه می‌کنند و ۳) مردانی که خوش‌بینی بالایی دارند نسبت به زنانی که خوش‌بینی بالایی دارند استرس کمتری را تجربه می‌کنند.

۲-۲-۲۰)سرسختی ذهنی و مقابله با استرس

واضح است که سرسختی ذهنی یک ویژگی منحصربه‌فرد است که می‌تواند حائلی میان اثرات مخرب استرس با افراد شود، و به ورزشکاران اجازه می‌دهد تحت تأثیر تقاضاهای محیط واقع نشوند. مشخص شده است که افراد سرسخت نه‌تنها به‌طور مؤثرتری استرس ناشی از کارشان را مدیریت می‌کنند بلکه این مدیریت استرس در دیگر جنبه‌های زندگی‌شان مشاهده می‌شود(مادی[۲۰۰]،۲۰۰۴ به نقل از کراست،۲۰۰۹). مطالعات اخیر نشان می‌دهد که افراد سرسخت به دنبال حل کردن موقعیت‌های استرس‌زا هستند و این افراد کمتر از این موقعیت‌ها فرار می‌کنند. نیاز به درک رابطه‌ی رابطه بین سرسختی ذهنی و راه‌های مقابله با استرس وجود دارد و باید جنبه‌های شناختی و عملی این رابطه مورد تحقیق قرار بگیرد(کراست،۲۰۰۹).
نتایج برخی از تحقیقاتی که در رابطه با سرسختی ذهنی و مقابله صورت گرفته است نشان می‌دهد که سرسختی ذهنی همبستگی مثبتی با استراتژی‌های مقابله‌ای مسئله محور و همبستگی منفی با استراتژی‌های مقابله‌ای اجتنابی دارد. بااین‌حال معلوم نیست که آیا ورزشکاران هرکدام از روش‌های خاصی برای مقابله با استرس استفاده می‌کنند؟ و آیا در زمینه‌های دیگر زندگی نیز از همان روش مقابله استفاده می‌کنند؟ علاوه بر این درک تأثیر سرسختی ذهنی فراتر از زمینه‌های ورزشی خاص، پیامدهای مهمی برای پزشکان و محققان دارد ازاین‌رو آن‌ها به دنبال توسعه‌ی سرسختی ذهنی هستند(کراست،۲۰۰۹).

۲-۲-۲۱)خوش‌بینی و سرسختی ذهنی

مطالعات متعدد در طول چند دهه‌ی گذشته خیلی از فواید خوش‌بینی را نشان داده است. فوایدی مانند خلق و خوی خوش و رضایتمندی، افزایش انگیزه، موفقیت‌های بزرگ‌تر در زمینه‌های مختلف کاری، تحصیلی و ورزشی. گولد و همکاران (۲۰۰۲)، در تحقیقی اظهار کردند که یکی از ویژگی‌های مشترک بسیاری از ورزشکاران المپیکی خوش‌بینی است. بر اساس این یافته‌ها، ورزشکارانی که در سطوح بالا رقابت هستند، از خوش‌بینی و انتظار نتایج مثبت بیشتر بهره می‌برند، از سوی دیگر یکی دیگر از ویژگی‌های ورزشکاران نخبه سرسختی ذهنی است. بر طبق تحقیقات ، خوش‌بینی و سرسختی ذهنی به‌طور بالایی ارتباط دارند. این نشان می‌دهد که احتمالاً با افزایش خوش‌بینی ، سرسختی ذهنی هم می‌تواند افزایش یابد و این منجر به دستیابی ورزشکاران به موفقیت بیشتر می‌شودگولد و همکاران(۲۰۰۲).

۲-۳)تحقیقات داخلی و خارجی

۲-۳-۱)تحقیقات داخلی

نتایج تحقیق رادی و همکاران(۱۳۹۲) با عنوان بررسی رابطه خوشبینی اسلامی، افسردگی وسبکهای مقابله با استرس در دانشجویان نشان داد بین روش مقابله با استرس مسئله مدار و خوش‌بینی اسلامی همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. نتیجه این تحقیق نشان داد که افراد خوش‌بین از سبکی استفاده می‌کنند که به آن‌ها امکان می‌دهد بر مشکلات غلبه کنند. دلایل گوناگونی وجود دارد که موجب می‌شود افراد خوش‌بین از سبک‌های مقابله مسئله مدار استفاده کنند. توجه افراد خوش‌بین به استعدادها و توانایی‌های خود، این زمینه را در آنان فراهم می‌سازد که هنگام مواجهه با مشکلات دنبال راه‌حل باشند، تلاش می‌کنند از نیروها و توانایی‌های خود به‌صورت مطلوب بهره ببرند. توجه به امکانات، داشته‌ها و نعمت‌های زندگی این روحیه را تقویت می‌کند که فرد به دنبال حل مشکلات زندگی باشد و از امکانات موجود در جهت مقابله با موقعیت‌ها و رویدادهای تنش‌زا بهره گیرد.
نتایج تحقیق طاعتی و همکاران(۱۳۹۲) در رابطه با نقش واسطه‌ای خوش‌بینی در رابطه با واکنش به تجارب استرس‌زای تحصیلی نشان داد که بین تجارب تحصیلی استرس‌زا و واکنش‌ها به این تجارب رابطه مثبت و معنادار، بین استرس تحصیلی ادراک شده با خوش‌بینی و بین خوش‌بینی و واکنش‌ها به عوامل استرس‌زای تحصیلی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. نتایج پژوهش حاضر با تأکید بر مدل اثرات واسطه‌ای خوش‌بینی در رابطه بین استرس تحصیلی و واکنش‌ها به عوامل تحصیلی استرس‌زا نشان می‌دهد که خوش‌بینی به‌مثابه یک منبع مقابله‌ای انطباقی بخشی از تمایز و پراکندگی در پاسخ ترجیحی به عوامل استرس‌زای تحصیلی را تبیین می‌کند. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که در بین دانشجویان دختر و پسر بخشی از تمایز در چگونگی پاسخ به عوامل استرس‌زای تحصیلی در مواجهه با تجارب تحصیلی استرس‌زا، از طریق کیفیت روان‌شناختی خوش‌بینی قابل تبیین است.
نتایج تحقیق باقری و غرایی(۱۳۹۱) با عنوان مقایسه سرسختی ذهنی میان کشتیگیران مبتدی و ماهر و همبستگی آن با برخی متغیرهای فردی و تمرینی نشان داد میانگین نمرات سرسختی ذهنی و خرده مقیاسهای آن در کشتی گیران ماهر به طور معنیداری نسبت به کشتی گیران مبتدی بیشتر بود و ارتباط معنیداری بین متغیر های سن و سطح تحصیلات با سرسختی ذهنی وجود نداشت اما رابطه بین متغیرهای تجربه، افتخارات کسب شده و میزان تمرین با سرسختی ذهنی معنیدار بود.
یافته‌های تحقیق نصیر(۱۳۹۰) با عنوان رابطهی راهبردهای مقابله با استرس و تاب آوری با خوش بینی در دانشآموزان دختر مقطع متوسطه نشان داد بین راهبردهای مقابله با استرس با خوش‌بینی دانش آموزان رابطه وجود دارد. بین راهبرد مقابله‌ای مسئله مدار با خوش‌بینی دانش آموزان رابطه‌ی مثبت و معنادار وجود دارد، یعنی با افزایش راهبرد مقابله مسئله مدار در دانش آموزان، خوش‌بینی آنان افزایش می‌یابد. به‌علاوه بین راهبردهای مقابله‌ای هیجان مدار با خوش‌بینی دانش آموزان رابطه‌ی منفی معناداری وجود دارد، یعنی با کاهش راهبرد مقابله‌ی هیجان مدار در دانش آموزان، خوش‌بینی آنان افزایش می‌یابد. هم‌چنین بین راهبردهای مقابله غیر مؤثر با خوش‌بینی دانش آموزان رابطه منفی معنادار وجود دارد، یعنی با کاهش راهبرد مقابله‌ی غیر مؤثر در دانش آموزان، خوش‌بینی آنان افزایش می‌یابد. در واقع افرا خوش‌بین مقابله‌کنندگان فعال و پرتلاشی هستند که دست به برنامه‌ریزی می‌زنند و فعالانه عمل می‌کنند و تلاش می‌کنند به بهترین شکل ممکن موقعیت استرس‌زا را تغییر دهند و از عهده‌ی استرس برآیند.
نتایج تحقیق کاشانی(۱۳۸۹) در رابطه با مقایسه سرسختی ذهنی زنان و مردان ورزشکار رشتههای انفرادی تماسی و غیر تماسی نشان داد که سرسختی ذهنی مردان ورزشکار از زنان ورزشکار بالاتر است همچنین ورزشکاران برخوردی میزان سرسختی ذهنی بالاتری را نسبت به ورزشکاران غیر برخوردی داشتند ولی بین سرسختی ذهنی ورزش‌های تیمی و انفرادی تفاوت معناداری وجود نداشت.
نتایج تحقیق افضلی و همکاران(۱۳۸۶) با عنوان بررسی ارتباط خوش‌بینی با بهزیستی روان‌شناختی و سبک‌های مقابله‌ای در دانشجویان نشان داد خوش‌بینی باعث می‌شود که افراد از شیوه‌ی مقابله با استرس مسئله مدار استفاده کنند که این به کاهش استرس کمک می‌کند. افراد خوش‌بین هنگامی‌که با وقایع استرس‌زای اساسی مواجه می‌شوند کمتر دچار بیماری جسمی و افسردگی می‌شوند. برعکس افراد بدبین به ‌احتمال زیاد دچار افسردگی می‌شوند. به نظر می‌رسد که خوش‌بین‌ها بهتر مقابله می‌کنند، سخت‌تر تلاش می‌کنند و بهتر از خودشان مراقبت می‌کنند. بررسی شواهد نشان می‌دهد که خوش‌بین‌ها نسبت به بدبین‌ها هنگام مواجه با سختی در زندگی‌شان رنج کمتری می‌برند. افرادی که درباره‌ی آینده مطمئن هستند به تلاش‌های مداوم خود ادامه می‌دهند، حتی وقتی‌که با فاجعه‌ای سخت روبرو می‌شوند. افرادی که مردد هستند به احتمال بیشتری سعی در دور شدن از فاجعه می‌کنند، چنانکه گویی با تفکرات آرزومندانه می‌توانند از آن فرار کنند.
نتایج تحقیق موسوی نسب و تقوی(۱۳۸۴) در رابطه با تأثیر خوشبینی بر راهبردهای کنار آمدن و سازگاری روانشناختی در نوجوانان نشان داد که افراد خوش‌بین در راهبردهای مقابله‌ای مسئله‌دار با افراد بدبین تفاوت دارند در توجیه این یافته‌ها باید گفت که افراد خوش‌بین در برابر مشکلات و استرس‌های گ
وناگون، در راستای تغییر یا حذف عامل استرس‌زا کوشش می‌کنند. از آنجا که خوش‌بین‌ها درباره آینده مطمئن هستند، به تلاش ادامه می‌دهند، حتی هنگامی‌که با ناملایمات جدی روبرو می‌شوند. افراد بدبین، مردد هستند و بیشتر می‌کوشند تا خودشان را از ناملایمات کنار بکشند. نتیجه تحلیل رگرسیونی به عمل آمده نشان داد که خوش‌بینی پیش‌بینی کننده راه‌های مقابله با استرس مسئله مدار است. خوش‌بین‌ها بر این باورند که کنترل بیشتری دارند و بر استرس متمرکز می‌شوند.

۲-۳-۲)تحقیقات خارجی

نتایج تحقیق مادریگال و همکاران(۲۰۱۳) در رابطه با توسعه مقیاس سرسختی ذهنی نشان داد که مؤلفه‌های سرسختی ذهنی(ثبات و کنترل) با راه‌های مقابله با فشار و استرس ارتباط دارند. نتیجه‌ی این تحقیق راجع به رابطه‌ی مؤلفه‌های سرسختی ذهنی با سایر مؤلفه‌ها نشان از رابطه معنادار سرسختی ذهنی با موفقیت و عملکرد ورزش دارد.
نتایج تحقیق نیولند و همکاران(۲۰۱۲) در رابطه با متغیرهای واسطه بین سرسختی ذهنی و عملکرد در بسکتبال نشان داد که متغیرهای واسطه‌ای چون راه‌های مقابله با استرس که باعث کنترل استرس و مواجه موفق با شرایط استرس‌زا می‌شود با سرسختی ذهنی در ارتباط است. افراد با نمرات بالای سرسختی ذهنی از راه‌های مقابله‌ای مؤثرتری(مقابله‌ی مسئله محور) استفاده می‌کنند و درنتیجه موجب عملکرد موفقیت‌آمیز آن‌ها می‌شود.
نتایج تحقیق لوی و همکاران[۲۰۱](۲۰۱۲) با عنوان نقش مستقیم و واسطهای سرسختی ذهنی نشان داد که درک ورزشکاران از موقعیت‌های استرسزا متفاوت است. ورزشکاران سرسخت موقعیت‌های دشوار را چالش و ورزشکاران با سرسختی ذهنی کمتر موقعیت‌ها را تهدید می‌دانند علاوه بر این ورزشکاران سرسخت استرس کمتری را درک می‌کنند. درک متفاوت ورزشکاران سرسخت ذهنی باعث مواجه با استرس بهتر و رویکرد مقابله‌ای مؤثرتری در این ورزشکاران می‌شود، در مقابل ورزشکاران با سرسختی ذهنی کمتر رویکردهای هیجانی و احساسی در مقابله با استرس اتخاذ می‌کنند.
نتایج تحقیق شیرمان و همکاران[۲۰۲](۲۰۱۱) با عنوان مقایسه سطوح خوشبینی و استرسهای زندگی در بین ورزشکاران و غیر ورزشکاران نشان داد که خوش‌بینی به‌عنوان مکانیسمی مقابله‌ای برای موقعیت‌های دشوار و چالش‌برانگیز است و بین خوش‌بینی و بدبینی با استرس ارتباط وجود دارد، همچنین نتایج تحقیق از تفاوت استفاده از راه‌های مقابله با استرس در میان افراد خوش‌بین و بدبین خبر می‌دهد.
در پژوهشی که کریپل و کینگ[۲۰۳](۲۰۱۰)، با عنوان ارتباط بین استرس، سبک‌های مقابله و خوش‌بینی در دانشجویان دوره‌ی لیسانس انجام دادند، نتایج نشان داد که بین خوش‌بینی و راهبردهای مقابله رابطه وجود دارد و به‌علاوه خوش‌بینان از راهبردهای مقابله‌ی مثبت‌تر استفاده می‌کردند و کمتر احتمال داشت که تربیت و آموزش را به‌عنوان یک منبع استرس در نظر بگیرند، درحالی‌که دانشجویانی که از سبک‌های مقابله‌ی منفی و غیر متعهدانه استفاده می‌کردند، بیشتر احتمال داشت که تربیت و آموزش را به‌عنوان منبع استرس و فشار یا به‌عنوان یک گریز در نظر بگیرند.
هم‌چنین در پژوهشی که دنیل دیوید و همکاران[۲۰۴](۲۰۱۰)، با عنوان ارتباط بین پاسخ‌های مقابله‌ای و خوش‌بینی –‌ بد‌بینی در پیش‌بینی سطوح رنج و ناراحتی که بیماران سرطانی متحمل می‌شوند انجام دادند،نتایج این پژوهش نشان داد که خوش‌بینی – بدبینی و پاسخ‌های مقابله‌ای با سطوح رنج و ناراحتی که بیماران سرطانی متحمل می‌شوند رابطه دارد.
نتایج پژوهش دبی و همکاران[۲۰۵](۲۰۱۰)، با عنوان ارتباط بین کیفیت زندگی، راهبردهای مقابله، خوش‌بینی، اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به سرطان نشان داد که بین راهبردهای مقابله و خوش‌بینی رابطه وجود دارد و استفاده از سبک مقابله‌ی منفی با سطوح پایین خوش‌بینی و سطوح بالای اضطراب رابطه دارد. و سطوح پایین خوش‌بینی با سطوح بالای اضطراب و افسردگی و سطوح بالای خوش‌بینی با سطوح پایین اضطراب و افسردگی مرتبط است.
سگرستروم[۲۰۶](۲۰۱۰)، در تحقیقی فراتحلیلی در دانشگاه کنتاکی با عنوان خوی و منش خوش‌بینی و راهبردهای مقابله نشان داد که بین خوش‌بینی و راهبردهای مقابله رابطه‌ی مثبت معناداری وجود دارد که هدف آن، حذف، کاهش یا مدیریت هیجان‌هاست و خوش‌بینی به‌طور منفی با راهبرد مقابله‌ی اجتنابی مرتبط است.
نتایج تحقیق کیسلر و همکاران(۲۰۰۹) با عنوان سرسختی ذهنی، استرس و رویکردهای مقابله مؤثر نشان داد که سرسختی ذهنی با راه‌های مقابله با استرس ارتباط معنادار دارد. ورزشکاران با سرسختی ذهنی بالا از راهبردهای مقابله با استرس مسئله محور استفاده می‌کنند و در پی آن هستند که مسئله را بررسی و حل کنند درحالی‌که ورزشکاران با نمره پایین سرسختی ذهنی از راهبرهای هیجان محور در مقابله با استرس استفاده می‌کنند. این بدین معناست که سرسختی ذهنی بالا رابطه‌ی مثبت و معناداری با رویکرد مقابله با استرس مسئله محور دارد و با رویکرد مقابله با استرس هیجان محور رابطه منفی معناداری دارد. از دیگر نتایج این تحقیق می‌توان به درک متوسط و پایین استرس توسط ورزشکاران سرسخت اشاره کرد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که سرسختی ذهنی باعث مقابله مؤثرتر ورزشکاران با استرس و شرایط استرس‌زا می‌شود.
منیکس و مارگارت[۲۰۷](۲۰۰۹)، به بررسی خوش‌بینی، کیفیت زندگی و راهبردهای مقابله در جوانان مبتلا به سرطان پرداختند و آن‌ها دریافتند که خوش‌بینی با سلامت روان‌شناختی و سلامت کارکردهای جسمانی و با کیفیت زندگی بالاتر و بهتر رابطه دارد، به‌علاوه خوش‌بینی با استفاده از سبک‌های مقابله‌ی مثبت ارتباط دارد و سبک مقابله‌ی اجتنابی منفی با سلامت روان‌شناختی ضعیف‌تر و پایین‌تر مرتبط است.
نتایج تحقیق نیکولز و همکاران(۲۰۰۹) با عنوان سرسختی ذهنی در ورزش: سطوح موفقیت، جنسیت، سن، تجربه و تفاوت در نوع ورزش نشان داد که ورزشکاران با سرسختی ذه
نی بالاتر سعی می‌کنند که از رویکردهای مقابله‌ای مؤثر با استرس استفاده کنند و این ورزشکاران کمتر از رویکردهای مقابله‌ای اجتنابی استفاده می‌کنند. دیگر نتایج این تحقیق در مورد رابطه‌ی بین سرسختی ذهنی و خوش‌بینی نشان داد که بین نمره بالای کلی سرسختی ذهنی و خوش‌بینی رابطه‌ی مثبت و بالایی وجود دارد و همچنین رابطه منفی و معناداری بین سرسختی ذهنی و بدبینی وجود دارد. نتایج این تحقیق نشان داد که خوش‌بینی می‌تواند سرسختی ذهنی را پیش‌بینی کند.
نتایج تحقیق نیکولز و همکاران(۲۰۰۸) با عنوان سرسختی ذهنی، خوشبینی و مقابله در ورزشکاران نشان داد که افراد خوش‌بین میزان استرس کمتری را نسبت به افراد بدبین درک کرده و در مقابله با رویدادهای استرس‌زا بهتر عمل می‌کنند. نتایج این تحقیق نشان داد که ورزشکاران خوش‌بین معمولاً از سبک‌های مقابله‌ای مؤثرتری نسبت به ورزشکاران بدبین استفاده می‌کنند همچنین نتایج دیگر این تحقیق نشان داد که بین خوش‌بینی و سرسختی ذهنی رابطه معنادار وجود داشت و افراد خوش‌بین از سرسختی ذهنی بالاتری برخوردار بودند. از دیگر نتایج این تحقیق می‌توان به رابطه‌ی معنادار میان سرسختی ذهنی و راه‌های مقابله با استرس اشاره کرد نتایج نشان داد که افرادی که از سرسختی ذهنی بالاتری برخوردارند از سبک مقابله با استرس مسئله محور استفاده کرد و افراد با سرسختی پایین معمولاً از سبک‌های مقابله با استرس اجتنابی بهره می‌برند پس بین سرسختی ذهنی با انتخاب نوع سبک مقابله‌ای نیز ارتباط معنادار وجود دارد.