تحول در نظام پادمان آژانس بینالمللی انرژی اتمی- قسمت ۱۶ |
۳
بیش از ۱۵ تا ۲۰
۴
بیش از ۲۰ تا ۲۵
۵
بیش از ۲۵ تا ۳۰
۶
جدول ارتباط میزان مواد شکافت پذیر با تعداد بازرسیها طبق سند ۲۶
تعداد دقیق بازرسیهای دورهای هر تأسیسات در موافقتنامۀ میان دولت و آژانس ذکر خواهد گردید و همچنین پیشبینی لازم به منظور تغییر این تعداد متناسب با تغییر شرایط به عمل خواهد آمد.[۲۶۳]
در آخرین بند سند ۲۶ مقررات ویژۀ آن دسته تأسیسات هستهای فاقد رأکتور که مواد شکافتپذیر واقع در آنها بیش از ۲۰۰ گرم و کمتر از یک هزار گرم است تشریح شده و تأکید شده در مورد چنین تأسیساتی مقررات مربوط به پادمانهای جزئی مندرج در بند ۶۰ فوقالذکر به اجرا در خواهد آمد.[۲۶۴]
گفتار دوم – بسط پادمانها
در فوریۀ ۱۹۶۳ شورای حکام بدون رأی مخالف چنین تصمیمگیری نمود که نظام پادمانی موجود میبایست به گونهای بسط یابد که رأکتورهای با توان بیش از یکصد مگاوات را نیز تحت پوشش قرار دهد. چنین تغییری میتوانست امکان نظارت آژانس بر رأکتورهای نیروگاهی که امریکا و کانادا به هند میفروختند و رأکتوری که انگلستان به ژاپن میفروخت را امکانپذیر سازد.
شرکت امریکایی جنرال الکتریک قرارداد فروش دو نیروگاه هستهای تاراپور ۱ و ۲[۲۶۵] را با دولت هند امضا کرده بود و عملیات ساخت را نیز در اکتبر ۱۹۶۴ آغاز کرد. شرکت انرژی اتمی کانادا با مسئولیت محدود نیز قرارداد دیگری برای فروش نیروگاه هستهای راجستان ۱[۲۶۶] با هند داشت و عملیات ساخت آن را در اوت ۱۹۶۵ آغاز نمود. دولت انگلستان هم به نوبۀ خود در این بازار سهمی داشت و قرارداد فروش نیروگاه توکای ۱[۲۶۷] را با ژاپن امضا کرده و عملیات ساخت را در مارس ۱۹۶۱ آغاز کرده بود.[۲۶۸] چنین رونقی در بازار انرژی هستهای اعمال پادمانهای نظارتی آژانس را به یک اجبار تبدیل میکرد.
شورای حکام در مرحلۀ اول الحاقیهای به سند ۲۶ تهیه و جهت تأیید کنفرانس عمومی ارائه نمود. الحاقیۀ سند ۲۶ با ۵۷ رأی مثبت در برابر ۴ رأی منفی و ۶ رأی ممتنع به تأیید کنفرانس عمومی رسید. به دنبال تأیید کنفرانس عمومی این سند جدید در ۲۶ فوریه ۱۹۶۴ به تصویب نهایی شورای حکام رسید[۲۶۹] و به عنوان چارچوب پادمانی پوشش دهندۀ رأکتورهای نیروگاهی به اجرا درآمد.
الحاقیه سند ۲۶ به واقع تلاشی موقتی به منظور رفع فوری نیاز به نظام پادمانی مناسب برای تأسیسات هستهای با توان بیش از یک صد مگاوات بود. این الحاقیه که تنها در شش بند تهیه شده مقررات ویژهای در مورد انضمام پادمانها به مواد شکافتپذیر تولید شده در تأسیسات دارای رأکتورهای بزرگ، آئین گزارشدهی مربوط به این گونه تأسیسات و میزان بازرسیهای دورهای از این گونه تأسیسات وضع مینماید و سایر قواعد سند ۲۶ به جز قواعد متعارض در قسمتهای ب و ج بخش پنجم را در مورد این گونه تأسیسات نیز معتبر میشمرد.[۲۷۰]
یکی از مهمترین نکاتی که در رابطه با اعمال پادمان نسبت به تأسیسات دارای رأکتورهای بزرگ مد نظر بوده و هست، نظارت بر سوخت مصرف شده در این تأسیسات است، چرا که سوخت مصرف شدۀ رأکتورهای بزرگ، مهمترین مادۀ اولیه برای تأسیسات فراوری و جداسازی مواد شکافتپذیر قابل استفاده در تسلیحات هستهای است. بنا بر این یکی از مهمترین نکات مندرج در الحاقیۀ سند ۲۶ قاعدهای است که در رابطه با چگونگی انضمام پادمانهای آژانس به سوخت مصرف شدۀ رأکتورهای بزرگ وضع مینماید.
در بند سوم الحاقیه ذکر شده در صورتی که تأسیسات دارای رأکتورهای بزرگ خود تحت پادمانهای آژانس نباشد، ولی بخشی از مواد شکافتپذیر به کار رفته در آن تحت پادمان بوده باشد، آژانس نظارت خود را مطابق با نسبت مواد تحت پادمان به کل مواد شکافتپذیر اعمال خواهد کرد و اگر این نسبت بیشتر از ۳۰ درصد باشد، تمامی مواد شکافتپذیر تولید شده در نیروگاه تحت نظارت پادمانهای آژانس قرار خواهند گرفت.
[جمعه 1399-09-21] [ 11:04:00 ق.ظ ]
|