ی هوشمندی کسب و کار” نشان داد که سیستم های هوشمندی کسب و کار ، صرفنظر از سطح سازندگان آن ، تصمیم گیری را در تمامی سطوح مدیریت ، مورد حمایت قرار می دهند. در سطح راهبردی، سیستم های هوشمندی کسب و کار ، امکان تنظیم دقیق هدف ها و پیگیری تحقق آنها را فراهم می سازند. هوشمندی کسب و کار ، ارائه گزارش های مقایسه ای مختلف مانند نتایج حاصل از بررسی های تاریخی ، سودمندی پیشنهادهای خاص ، اثربخشی مجاری توزیع اطلاعات همراه با شبیه سازی نتایج مربوط به توسعه و پیش بینی آینده بر پایه برخی پیش فرض ها را ممکن می سازد.
در سطح تاکتیکی ، سیستم های هوشمندی کسب و کار ، پایه ای را برای تصمیم گیری منطبق با مدیریت بازار ، مدیریت فروش ، مدیریت مالی ، مدیریت سرمایه و … به وجود می آورند.این سیستم ها اجازه می دهند که شرکت نسبت به اقدامات آتی خود خوشبین بوده و عملکرد تکنولوژیکی ، مالی و یا سازمانی اش را در جهت تحقق هدف های راهبردی شرکت و اثر بخشی بیشتر آن اصلاح کند.
در سطح عملیاتی ، سیستم های هوشمندی کسب و کار برای انجام تحلیل های موردی و پاسخ به پرسش های مرتبط با عملیات مداوم بخشها، برآوردهای مالی به روز شده، فروش و همکاری با فروشندگان ، مشتریان و… مورد استفاده قرار می گیرند.
اتره(۲۰۰۳) در تحقیق خود تحت عنوان« ده چالش اصلی برای موفقیت هوشمندی کسب و کار» به معرفی عوامل موفقیت هوشمندی کسب و کار پرداخت. نتایج تحقیق وی نشان داد که هماهنگی درون سازمانی، حمایت مالی،کارکنان تیمی ماهر، برنامه ریزی پروژه، تجزیه و تحلیل کسب و کار و استاندارد سازی داده ها مهم ترین عوامل موثر بر موفقیت هوشمندی کسب و کار می باشد.
۲-۱- ۱۱ موفقیت هوشمندی کسب و کار:
یک سیستم هوشمندی کسب و کار موفق، کسب و کار را با تکنولوژی اطلاعات متصل و مرتبط می کند تا به مدیریت سازمان کمک نماید، سرمایه گذاری های مداوم را ادغام و یکپارچه کند، منابع را اختصاص دهد، پروژه ها را اولویت بندی کند، و ریسک مرتبط با اجرای هوشمندی کسب و کار را به حداقل برساند. حرکت به سوی هوشمندی کسب و کار، تمایل سازمان به مدیریت سرمایه گذاری آنها در استفاده از هوشمندی کسب و کار را نشان می دهد.
هوشمندی کسب و کار موفق به سازمان کمک می کند تا تجربیات خود را درک و شناسایی نموده و از آنها بهره مند شود. داده ها و اطلاعات بدست آمده از سیستم هوشمندی کسب و کار به سازمان قابلیت تعقل، برنامه ریزی،حل مسائل، تفکر انتزاعی، شناخت ایده ها و نظرات و یادگیری از داده ها و اطلاعات تجاری را فراهم می کند. یک استراتژی موفق به هوشمندی کسب و کار یک دیدگاه یکپارچه ای را ارائه می کند که پروژه های به ظاهر جدا از هم را که می توانند به سادگی اولویت بندی شوند و با سازه های مناسب هماهنگ شوند را تعریف میکند. هوشمندی کسب و کار موفق موجب می شود تا تغییر سازمانی در سراسر سازمان در شیوه کنترل شده ای که موجب توسعه دانش و مهارت های مرتبط با هوشمندی کسب و کار باشد گسترش یابد. یک استراتژی موفق هوشمندی کسب و کار با بهبود کیفیت خدمات و با حمایت از توسعه و اتخاذ تصمیمات بهتر و آگاهانه تر موجب بهینه سازی کارایی می شود. به این ترتیب سازمان ها قادر می شوند تا سیستم ها را سریع تر ادغام و یکپارجه نمایند، ساده تر به شرکای تجاری خود متصل و مرتبط شوند، بینش بهتری نسبت به کسب و کارشان بدست بیاورند و با افزایش چابکی و چالاکی به فرصت های بازار واکنش نشان دهند. هوشمندی کسب و کار موفق با استفاده از دیدگاه فرآیند محور به مدیریت کسب و کار موسسه امکان پذیر است و این دیدگاه به مدیران کمک می کند تا با استفاده از تکنولوژی،تصمیمات آگاهانه ای برای بهبود نتایج استراتژیک و تاکتیکی اتخاذ کنند(رانجان،۴۹۴:۲۰۰۸).
هوشمندی کسب و کار، یک استراتژی و چشم انداز ایجاد شده بر اساس معماری است که به شدت به تکنولوژی اطلاعات اتکا می کند. برخورد با هوشمندی کسب و کار صرفاً به عنوان یک پروژه در اکثر موارد منجر به شکست می شود. در واقع رویکرد مبتنی بر IT علت عدم اجرای مناسب ۴۰ تا ۶۰ درصد پروژه های هوشمندی کسب و کار است. پیاده سازی موفق را می توان با موارد ذیل تعیین نمود.
تصمیمات بهتر با سرعت و اثربخشی بیشتر؛
عملیات های ساده و موثر؛
سیکل های کوتاه تر توسعه و عرصه محصول جدید به بازار؛
درآمد بیشتر از کسب و کار موجود؛
قابلیت بهره برداری از فرصت های جدید؛
رضایت بیشتر مشتری و سطوح سرویس دهی بالاتر؛
بهبود بازاریابی و افزایش فروش(سروش و بحرینی زاده،۱۳۸۸).
۲- ۱ – ۱۲ مجموعه ای از عوامل موفقیت هوشمندی کسب و کار برگرفته شده از ادبیات تحقیق:

ده است که عدم وجود قوانین و مقررات مورد نیاز فعالیت های تجاری سازی و انتقال تکنولوژی در بخش دانشگاهی،خصوصاً درارتباط با حقوق مالکیت فکری حاصل از بخش دانشگاهی کشور، عدم تامین مالی مورد نیاز جهت فعالیت های تجاری سازی در بخش دانشگاهی کشور، عدم حمایت از تاسیس و تقویت نهادهای انتقال فناوری در بخش دانشگاهی از مشکلات تجاری سازی می باشند.
موسایی و دیگران(۴۵:۱۳۸۷) در پژوهش خود به این نتیجه رسیده اند که کم رنگ بودن مشارکت محققان درایجاد ارتباط با بازار و محیط تولید، فرآیند دشوار تجاری سازی، زمان بر و هزینه بر بودن تجاری سازی از موانع تجاری سازی می باشند.
مقیمی و دیگران(۱۱۸:۱۳۸۹) در پژوهش خود به این نتیجه رسیده اند که موانع تجاری سازی از لحاظ عوامل سازمان عبارتند از: محدودیت مالی وناکارآمدی بوروکراسی، عدم وجود راهبردهای سازمانی تجاری سازی، عدم تعادل با تیم های پژوهش، عدم تولید انبوه محصول در مراکز هسته ای، عدم ارزیابی دستاوردهای پژوهشی و انجام اصلاحات و بهینه سازی محصولات.
رادفر و دیگران(۳۶:۱۳۸۸) در پژوهش خود به این نتیجه رسیده اند که مشکلات تجاری سازی را، کم رنگ بودن مشارکت محققان درایجاد ارتباط بازار و محیط تولید، هزینه بر و زمان بر بودن فرآیند تجاری سازی، حمایت نکردن مدیران رده بالا و بی توجهی مدیران، سیاست های مالکیت فکری پیچیده و متناقض، نامشخص بودن بازارهای هدف، فناوری متغیر و دور از دسترس، نیاز تعامل بین محققان و مجریان، فقدان انگیزه بری محققان، عدم وجود مدیریت تجاری در شرکت ها، می توان عنوان کرد.
قورچیان و شریعتی(۵۸،۲۰۰۹) در پژوهش خود به این نتیجه رسیده اند که: تامین اعتبار و هزینه های مورد نیاز یکی از ارکان مهم و تعیین کننده در بخش پژوهش است. سهم بودجه تحقیقاتی از تولید ناخالص ملی، معیار اصلی تقسیم کشورها از نظر پیشرفت تلقی می شود. علاوه بر افزایش سهم بودجه تحقیقاتی کشور اقداماتی چون اختیارعمل در هزینه کرد بودجه های تحقیقاتی، لغو قوانین و مقررات مالیاتی در جهت حمایت مالی بیشتر از تحقیقات و سرمایه گذاری بخش خصوصی در تحقیقات، باید در بعد اقتصادی پژوهش مورد توجه قرار گیرد.
دکتر و دیگران(۱۵۵:۲۰۰۷) در پژوهش خود به این نتیجه رسیده اند که: انتظارات متفاوت مالی، مشکلات ارتباطی، نیاز به حمایت های فنی، تفاوت های فرهنگی میان دانشگاه و صنعت، تامین مالی برای توسعه بیشتر، فقدان کارآفرینی در دانشگاه ها از موانع تجاری سازی هستند.
اسلتر و مور(۲۷:۲۰۰۶) در پژوهش خود به این نتیجه رسیده اند که: فرآیند تجاری سازی مستلزم وجود عوامل متعدد از قبیل چارچوب فکری قدرتمند، خلاقیت، مهارت،آگاهی و پشتکار زیاد در سطح سازمانی است. برای پیشرفت دادن و تجاری ابداعات، واحدهای اقتصادی در قدم اول نیازمند داشتن تصور و اندیشه و پیشرفت ابداعات هستند.
سون و مون(۸۸۷:۲۰۰۵) در پژوهش خود به این نتیجه رسیده اند که: سیاست های فکری پیچیده و متناقض، مشخص نبودن نیازهای بازار، فناوری متغیر، نیاز به تعامل میان محققان و مجریان، فقدان انگیزه برای محققان، وظایف متعدد محققان از موانع تجاری سازی هستند.
پلوا(۲۰۰۵) در پژوهش خود بیان می کند که: توسعه فناوری،تولید دانش، انتشارات، اعطای حق امتیاز، موضوعات مربوط به منابع انسانی،کسب سود،کسب بودجه برای پژوهش های آتی، دستیابی به بودجه های دولتی، تحقیقات بنیادی ، تحقیقات کاربردی و کاربردی کردن دانش را می توان از موانع تجاری سازی دانست.
با توجه به تحقیقات مختلفی که محققان انجام داده اند و تعدادی از آنها قبلاً ذکر گردید، به دلایل بسیاری راه کارهایی که برای انتقال دستاوردهای علمی و به کارگیری آنها در تصمیم گیری به کار رفته اند توفیق چندانی نداشته اند. فهرست بعضی از مهمترین مشکلات تجاری سازی که قابل توجه هستند به شرح زیر است:
۲- ۲-۶-۱ پیشرفت سریع فناوری:
تغییر تحولات شدید در تکنولوژی باعث نیاز روز افزون به تغییر و تحول محصولات شده است. حفظ تکنولوژی قدیم به مدت طولانی و عدم سرمایه گذاری برای جایگرین کردن تکنولوژی جدید باعث عقب ماندن از دنیای نوین و تکنولوژی می گردد که همین امر باعث عدم پیشرفت در امر تجاری سازی است.
امروزه به دلیل پیشرفت سریع و روز افزون علم،تکنولوژی چنان در حال پیشرفت،گسترش و تنوع است که اگر سازمانی نتواند خود را با چنین سرعتی هماهنگ سازد محکوم به شکست است. یکی از راه کارهایی که می توان از این امر تا حدودی جلوگیری نمود جایگزین کردن تکنولوژی جدید و مناسب، با تکنولوژی های قبلی است.
۲- ۲-۶-۲ تغییر سلایق مشتری:
با توجه به سیر سریع تغییرات تکنولوژی، سلایق مشتریان نیز روز به روز تغییر می یابد و اگر مراحل ورود به بازار طولانی باشد ممکن است این عامل روی فرآیند تجاری سازی محصول تاثیر سویی داشته باشد و تجاری سازی را دچار مشکل نماید. برای جلوگیری از این امر باید مرحله ورود به بازار را به کمترین زمان ممکن رساند و قبل از نفوذ به بازار دائماً بازخورد سلیقه مشتری را در مراحل طراحی و بازاریابی لحاظ کرد.
۲- ۲-۶-۳ عوامل فردی:

آزمون پایایی پرسشنامه همانطور که ملاحظه می گردد مقدار آلفای کرونباخ برای تمام متغیرها از حد قابل قبول برای مقاصد کاربردی که ۷/۰ است بیشتر می باشد، لذا می توان ادعا نمود که پرسشنامه موردنظر دارای پایایی قابل قبول است.
۳-۷- روشهای تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش:
تجزیه و تحلیل داده ها فرآیندی چند مرحله ای است که طی آن داده هایی که از طریق بکارگیری ابزارهای جمع آوری در نمونه (جامعه) آماری فراهم آمده اند، تلخیص ، دسته بندی و در نهایت پردازش می شوند تا زمینه اجرای انواع تحلیل و ارتباط بین داده ها به منظور آزمودن فرضیه ها فراهم آید(خاکی،۳:۱۳۸۷).در این پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS از روشهای مختلف آمار توصیفی و استنباطی برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها استفاده شده است. در آمار توصیفی، پژوهشگر در واقع با جمع آوری و خلاصه کردن اطلاعات کمی حاصل از نمونه ها، مشخصات نمونه مورد مطالعه را توصیف می نماید(میرزایی اهرنجانی، ۱۳۷۱). در آمار استنباطی، پژوهشگر از مطالعه و بررسی یک یا چند نمونه و با استفاده از روشها و مدل های آماری، از شاخص های نمونه و یا از ویژگی های نمونه به ترتیب پارامترها و ویژگی های کل جامعه آماری را استنباط می نماید. به عبارت دیگر، با استفاده از آمار استنباطی، نتایج نمونه به کل جامعه آماری تعمیم داده می شود و پژوهش بدون آن فاقد اعتبار علمی است. آزمون های انجام شده در این پژوهش عبارتند از:
آمار توصیفی، به منظور طبقه بندی و بررسی ویژگی های پاسخ دهندگان و جامعۀ آماری.
آزمون آلفای کرونباخ برای بررسی پایایی پرسشنامه.
آزمون کولموگروف – اسمیرنوف برای بررسی توزیع نرمال متغیرها.
این آزمون جهت بررسی ادعای مطرح شده در مورد توزیع داده های یک متغیر کمی مورد استفاده قرار می گیرد.پیش از انجام آزمون های آماری باید مشخص کنیم که آیا داده ها از یک جامعه نرمال بدست آمده اند یا خیر.اگر متغیرها دارای توزیع نرمال باشند آنگاه با آزمون های مطرح شده در آمار پارامتری می توان به آزمون فرضیه های تحقیق پرداخت. اما اگر متغیرها از جامعه ای غیر نرمال باشند باید از آزمون های ناپارامتری استفاده نمود.آزمون های فرض نرمالیتی به شکل زیر مطرح می شود:
Ho : داده ها نرمال هستند(داده ها از جامعه نرمال آمده اند).
H1: داده ها نرمال نیستند(داده ها از جامعه نرمال نیامده اند).
اگر مقدار سطح معنی داری کوچک باشد(کمتر از خطای۰۵/۰) فرض صفر یعنی نرمالیتی رد می شود و برای آزمون فرضیه ها باید از آمار ناپارامتری استفاده نمود و در غیر اینصورت فرض صفر رد نمی شود و در نتیجه داده ها دارای توزیع نرمال هستند و می توان برای بررسی آنها از آزمون های پارامتری مناسب استفاده نمود.
۳-۷-۱ آزمون ضریب همبستگی پیرسون برای تعیین نوع و شدت رابطه بین متغیرها)در توزیع نرمال).
همبستگی، ابزاری آماری برای تعیین نوع و درجه رابطه یک متغیر کمی با متغیر کمی دیگر است. ضریب همبستگی یکی از معیارهای مورد استفاده در تعیین همبستگی دو متغیر میباشد. که نشان دهنده شدت و نوع رابطه (مستقیم یا معکوس) بین آنها می باشد. ضریب همبستگی پیرسون ® که به کمک (رابطه ۳-۳) محاسبه میشود، روشی پارامتری است و برای دادههایی با توزیع نرمال یا تعداد دادههای زیاد استفاده می شود. این ضریب بین ۱+ (رابطه شدید و هم جهت) تا ۱- (رابطه شدید و مخالف) است و در صورت عدم وجود رابطه بین دو متغیر برابر صفر میباشد (مؤمنی،۱۳۸۶).
(رابطه ۳-۳):
 
در این رابطهx متغیر مستقل،y متغیر وابسته و n حجم نمونه می باشند.
۳-۷-۲آزمون رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر:
رگرسیون چندگانه توصیفی از همبستگی دو متغیر است. نتیجه ی رگرسیون، معادله ای است که بهترین پیشگویی یک متغیر وابسته را از روی چند متغیر مستقل نشان می دهد. رگرسیون چندگانه زمانی که متغیرهای مستقل با یکدیگر و با متغیر وابسته مرتبطند، استفاده می شود. متفیرهای مستقل می توانند پیوسته یا رده ای باشند. در مقابل، اکثر اوقات متغیر وابسته پیوسته است(صادقپور و مرادی، ۱۳۹۲).
۳-۷-۳بررسی ضریب تعیین:
ضریب تعیین مهمترین معیاری است که با آن میتوان رابطه خطی بین دو متغیر X و Y را توضیح داد. ضریب تعیین با نشان r² نشان داده میشود. این مقدار همیشه بین ٠ تا ١ است . اگر ١= r²باشد، نشان میدهد که خط رگرسیون دقیقاً توانسته است تغییرات Y را به تغییرات متغیر X نسبت دهد و اگر ۰= r² باشد، نشان میدهد که خط رگرسیون هرگز نتوانسته است تغییرات Yرا به تغییرات متغیر X نسبت دهد.
مقادیر دیگر بین این دو حد قرار میگیرند. برای مثال، وقتی ضریب همبستگی ۰/۸۰ باشد، ضریب تعیین ۰/۶۴= r²است. یعنی ۶۴ درصد از تغییرات Y ناشی از تغییرات X است. بنابراین، ضریب تعیین نسبت به ضریب همبستگی معیار گویاتری است.
۳-۷-۴تجزیه و تحلیل واریانس فریدمن:
از آزمون فریدمن برای بررسی یکسان بودن اولویت بندی (رتبه بندی) تعدادی از متغیرهای وابسته استفاده می شود.فرض صفر بیان می کند که میانگین رتبه ها یکسان هستند و فرض یک بیان می کند که حداقل دو عامل وجود دارند که دارای میانگین رتبه متفاوت هستند.البته متذکر می گردد که در آمار هیچ روشی برای رتبه بندی وجود ندارد و آزمون فرید من تنها می تواند به بررسی یکسان بودن رتبه ها بپردازد. مابقی نتایج استخراج شده از این آزمون حالت توصیفی دارد و قابلیت اتکا ندارد(آذر و مومنی،۱۰۹:۱۳۸۳).این آزمون به شکل ذیل بیان می گردد:
Ho :

 

دانلود کامل پایان نامه در سایت pifo.ir موجود است.

میانگین رتبه تمام متغیرها یکسان است.
H1: حداقل دو متغیر وجود دارد که دارای میانگین رتبه متفاوت هستند.
اگر مقدار سطح معنی داری کوچک باشد ( کمتر از مقدار خطای ۰۵/۰ ) فرض صفر رد می شود. یعنی حداقل دو متغیر یا شاخص وجود دارند که دارای میانگین رتبه متفاوت هستند.برای رتبه بندی این شاخص ها می توان از میانگین رتبه آنها استفاده نمود که البته روش کاملا صحیحی نیست. و اگر مقدار سطح معنی داری بزرگ باشد ( بزرگتر از مقدار خطای ۰۵/۰) فرض صفر رد نمی شود و میانگین رتبه تمام متغیرها یا شاخص ها یکسان است. (صالحی ،صدقیانی و ابراهیمی۱۷۷:۱۳۸۱).
آماره آزمون فریدمن  به شرح زیر تعریف می‌شود.
(رابطه ۳-۴):
۳-۸- جمع بندی:
در این فصل ابتدا فرضیهها و مدل مفهومی پژوهش بیان شد، سپس روش پژوهش اشاره شد و نتیجه گرفتیم که پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. در مرحله بعد با استفاده از فرمول نمونه گیری حجم نمونه ۱۵۶ تعیین گردید. از پرسشنامه برای جمع آوری دادهها استفاده گردید. برای ارزیابی روایی پرسشنامه از روایی محتوا استفاده شد. برای ارزیابی پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که نشاندهنده پایایی مناسب سازههای مورد بررسی بود. در انتها ابزارها، روشها و تکنیکهای آماری که برای تجزیه و تحلیل دادهها مورد استفاده قرار گرفتهاند بیان گردید.
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل داده ها

 

 

مقدمه :

 

 

در این فصل با بهره گیری از تکنیک های مناسب آمار استنباطی فرضیه های پژوهش را با توجه به داده های جمع آوری شده توسط پرسشنامه ها،مورد آزمون قرار می دهیم.در ابتدا به بررسی توزیع فراوانی شاخص های جمعیت شناختی در قالب جداول و نمودارهای دایره ای پرداخته و سپس آزمون فرضیه های آماری با استفاده از آمار استنباطی انجام شده است. بنابراین این فصل به دو بخش آمار توصیفی و استنباطی تقسیم شده است.
۴-۱- روش تجزیه و تحلیل داده ها:
بخش اول:
اطلاعات جمعیت شناختی پاسخ دهندگان به پرسشنامه

۱-۹: شرح واژه‌های کلیدی پژوهش

 

 

زنجیره‌تامین: شامل دو یا چند سازمان است که بطور قانونی از یکدیگر جدا بوده و توسط
جریان‌های مواد، مالی و اطلاعات به هم مرتبط هستند و هدف آن‌ها ارائه خدمت یا محصول به مشتری نهایی می‌باشد]۴۷[.
مدیریت زنجیره‌تامین: مدیریت زنجیره تأمین به عنوان مجموعه‌ای از رویکردها و تلاش‌هایی به شمار می‌رود که از تولیدکنندگان، عرضه‌کنندگان و توزیع‌کنندگان حمایت نموده و زنجیره ارزش را به گونه‌ای هماهنگ می‌نمایند که محصولات در مقادیر مناسب، زمان مناسب و مکان مناسب تولید و توزیع گردیده تا در نتیجه رضایت مشتری حاصل گردد]۴۷[.
تامین‌کننده: به سازمانی اطلاق می‌شود که کالای مورد نیاز سازمان دیگر را به مقدار مناسب، در زمان مناسب و تحت شرایط مورد نیاز فراهم سازد]۶۱[.
ارزیابی‌تامین‌کننده: عبارت است از مجموعه اقداماتی که توسط مدیران و عوامل خرید در راستای اهداف استراتژیک سازمان از جمله کاهش هزینه‌ها، تامین نیازهای مشتری، و افزایش رضایت مشتری به منظور شناسایی تامین کننده صورت می‌گیرد]۶۱[.
انتخاب تامین‌کننده: فرایند یافتن تامین‌کننده یا تامین‌کنندگان مناسب که بیشترین میزان انطباق را با شاخص‌های مورد نظر سازمان داشته باشند]۶۱[.
تصمیم‌گیری چند شاخصه: شاخه‌ای از علم تصمیم‌گیری می‌باشد که شامل مجموعه‌ای از روش‌ها است که هدف آن انتخاب گزینه برتر از بین چندین گزینه با در نظر گرفتن شاخصهای مطلوب
می‌باشد‌]۱۱[.

 

 

۱-۱۰: محدودیت‌های پژوهش

 

 

با توجه به محدوده‌ی موضوع پژوهش و گستردگی و تعدد شاخص‌های تصمیم‌گیری، تمرکز پژوهشگر روی تعداد خاصی از شاخص‌ها در فرآیند تصمیم‌گیری بوده است. اما از جمله مهمترین مشکلات پژوهش عدم دسترسی سریع و آسان به اطلاعات بود که در تمامی پژوهش‌ها در زمینه‌های مختلف در کشور وجود دارد که ناشی از عدم وجود اطلاعات یا عدم همکاری دارندگان اطلاعات با محققان می‌باشد. محقق سعی نموده است در طی پژوهش، کارشناسان و مدیران سازمان را در مورد اهمیت و تاثیرات موضوع پژوهش بر پیشرفت سازمان آگاه سازد تا مشکل عدم همکاری بعضی از کارشناسان یا مدیران تا حدودی برطرف گردد.

 

 

۱-۱۱: ساختار نگارش پژوهش

 

 

پژوهش حاضر مشتمل بر پنج فصل خواهد بود که فصل اول مربوط به کلیات پژوهش بوده و شامل مواردی همچون مقدمه، ضرورت انجام پژوهش، اهداف، کاربردهای پژوهش، پیش‌فرض‌های پژوهش و… است. در فصل دوم، که مربوط به مبانی نظری و پیشینه پژوهش می‌باشد، در ابتدا مساله انتخاب تامین‌کننده و مراحل آن مورد بررسی قرار گرفته و سپس پژوهش‌های انجام شده پیرامون موضوع پژوهش با تکیه بر دسته‌بندی آن‌ها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد و در آخر نیز با پرداختن به مفاهیم مرتبط با روش حل در تکنیک‌های تصمیم‌گیری به اتمام می‌رسد. در فصل سوم به بررسی مدل ارائه شده و الگوریتم آن جهت انتخاب تامین‌کننده مناسب پرداخته می‌شود. فصل چهارم شامل اجرای گام به گام مدل ارائه شده همراه با مطالعه موردی خواهد بود. در نهایت، فصل پنجم به نتیجه گیری، جمع بندی و پیشنهادات اختصاص دارد.

 

 

فصل ۲: ادبیات موضوع

 

 

۲-۱: مقدمه

 

 

هدف از این فصل ارائه کلیاتی از مبانی نظری پژوهش شامل آشنایی با تامین‌کنندگان و نقش و اهمیت آنها در زنجیره تامین و فرایند خرید، مراحل انتخاب تامین‌کننده مناسب، آشنایی با روش‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه همچنین آشنایی با پیشینه پژوهش شامل پژوهش‌های انجام شده در زمینه مراحل مختلف انتخاب تامین‌کننده در گذشته می‌باشد.

 

 

۲-۲: مبانی نظری

 

 

۲-۲-۱ تامین‌کنندگان

 

 

۲-۲-۱-۱: تامین‌کنندگان در زنجیره تامین

 

 

با تغییر بازارها، تغییر روز افزون نیازها و سلیقه مشتریان و تبدیل شدن محیط کسب و کار به محیطی که در آن سازمان‌ها باید از کمترین فرصت بیشترین بهره را بگیرند و برای بقا و موفقیت خود بجنگند، توجه به عوامل موفقیت‌زا که توجه به آن سازمان‌ها را در مسیر موفقیت و پیشگامی قرار می‌دهد، سخت مورد توجه قرار گرفته است]۵۸[. سازمان‌ها می‌دانند که حیات آنها وابسته به مشتری است و باید در مقابل تغییرات حاکم انعطاف‌پذیری لازم را داشته باشند. در این مسیر سازمان‌ها به شیوه‌های مختلف به بازبینی و بازنگری استراتژی‌های خود پرداخته‌اند و رمز بقا را در رضایت‌مندی هر چه بیشتر مشتریان خود یافتند. بنابراین شرایط رقابت‌پذیری، انعطاف‌پذیری و تنوع محصولات مورد توجه سازمان‌ها و به ویژه سازمان‌های تولیدی قرار گرفته است. در این راستا یکی از فلسفه‌هایی که مورد توجه قرار گرفت، فلسفه‌ی مدیریت زنجیره تامین بوده است]۴۱[. در این نگرش ارضای نیازهای مشتری، تنها، وظیفه سازمان نیست بلکه اعضای زنجیره نیز باید به شکلی موثر در این امر دخیل باشند. هم چنین نه یک تامین‌کننده بلکه مجموعه‌ای از تامین‌کنندگان به منظور مشارکت مد نظر قرار می‌گیرند]۷۳ [در یک زنجیره تامین حضور تامین‌کنندگان در راس هرم و به عنوان سر‌آغاز تولید و ارائه خدمات حائز اهمیت است. با توجه به نقش کلیدی تامین‌کنندگان در فرایند پشتیبانی از تولید، توزیع و ارائه خدمات به متقاضیان کالا فرایندهایی مانند: تدارک، تامین به موقع کالا یا خدمات، دستیابی به کیفیت بیشتر و هزینه تمام شده کمتر، رضایت مشتریان و… تنها در سایه انتخاب تامین‌کنندگان مناسب که بتوانند همگام با سازمان در جهت دستیابی به اهداف ذکر شده تلاش کنند، امکان پذیر خواهد بود]۸۰[. آنچه امروزه مشاهده می‌شود رقابت بین سازمان‌ها در حال تبدیل به رقابت بین زنجیره‌های تامین است که این به معنی همکاری نزدیک‌تر اعضای زنجیره‌تامین برای به دست آوردن مزیت رقابتی می‌باشد. در این حالت ارتباط یا به عبارتی به اشتراک گذاری اطلاعات یک معیار کلیدی برای شرکت های خریدار در انتخاب تامین‌کنندگان می‌باشد و سازمان‌ها می‌بایست یک ارتباط بلند‌مدت با تامین‌کنندگان اصلی خود را جایگزین ارتباط کوتاه‌مدت کنند.

 

برای دانلود فایل متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.

 

۲-۲-۱-۲: تامین کنندگان در فرایند خرید

 

 

در دنیای تجارت دو نوع خرید وجود دارد که از انواع اصلی آن به شمار می‌رود. خرید برای فروش و خرید برای مصرف یا تبدیل. خرید برای فروش مجدد توسط دلالان و بازرگانان صورت می‌گیرد، اما خرید برای مصرف توسط مامورین خرید صنعتی صورت می‌گیرد. در ادبیات مربوط به ارزیابی تامین‌کنندگان منظور از خرید، خرید صنعتی بوده که برای مصرف در راستای تولید صورت می‌گیرد. در اغلب صنایع، هزینه خرید مواد اولیه و لوازم جانبی به بیش از ۷۰ درصد قیمت تمام شده یک محصول می‌رسد. همچنین در صنایع با تکنولوژی بالا هزینه مواد خریده شده و خدمات یک محصول، بیش از ۸۰ درصد قیمت تمام شده یک محصول را تشکیل می‌دهد]۲۰[. از طرفی در سازمان‌های تولید کننده، سهم خرید از کل گردش مالی بین ۵۰ تا ۹۰ درصد است. با این اوصاف بدیهی است که تصمیم‌گیری در مورد خرید و استراتژی‌های مربوط به آن تاثیر مستقیم بر سود‌آوری سازمان دارد.
همان‌طور که بیان شد خرید صنعتی توسط مامورین خرید صنعتی انجام می‌شود. این اشخاص بر طبق پیش‌بینی فروش و برنامه تولید، کار خرید را هماهنگ می‌سازند و با در نظر گرفتن سود هر دو طرف افرادی را که می‌خواهند از آنها خرید کنند انتخاب می‌کنند. آنچه مسلم است انتخاب یک مجموعه خوب از تامین‌کنندگان که به صورت منسجم با یک سازمان در همکاری باشند، از عوامل موفقیت آن سازمان محسوب می‌شوند. انگلند[۱] (۱۹۷۵) ارزیابی و انتخاب تامین‌کننده را مهمترین مسئولیت واحد خرید می‌داند. وبر و همکارانش ]۷۲ [ نیز تولید محصول با بهای تمام شده پائین را در محیط رقابتی امروز ممکن نمی‌دانند مگر با انتخاب تامین‌کنندگان مناسب.

 

 

۲-۲-۱-۳: مراحل انتخاب تامین‌کنندگان

 

 

انتخاب تامین‌کننده مناسب در پنج مرحله اصلی انجام می‌پذیرد. در مرحله اول سازمان به منظور ارائه محصول یا خدمات جدید احتیاج به تامین مواد اولیه و یا خدمات دیگر از خارج از سازمان دارد. در این مرحله مساله نیاز به یک تامین‌کننده ظاهر خواهد شد. در مرحله دوم که مرحله اساسی و پایه‌ی تصمیم‌گیری در مورد انتخاب تامین‌کننده می‌باشد، کارشناسان مربوطه با بررسی و در نظر گرفتن استراتژی‌ها و شرایط سازمان، لیستی از شاخص‌هایی را تعیین می‌کنند که تامین کننده ملزم به دارا بودن آن است. در صورتی که سازمان با تعداد تامین‌کنندگان بیشتر از نیاز خود مواجه باشد لازم است که یک فرایند پیش ارزیابی را اجرا نماید که در آن از بین تامین‌کنندگان اولیه تعدادی به عنوان تامین‌کنندگان بالقوه انتخاب می‌شوند. در مرحله چهارم که مرحله ارزیابی نهایی است با استفاده از یکی از روش‌های انتخاب تامین‌کننده، تامین‌کننده یا تامین‌کنندگان نهایی از بین تامین‌کنندگان بالقوه انتخاب می‌شوند. این عمل پایان کار نبوده و بلکه تامین‌کننده باید به طور مستمر و پیوسته توسط سازمان ارزیابی شود]۶۴[. در شکل ۲-۱ پنج مرحله‌ی فرایند انتخاب‌تامین کننده بیان شده است.
‌

 

 

شکل۲-۱٫ پنج مرحله‌ی فرایند انتخاب تامین‌کننده، منبع: ]۶۴[

 

 

در مورد مرحله اول لازم به ذکر است که هر سازمانی که درحال فعالیت تولیدی یا ارائه خدمات به مشتریانش است، خود نیز مشتری تامین‌کنندگان خود است. بنابراین می‌توان گفت هر سازمانی که در حال حیات است، احساس نیاز به یک یا چندین تامین‌کننده خواهد داشت. در ادامه، مساله انتخاب تامین‌کننده با تاکید بر فعالیت‌های گذشته مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

 

 

۲-۲-۱-۴: تعیین شاخص‌های انتخاب تامین‌کننده

 

 

سازمان‌ها معمولا پتانسیل تامین‌کننده را ارزیابی می‌کنند و جهت این ارزیابی شاخص‌هایی را به کار
می‌برند این شاخص‌ها با توجه به نوع فعالیت و کسب و کار، استراتژی‌های سازمان، نوع ساختار تامین‌کننده و… تعیین می‌گردد. با توجه به پیچیده‌تر شدن کسب و کارها و تاثیر گذاری عوامل بسیار زیاد در موفقیت سازمان‌ها، فرایند انتخاب تامین‌کننده اصولا شامل بیش از یک معیار می‌باشد. بنابراین فرایند انتخاب تامین کننده یک مساله تصمیم‌گیری چند شاخصه است. مدیران خرید، در ابتدا تامین کنندگان خود را توسط سه شاخص اولیه قیمت، کیفیت و زمان تحویل ارزیابی می‌کنند. این سه شاخص اصولا اساسی‌ترین و بحرانی‌ترین شاخص‌ها توسط سازمان‌های خریدار می‌باشد. اگر چه این سه شاخص برای اکثر سازمان‌ها در فرایند خرید صادق است اما ممکن است همه شاخص‌های لازم را در برنگیرد. بنابراین برای انتخاب تامین‌کننده تحلیل‌های عمیق‌تر از توانایی‌های آنها و مطالعات بیشتر جهت ارزیابی درست آنها لازم است. در گذشته پژوهش‌های بسیار زیادی به منظور شناسایی شاخص‌های مورد نیاز در انتخاب تامین‌کننده انجام پذیرفته است. اولین مطالعه توسط دیکسون]۳۲ [ انجام شد. وی خلاصه‌ای از یک لیست شامل حداقل ۵۰ عامل مختلف را که توسط نویسندگان بیان شده بود، جهت بررسی در تصمیمات انتخاب تامین‌کننده تهیه نمود.
دیکسون پرسشنامه هایی را برای ۲۱۳ نماینده و مدیر فروش در سراسر آمریکا فرستاد و از این تعداد ۱۷۰ عدد را دریافت کرد. خلاصه یافته‌های دیکسون درباره شاخص‌ها و اهمیت آنها در جدول ۲-۲ آمده است. همان طور که مشاهده می‌شود، دیکسون شاخص‌ها را اولویت‌بندی نمود. وی به معیار کیفیت بیشترین امتیاز و به معیار خرید‌های آتی با توافق دو جانبه، کمترین امتیاز را داد. پژوهش‌های بعدی در این زمینه به شدت متاثر از کار دیکسون بوده است به نوعی گسترش آن محسوب می‌گردد.

 

 

جدول ۲-۱: شاخص‌های ارزیابی تامین‌کننده‌ی دیکسون، منبع: ]۳۲[

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

احساس اعتماد، تمایل وعلاقمندی مدیریت، دورنمای آینده، تناسب استراتژیک، سازگاری میان سطوح و وظایف شرکت های خریدار وتامین کننده

 

 

 

 

۳

 

 

تکنولوژیکی

 

 

ارزیابی تسهیلات، قابلیت تولید جاری وآینده، قابلیت طراحی تامین کننده، سرعت تامین کننده در بهبود و توسعه

 

 

 

 

۴

 

 

عوامل دیگر

 

 

سوابق ایمنی تامین کننده، منابع سازمان

 

 

 

 

وبر و همکارانش ]۷۲[ با مطالعه و دسته‌بندی حدود ۷۴ مقاله ارائه شده از سال ۱۹۶۶ به بعد، به بررسی بررسی تاثیر انتخاب تامین‌کننده در سیستم تولیدی JIT[2] پرداختند. شاخص‌های مورد بررسی تقریبا شاخص‌هایی بودند که توسط دیکسون ارائه شده بودند وتفاوت چندانی نداشتند. آنها به این نتیجه رسیدند که قیمت خالص، مهمترین معیار برای انتخاب تامین‌کننده است، زیرا تقریبا در ۸۰ درصد مقالات مطالعه شده، عامل قیمت در درجه اول اهمیت قرار داشت و تحویل به موقع، کیفیت، تسهیلات و قابلیت تولید به ترتیب در رده‌های بعدی اهمیت بودند.گرچه شاخص‌های وبر و همکارانش با شاخص‌های دیکسون تفاوت چندانی با هم ندارند، اما برخی از شاخص‌ها توسط وبر و همکارانش]۷۲ [ توسعه یافتند و مفاهیم بیشتری را شامل شدند و همچنین آنها اولویت‌بندی جدیدی را برای شاخص‌های انتخاب ارائه کردند. از جمله شاخص‌هایی که مفهوم آن گسترش پیدا کرد مفهوم قیمت بود. در تعریف دیکسون قیمت به معنای قیمت پیشنهادی توسط تامین‌کننده بود که شامل تخفیف و هزینه حمل نیز می‌شد. اما در توسعه این مفهوم به سایر هزینه‌های تامین کننده نیز توجه شده است. از جمله هزینه‌های ثابت، هزینه طراحی، هزینه تکنولوژی و هزینه خدمات پس از فروش. دیکسون معیار کیفیت را به این شکل بیان می کند: رعایت سازگاری با مشخصه‌های کیفی. اما در تعریف جدید مشخصه‌های دیگری به آن اضافه گردیده است از جمله سیستم ایزو ۹۰۰۱ ، بازرسی، پرسنل کنترل کیفی و….
همچنین دیکسون معیار توزیع را به صورت رعایت زمان‌بندی حمل و نقل تعریف می‌کند اما تعاریف جدید مشخصه‌های زمان تحویل، ظرفیت توزیع، کیفیت حمل ونقل و قابلیت توزیع در سیستم تولیدJIT را مورد توجه قرار داده است.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

۲-۲-۱-۵: پیش ارزیابی تامین‌کنندگان

 

 

در بحث انتخاب تامین‌کننده به علت ازدیاد مراکز انتخاب تامین کننده همواره کثرت انتخاب ها امری اجتناب ناپذیر است. در اکثر موارد تاکید بر این است که از بین تعداد بسیاری از تامین‌کنندگان،
گزینه‌های برتر انتخاب شوند تا بتوان با آنها پیوندهای استراتژیک و روابط بلند مدت بر قرار کرد. اساس این روش بر این است که همواره تعداد اندک تامین‌کنندگان بهتر وکاراتر از تعداد زیاد آنهاست. این همان رویکردی است که بسیاری از سازمان‌های ژاپنی از آن تبعیت می کنند و اصطلاحا تک منبعی یا دو منبعی شده‌اند. به همین دلایل یک تصمیم‌گیرنده باید ابتدا بتواند از بین تعدادی از تامین‌کنندگان، عده‌ای را جدا کرده و از بین آنها انتخاب تامین‌کننده یا تامین‌کنندگان اصلی را انجام دهد. برای این منظور روش‌های زیادی به کار گرفته شده است که در ذیل به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:

 

 

۲-۲-۱-۵-۱ روش‌های قطعی[۳]

 

 

این روش‌ها مختص مدل‌های کیفی می‌باشند و بر پایه اطلاعات تجربی که براساس ارزیابی تامین‌کنندگان بدست می‌آید بنا شده است. در این نوع روش‌ها عملکرد تامین‌کنندگان بر اساس سه معیار مثبت، خنثی و منفی انجام می‌شود. پس از اینکه تامین‌کننده بر اساس همه شاخص‌ها رتبه‌بندی شد، خریداران رتبه‌بندی نهایی را بر اساس یکی از این سه معیار انجام می‌دهند. روش‌های قطعی بطور گسترده توسط تیمرمن ]۶۷[، زنز]۷۹[ و هوشیار]۴۰[ مورد بررسی قرار گرفته است.

 

 

۲-۲-۱-۵-۲ : روش تحلیل پوششی داده‌ها[۴]

 

 

روش DEA بر اساس مفهوم کارایی گزینه‌های تصمیم‌گیری بنا نهاده شده است. در این روش
گزینه‌ها بر اساس مزیت شاخص‌ها به عنوان خروجی و هزینه شاخص‌ها به عنوان ورودی ارزیابی می‌گردند. کارایی یک گزینه (در اینجا تامین کننده) نسبت مجموع وزنی خروجی‌اش در(اینجا عملکرد تامین کننده) به مجموع وزنی ورودی‌اش (هزینه استفاده از تامین کننده) است. برای هر تامین‌کننده، روش DEA مجموعه وزن‌ها را می‌یابد بطوری که این مجموعه وزن‌ها کارایی تامین‌کننده را به حداکثر خود برساند. بدین ترتیب روش تامین‌کنندگان را به دو دسته‌ی تامین‌کنندگان کارآمد و نا‌کارآمد تقسیم می‌کند. وبر کاربرد DEA در انتخاب تامین کننده را در مقالات زیادی مورد بررسی قرار داده است که از این میان می‌توان به وبر و الرام ]۷۶[، وبر و دسای]۷۴[ و وبر و دیگران]۷۵[ ، اشاره کرد. همچنین از دیگر کارها در این زمینه می‌توان به]۱۷[ و ]۴۶ [ اشاره نمود.

 

 

۲-۲-۱-۵-۳ روش تحلیل خوشه‌ای [۵] (CA)

 

 

CA یک روش پایه‌ای آماری می‌باشد که از الگوریتم کلاس‌بندی برای گروه‌بندی تعدادی از اقلام که بر اساس خاصیت‌شان امتیاز‌دهی شده و به شاخه‌هایی تقسیم شده‌اند، استفاده می‌کند. این شاخه‌ها طوری هستند که اختلاف بین اقلام یک شاخه کمترین مقدار و اختلاف بین اقلام یک شاخه و شاخه‌های دیگر بیشترین مقدار می‌باشد. از روش CA به منظور دسته‌بندی تامین‌کنندگان استفاده شده است. بدین ترتیب که تامین‌کنندگانی که بر اساس شاخص‌های تصمیم‌گیری ارزیابی و امتیاز‌دهی شده‌اند توسط این روش دسته‌بندی و مرتب شده‌اند. هینکل و همکارانش]۳۷ [ اولین افرادی بودند که این روش را بکار بردند و در ادامه این روش زیاد مورد بحث قرار نگرفت تا اینکه ۲۰ سال بعد هلت ]۳۸[ آن را برای دسته‌بندی پیمان‌کاران پروژه‌های عمرانی مورد بحث قرار داد]۲۶ [.

 

 

۲-۲-۱-۵-۴ : روش سیستم های استدلال مبنی بر مورد[۶] (CBR)

 

 

سیستم‌های CBR روشی است که در هوش مصنوعی ارائه شده است. اساسا یک سیستم
CBR سیستم‌های یک‌های اطلاعات بسیار مفیدی درباره موردهای (DM) بانک اطلاعاتی است که توسط نرم افزار به تصمیم‌گیرنده شبیه و تجربیات گذشته ارائه می‌دهد. در ابتدا این سیستم را ان جی و همکارانش]۵۰[ برای دسته‌بندی مطرح نمودند و در ادامه این روش گسترش بیشتری یافت ولی با این حال CBR هنوز یک سیستم نو پاست که استفاده از آن در تصمیم‌گیری کم می‌باشد. چوی و همکارانش در این زمینه کارهای زیادی ارائه نمودند که به عنوان نمونه می‌توان به ]۲۱[ الی]۲۲ [اشاره کرد]۶۴[.

 

 

۲-۲-۱-۶ : انتخاب تامین‌کنندگان نهایی

 

 

پس از شناسایی تامین‌کنندگان بالقوه لازم است یک فرایند ارزیابی به منظور شناسایی تامین‌کننده یا تامین‌کنندگان نهایی انجام گیرد. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که روشی واحد برای ارزیابی تامین‌کنندگان نهایی وجود ندارد و سازمان‌ها می‌توانند به اقتضای شرایط و صلاحدید کارشناسان خود از روش‌های مختلفی استفاده کنند. در طول نیم قرنی که مساله انتخاب تامین‌کننده مورد توجه قرار گرفته است روش‌های متعددی ارائه شده است که به علت گستردگی روش‌ها تنها به تعدادی از آنها اشاره می‌شود.

 

 

۲-۲-۱-۶-۱ : مدل‌های وزن‌دهی خطی[۷]

 

 

در مدل‌های وزن‌دهی خطی، به هر معیاری وزنی تعلق می‌گیرد، بطوریکه بیشترین وزن به بهترین معیار و کمترین وزن به کم اهمیت‌ترین معیار تعلق خواهد گرفت. بر این اساس نرخ هر معیار در وزنش ضرب شده و حاصل ضرب‌ها جمع می‌شوند تا یک تابع برای هر تامین کننده بدست آید و در نتیجه تامین‌کننده‌ای انتخاب خواهد شد که بیشترین حاصل جمع نرخ ها را داشته باشد. تیمرمن ]۶۷[ و زنز ]۷۹[ درباره تعدادی از مدل‌های وزن‌دهی خطی بحث نموده‌اند.
در طول چند سال اخیر تعداد زیادی از مدل‌های مختلف با تفاوت بسیار کم ارائه شده‌اند. اولین کاربرد مدل‌های وزن‌دهی خطی در انتخاب تامین‌کننده به مدل‌های جبرانی مربوط می‌شود. در این مدل یک معیار با وزن زیاد می‌تواند توسط یک معیار با وزن کم جبران گردد (در صورتیکه در مدل غیر جبرانی کمترین سطح اختلاف بین دو شاخص احتیاج می‌باشد)]۲۶[. در این بین، مجموعه روش‌های فرا‌رتبه‌ای[۸] به وسیله‌ی دی بوئر و همکارانش]۲۷[ پیشنهاد گردید که یک روش شبه جبرانی می‌باشد. این راه حل به خریدار امکانات بیشتری می‌دهد تا بتواند بین جبران کردن شاخصها محدودیت داشته باشد و یک معیار خوب توسط یک معیار بد جبران نشود. سیانسی و گراندو ]۳۵[ مدلی غیر‌جبرانی ارائه نمودند به این صورت که نرخ‌ها یا شاخصهای مختلف با هم جمع نمی‌شوند فقط اطلاعات مختلفی به تصمیم‌گیرنده جهت راحت تر شدن تصمیم‌گیری ارائه می‌نمایند. هر چند بنظر می‌رسد این راه حل کافی نمی‌باشد اما همچنان در این راه بهبودی حاصل نشده است.
گریگوری]۳۶[ روشی را جهت تخصیص سفارش‌ها به تامین‌کنندگانی که با هم بیشترین نرخ وزن‌دهی را کسب کردند، ارائه نمود. این روش دومین کاربرد ارائه شده از مدل وزن دهی خطی می باشد. بطور کلی تعداد مدل های ارائه شده جهت حل مساله غیر قطعی و غیر دقیق انتخاب تامین کننده بسیار زیاد می باشند.
سوکوپ]۶۲[ یک راه حل بر پایه شبیه سازی جهت به حساب آوردن عدم قطعیت با در نظر گرفتن تقاضا و خدمات پس از فروش ارائه نمود. مشکل استفاده از بعضی روش ها مانند شبیه سازی این است که در این گونه روش ها وزن دهی به شاخصها کمی مشکل تر از روش های دیگر می باشد. در این مسائل امتیاز دهی و انتخاب تامین کننده کمی مشکل می باشد.
هیل و نیدیک ]۵۱[ مقاله‌ای در زمینه استفاده از AHP در انتخاب تامین‌کننده در شرایطی که اطلاعات غیر دقیق در هنگام تصمیم‌گیری موجود باشد، ارائه نمود. بطور خلاصه AHP توانست مشکل وزن دهی به شاخص‌های مدل‌های وزن دهی خطی را حل کند. در AHP که روشی بر مبنای مقایسات دودوئی است، کافیست تصمیم‌گیرندگان یا به عبارتی خریداران اطلاعاتی در مورد رابطه کیفی بین شاخص‌های مختلف و همچنین ارتباط شاخص‌ها بین تامین‌کنندگان مختلف را بصورت شفاهی بیان نماید. تالوری و سالکی ]۵۹[ در مورد انتخاب تامین‌کننده با استفاده از ANP که همان پردازش تحلیلی شبکه و نسخه پیشرفته‌تر AHP می باشد ارائه نمودند.ویلیس و همکارانش]۷۷[ یک مقایسه دودویی بین شاخصهای دو تامین‌کننده مختلف برای انتخاب بهترین تامین‌کننده را تحلیل و بررسی نمودند. مین]۱۴[، براگلیا و پترونی]۵۳[ به ترتیب روشی را که آنرا سنجش سطحی[۹] نامیدند مورد بررسی قرار دادند. اختلاف این روش با روشهای قبل در این است که خریدار احتیاج به بدست آوردن دقیق وزن‌ها ندارد.
تامپسون]۶۵[و ]۶۶[ به ترتیب شبیه سازی مونت کارلو[۱۰] و تکنیک مقیاس گذاری را ارائه نمود. هر چند استفاده از این روش‌ها برای بسیاری از استفاده‌کنندگان ساده نبوده و تحلیل را پیچیده تر و سخت‌تر می‌نماید در عوض کافی است که حدود بازده شاخص‌ها و یا بصورت ساده اطلاعات کیفی را مشخص نمود. بالاخره تعدادی از نویسندگان جهت غلبه بر عدم قطعیت، استفاده از تئوری مجموعه‌های فازی را پیشنهاد کردند. این مفهوم بطور گسترده‌ای وارد بحث انتخاب تامین‌کننده شده است]۸۰[.

 

 

۲-۲-۱-۶-۲ : مدل‌های هزینه کل مالکیت[۱۱](TCO)

 

 

مدل‌های بر پایه TCO سعی در به حساب آوردن کلیه هزینه‌های خرید که در چرخه خرید اتفاق
می افتد دارند. الرام ]۳۳[ اظهار داشت که هزینه‌های قبل از خرید، هنگام خرید و بعد از خرید تفاوت دارند. مدل‌های بر اساسTCO که برای انتخاب تامین‌کننده به کار می روند اساسا شامل خلاصه و تعریف کردن اغلب هزینه‌های مربوط به انتخاب فروشنده و تنظیم و حساب کردن قیمت واحدی است که توسط تامین‌کننده اعلام می‌شود. برای سازمان‌های بزرگ که حساب‌های آنها به صورت کامپیوتری انجام می‌شود روشی تحت عنوان سهم هزینه [۱۲]توسط تیمرمن]۶۷[ ارائه شده است. این روش تمام هزینه‌های مربوط به کیفیت، تحویل و سرویس را جمع ‌آوری نموده و مشخص می‌نماید که کدام به عنوان سود و کدام به عنوان هزینه باید در واحد قیمت به حساب آیند]۲۶[ ترچا و مونزکا]۴۸[، کلمنز و اسمیتکا]۶۳[، روش حل هزینه کل مالکیت را با سیستم‌های نرخ دهی جهت شاخصهایی مانند سرویس یا تحویل به موقع را بکار بردند که به حساب آوردن هزینه این دو معیار مشکل تر از بقیه می‌باشد.