۷۰-۱۹۹۸ را بررسی کرده است مطالعه وی بالا بودن رشد صادرات نسبت به تولید ناخالص داخلی رانشان میدهد. نتایج بررسی های او حاکی از این است که افزایش ارزش روپیه هند و افزایش قیمت کالاهای صادراتی اثر معکوس بر صادرات هند داشته ولی ،افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی اثرمثبت(اما از لحاظ آماری بی معنی) برصادرات هند داشته است
پیرسن وپیستیلی ۲۰۰۴
با بررسی ۹ کشور عضو OECD در فاصله زمانی ۱۹۲۰ تا ۲۰۰۰ از روش Panel data برای تخمین مدل خود استفاده کردند .آنها به بررسی ۱۳ قسمت مختلف در این ۹ کشور پرداختند و اثر دو متغییر نا اطمینانی قیمت (قیمت محصولات صنایع) و نا اطمینانی نرخ ارز اسمی را بر سرمایه گذاری در صنایع انتخاب شده مورد بررسی قرار داده اندو اثر منفی نا اطمینانی قیمت بر سرمایه گذاری را در همه کشورهای مورد بررسی و اثر منفی نا اطمینانی نرخ ارز اسمی را در ۶ کشور مورد مطالعه و اثر مثبت اما نا چیز نا اطمینانی نرخ ارزاسمی را در ۳ کشور منتخب نتیجه گرفتند همچنین آنها توضیح میدهند که اثر خالص بستگی به این دارد که نا اطمینانی حاصله ناشی از بازارهای داخلی باشد یا بازار های خارجی.
کامرون ،کیهانگر و پوت (۲۰۰۵)
فرضیه وجود اثر منفی بی ثباتی نرخ ارز را بر صادرات ماهی در اوگاندا تحت سیستم نرخ ارز شناور در دوره ی ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۱ بررسی کردند.آن ها تقاضای جهانی ماهی را تابعی از نسبت ماهی صادراتی اوگاندا به قیمت ماهی در سطح بین المللی،نرخ ارز موثر واقعی،تراز بازرگانی خالص اوگاندا،درآمد کشور های وارد کننده ماهی و شاخص بی ثباتی درنظر می گیرند.اما از آن جایی که کشور اوگاندا کشوری کوچک فرض شده که همواره برای صادرات ماهی آن تقاضا وجود دارد ، در این مطالعه تقاضای جهانی برای ماهی برون زا فرض شده است و تحلیل ها تنها مبتنی بر عرضه صادرات می باشد.روش اقتصاد سنجی در این مطالعه روش خودبازگشت با وقفه های توزیعی گسترده و مدل تصحیح خطا می باشد.نتایج این تحقیق فرضیه وجود اثر بی ثباتی نرخ ارز بر صادرات ماهی در اوگاندا را تایید می کند.
بهمن اسکویی و گواسوامی(۲۰۰۴)
در مقاله ای با عنوان” تاثیر نرخ ارز بر تراز تجاری دو طرفه” تاثیر نرخ ارز بر تراز تجاری بین ژاپن و ۸ کشور عمده طرف تجاری (استرالیا، کانادا، آلمان، ایتالیا، هلند، انگلستان، آمریکا وسوییس) را مورد بررسی قرار دادند. دوره ی مورد بررسی در این مطالعه ۱۹۷۳ تا ۱۹۹۸ بوده و روش اقتصادسنجی ازنوع ARDL می باشد. نتایج تحقیق این دو محقق حاکی از این است که نرخ ارز بر صادرات ژاپن به کشورهای مذکور به جز آلمان و هلند تاثیر مثبت گذاشته است.در مورد واردات نیز نتایج این تحقیق حاکی از این است که تعغییر نرخ ارز فقط بر میزان واردات ژاپن از هلند تاثیر مثبت گذاشته است.
رحمانی و سالتیس(۲۰۰۹(
در مقاله ای با عنوان “تاثیر عدم قطعیت نرخ ارز بر صادرات ” به بررسی تاثیر این متغیر بر صادرات آمریکا پرداختند.دوره زمانی مورد بررسی آنها به صورت ماهیانه و از ژانویه ی ۱۹۷۳تا ژانویه ی ۲۰۰۷ میباشد. متغییر های مورد استفاده توسط محققین،لگاریتم تولیدات صنعتی ،شاخص قیمت مصرف کننده ،نرخ ارز ،حجم پول ،شاخص قیمت تولید کننده ،صادرات و متغییر نا اطمینانی بوده و مدل به کار رفته نیزVAR میباشد.محققین نا اطمینانی نرخ ارز را با استفاده از (۱،۱)GARCH محاسبه نمودند.نتیجه تحقیق آنان حاکی از تاثیر معنا دار نااطمینانی نرخ ارز بر صادرات میباشد.

۲-۲۲- مطالعات انجام شده در داخل

هژبر کیانی و نیک اقبالی (۱۳۷۹)
اثر نوسانهای نرخ ارز بر صادرات محصولات کشاورزی ایران را در دوره زمانی ۱۳۴۵-۱۳۷۶،بررسی کرداند. نتایج برآورد مدل به روش حداقل مربعات معمولی بیانگر آن است که نوسانهای نرخ واقعی ارز،انحراف آن از مسیر تعادلیاش و فشار تقاضای داخلی،بر عرضه صادرات محصولات کشاورزی اثر منفی دارد.در عین حال قیمت نسبی محصولات کشاورزی،تغییرات ناگهانی در تولیدات کشاورزی و پیشرفتهای فنی،بر عرضهی صادرات محصولات کشاورزی اثر مثبت دارد.

۳-۸- مدل GARCH-M[58]

تا به حال در معادله میانگین حضور نداشت مثل:
اما در بسیاری موارد واریانس یا نیز در معادله میانگین حضور پیدا می کند. در واقع بین دارایی ها آنکه نوسانات و ریسک بیشتری دارد باید همراه با بازدهی بیشتر باشد تا در بازار معامله شود. پس خود بازدهی دارایی (Y) تابع واریانس یا می شود. پس این مدل به شکل زیر است:
در بحث بالا واریانس را مستقیماً وارد مدل میانگین (M=MEAN) کردیم اما به عنوان نوسانات می توان از انحراف معیار(Standard Deviation) یا حتی لگاریتم آن استفاده کرد.

۳-۹- بررسی وجودآثار ARCH در سری زمانی

برای تعیین اینکه آیا آثار ARCH در پسماندهای مدل میانگین تخمین زده شده وجود دارد یا خیر، آزمون زیر انجام می پذیرد:
۱٫ابتدا یک رگرسیون خطی را در نظر می گیریم و باقیمانده های این رگرسیون() را محاسبه می کنیم.
۲٫برای آزمون وجود فرآیند ARCH از مرتبه ی q، جملات باقیمانده را به توان ۲ رسانده و آنها را روی q وقفه قبل از خودشان رگرس می کنیم. به صورت زیر:
سپس ( ضریب تعیین) را برای این رگرسیون محاسبه می کنیم.
۳٫آماره را برای رگرسین بالا محاسبه می کنیم به طوری که T در این آماره برابر با تعداد مشاهدات است. این آماره دارای توزیع( با درجه آزادی q) می باشد.
۴٫آزمون فرضیه در این حالت به صورت زیر است:
بنابراین فرضیه صفر را برای معناداری ضرایب معادله بالا آزمون می کنیم. اگر مقدار آماره آزمون بزرگتر از مقدار بحرانی توزیع باشد، آنگاه فرضیه صفر رد می شود. چنانچه فرضیه صفر رد شود می توان نتیجه گرفت که فرایند ARCH وجود دارد. آزمونی که در این بخش توضیح دادیم، به آزمون انگل معروف است و اولین بار در سال ۱۹۸۲ معرفی شد.[۵۹].

۳-۱۰- روش تخمین [۶۰] GMM

روش GMM[61]یا روش تعمیم یافته گشتاورها، تعمیم روش گشتاورها در آمار است که به طرز بهینه ای از گشتاورها استفاده می کند.
این روش می تواند بسیاری از موارد نقض فروض کلاسیک و نیز ایرادات دیگر مدل را بر طرف نماید. در واقع به همین دلیل است که امروزه یکی از روشهای قابل اتکا در مقالات و پروژهها همین روش GMM است. علاوه بر اینکه این روش قادر به برطرف کردن مشکلاتی از قبیل واریانس ناهمسانی و یا خود همبستگی از نوع ناشناخته است، در مواردی که توزیع جمله خطا غیر متداول باشد نیز قادر خواهد بود که پارامترها را به خوبی تخمین بزند.
به سادگی می توان نشان داد که تمام روش های مرسوم برآورد نظیر OLS, GLS, MLE, 2SLS حالت خاصی از روش GMM می باشند که به ازای انتخاب محدودتر ابزارها برای گشتاورسازی حاصل می شوند. اساس روش GMM این است که نمونه گشتاورهایی دارد که میتواند تخمینزن گشتاورهای جامعه محسوب گردد. قضیه آماری قانون اعداد بزرگ برای حد احتمال و نیز قضیه حد مرکزی امکان استنتاج از گشتاور نمونه به جامعه را فراهم می کنند. نقطه مهم قوت این روش در این است که مستقل از توزیع جمله خطا می باشد.
اگر نماد کلی را برای نشان دادن گشتاورهای نمونهای استفاده کنیم، حد احتمال گشتاور نمونه برابر گشتاور جامعه خواهد بود و از این رو از گشتاور نمونه به عنوان تخمین زن گشتاور جامعه استفاده می شود. در واقع حد احتمال گشتاورهای نمونه ای برابر ثابت هایی مثل می شوند که تابع K پارامتر میباشد.
اساس روش GMM این است که مجموع مجذورات گشتاورها را حداقل نماید. اگر شماره گشتاور با i نشان داده شود، این روش در واقع به دنبال حداقل نمودن عبارت زیر است:
که L تعداد گشتاورها را نشان می دهد. اگر واریانس گشتاورها همسان نباشند در این صورت به جای عبارت بالا، عبارت زیر حداقل می شود:
که واریانش گشتاور iام را نشان می دهد. می توان گفت که به زبان ماتریسی با فرم مربع زیر مواجه هستیم:
ماتریس وسط را که به گشتاورها وزنی معکوس پراکندگی آن ها می دهد، می توان با W نشان داد و از این رو داریم:
لذا باید از این رابطه نسبت به پارامترهای مشتق گرفته و این رابطه را حداقل کرد.

۳-۱۱- انتخاب متغیرهای ابزاری

در حالت کلی هیچ راهنمایی واضحی در راتباط با انتخاب ابزارها وجود ندارد و ابزارها ممکن است که به سادگی بدست نیایند. با این حال ابزارها اغلب به واسطه ی در دسترس بودن انتخاب می شوند. یک شرط در انتخاب ابزار این است که هیچ ارتباط مستقیمی میان ابزارها و متغیر وابسته وجود نداشته باشد.
با این حال برونزا بودن ابزارها می تواند یکی از معیارهای معتبر بودن آن ها به حساب آید. ولی توجه به این نکته مهم است که یافتن ابزارهای برونزا کار ساده ای نیست. متأسفانه خواص آماری تخمین زن های IV و فرآیندهای استنتاجی حتی در نمونه های بزرگ بر اعتبار ابزارها استوار است. به این دلیل است که پژوهشگرانی که در حال مطالعه مسئله مشابهی هستند ولی ابزارهای متفاوتی بکار می برند ممکن است که به نتایج متفاوتی دست پیدا کنند.
با این وجود نه تنها انتخاب ابزار مهم است بلکه ضعیف نبودن ابزار خود مسئله مهمی است. یافته های اخیر در حوزه اقتصاد سنجی نشان می دهد که وجود ابزار های ضعیف قثط دقت تخمین های IV را کاهش نمی دهد، بلکه منجر به اریب داری و ناسازگاری در تخمین زن ها نیز خواهد گردید.[۶۲]

فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده‌ها

۴-۱- مقدمه

در این فصل با استفاده از روش شناسی ارائه شده و با استفاده از داده های آماری ، ابتدا نرخ ارز حقیقی را برای اقتصاد ایران بدست می آوریم و سپس تست ARCH بر روی آنها انجام شده و نوسانات آن استخراج خواهد شد. و در گام بعد آستانه بهینه برای نوسانات نرخ ارز بیرون کشیده خواهد شد و اثر این شاخص را روی صادرات غیر نفتی خواهیم سنجید؛ و در نهایت به تفسیر این نتایج خواهیم پرداخت.

۴-۲- نرخ ارز حقیقی[۶۳](RER)

برای بدست آوردن نرخ ارز حقیقی از نظریه برابری قدرت خرید استفاده می شود. طبق این نظریه نرخ ارز حقیقی به صورت زیر بدست می آید:
که در آن E نرخ ارز اسمی، شاخص قیمت های خارجی و P شاخص قیمت های داخلی است.
در این تحقیق ما برای از شاخص قیمت مصرف کننده(CPI) کشور ایالات متحده و برای P از شاخص قیمت مصرف کننده در ایران و برای Eاز نرخ ارز بازار آزاد استفاده کردیم.
داده های نرخ ارز در این تحقیق از داده های تحقیق آقای علی حسین نبی زاده مورد استفاده قرار گرفته اند که داده های شاخص های قیمت ایران و ایالات متحده از منابع آماری بانک جهانی و نرخ ارز از داده های بانک مرکزی ایران برای سال های ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۹ به صورت فصلی گردآوری شده اند.

۴-۳- آزمون تست ARCH

با توجه به مباحثی که در فصل قبل در این مورد بیان شد، ابتدا مدل OLS ساده بر روی داده های نرخ ارز انجام می دهیم و سپس تست ARCH را انجام می دهیم که نتایج آن در جدول ذیل آورده شده است:
جدول ۴-۱- نتایج آزمون تست ARCH

• شناخت عوامل حیاتی در بکارگیری تجارت الکترونیک در موسسات کوچک و متوسط .

• ارائۀ راهکارهای مناسب برای بکارگیری تجارت الکترونیک در موسسات کوچک و متوسط .

اهداف فرعی :
افزایش فعالیت کسب و کارهای کوچک و متوسط در توسعه اقتصادی کشور .
کمک به موسسات کوچک و متوسط به منظور بهره گیری بهتر از تجارت الکترونیک .
هموار نمودن مسیر برای موسسات کوچک و متوسط به منظور بهره گیری از مزایای تجارت الکترونیک .
کمک به افزایش فروش موسسات کوچک و متوسط از طریق بکارگیری تجارت الکترونیک .
۱-۴- سئوالات تحقیق
پرسش هایی که در مورد این تحقیق می توانیم عنوان کنیم عبارتند از :
عوامل اثر گذار بر بکارگیری تجارت الکترونیک در کسب و کارهای کوچک و متوسط کدام اند ؟
اولویت بندی عوامل موثر در به کارگیری تجارت الکترونیک در کسب و کارهای کوچک چگونه است ؟
تدابیر و ابتکارات مهم و اساسی برای هموار نمودن مسیر به کارگیری تجارت الکترونیک در موسسات کوچک و متوسط چیست؟
۱-۵- نوع تحقیق
نوع تحقیق ارائه شده را از منظر هدف ، روش و مکان در چهار چوب طبقه بندی زیر بررســی می کنیم . این تحقیق از نظر دسته بندی تحقیقات بر اساس هدف ، یک تحقیق کاربردی[۱] است چرا که تلاشی است برای پاسخ به یک معضل و مشکل که در عالم واقع وجود دارد ، که هدف این پژوهش و پژوهش ها ی مشابه کشف تازه ای است که کاربرد مشخصی را درباره فرآیندی در واقعیت دنبال می کند .
براساس روش تحقیق حاضر از منظر گردآوری داده ها توصیفی – پیمایشی است و شامل مجموعه روش هایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط پدیده های مورد بررسی ، بدون تلاش در جهت تغییر و یا تاثیر در وضعیت موجود و مورد مطالعه می باشد . در روش پیمایشی پژوهشگر با حضور در محل تحقیق به جمع آوری اطلاعات می پردازد .( ماهنامه اجتماعی ، اقتصادی ، علمی و فرهگی کار و جامعه ).
هدف محقق آزمون فرضیه های تحقیق می باشد که از پیش بر اساس شواهد و اطلاعات خود ارائه نموده و در نهایت تعمیم نتایج بدست آمده به کل جامعه آماری می باشد .
این تحقیق از آنجا توصیفی است که آنچه را که هست توصیف می کند و با شرایط یا روابط موجود ، عقاید متداول ، فرآیند های جاری ، آثار مشهود یا روندهای در حال گسترش توجه دارد . تمرکز آن بر زمان حال است اگر چه رویدادهای گذشته را نیز به شرایط موجود مربوط می شود بررســــی می کند و در واقع سعی شده است آن چه را وجود دارد در قالب تحقیق توصیفی تشریح نماید .
۱-۶- قلمرو تحقیق
با توجه به محدودیتهای زمانی و مکانی و هزینه های مربوط به انجام تحقیق، جامعه آماری این تحقیق را فقط کسب و کار های کوچک و متوسط مستقر در استان تهران تشکیل می دهد. انجام مطالعات کتابخانه ای این تحقیق از تابستان ۱۳۹۲ آغاز شده و فعالیتهای مربوط به مطالعات میدانی شامل توزیع و جمع آوری پرسشنامه و مصاحبه در پاییز ۱۳۹۲ انجام شده است.
۱-۷- جامعه آماری و نمونه آماری
جامعه ی آماری این تحقیق شامل صاحب نظران علمی این حوزه در سطح شهر تهران و مدیران موسسات کوچک و متوسط مستقر در شهرک های علم وفناوری و شهرکهای صنعتی شهر تهران است .
مبنای انتخاب این افراد در بین صاحبنظران ، تالیف های علمی مرتبط با تجارت الکترونیک و حوزه ی بنگاه های کوچک و متوسط بوده است .
در بنگاه های مطالعه شده نیز مدیرانی که دارای آشنایی اولیه و تجربه در زمینه بکار گیری فناوری اطلاعاتی و ارتباطی در شرکت هایشان بوده اند نظر سنجی شدند .
۱-۸- روش گردآوری اطلاعات
مطالعات کتابخانهای
بررسی و تحقیق از راه مطالعه ی مآخذ و مراجع گوناگون مثل کتاب ها و آگاهی از تحقیق دیگران انجام شده است. در این شیوه مرجع شناسی اهمیّت فراوانی دارد. مرجع شناسی شناخت منابع مهم تحقیق در هر رشته است. فهرست ها ، کتاب ها، مجموعه سخنرانی ها، عکس ها، مجلات، واژه نامه ها، فرهنگ ها، اطلس ها، زندگی نامه ها واینترنت و … منبع مهمی برای این پژوهش بوده است.
مطالعات میدانی
برای شناخت عوامل تاثیر گذار بر بکارگیری تجارت الکترونیک در کسب و کارهای کوچک و متوسط ، از مطالعات میدانی استفاده شده است. برای این منظور استفاده از پرسشنامه و توزیع آن در بین موسسات کوچک و متوسط مستقر درتهران مد نظر قرار گرفته است.
۱-۹- آزمونهای آماری
در این پژوهش برای شناسایی موانع بکارگیری تجارت الکترونیک از روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر بهره گیری از منابع داخلی، خارجی، استخراج از مقالات فارسی و لاتین، منابع کتابخانه ای، اینترنتی و همچنین استفاده از پرسشنامه می باشد همچنین ابزار گردآوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه استاندارد و روش آماری تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده و به منظور وجود اولویتبندی بین موانع از روش آزمون تحلیل واریانس فریدمن استفاده شده و به جهت اولویتبندی موانع از میانگین رتبهای و میانگین استفاده شده است.
۱-۱۰- تعاریف واژه ها و متغیرهای تحقیق
کسب و کارهای کوچک و متوسط (SMEs)
درارتباط با کسب وکارهای کوچک ومتوسط ، هیچگونه تعریف جهان شمولی وجود ندارد که به طورگسترده‌ای مورد تایید قرار گرفته باشد وتعاریف گوناگونی ازاین مفهوم درادبیات کسب و کار، اقتصاد و توسعه و تجارت موجود است.
بنگاههای کوچک و متوسط کسب وکار (SMALL & MEDIUM SIZE ENTERPRISES) ، که با حروف اختصاری SME  به آنها اشاره می شود،علیرغم اینکه باستناد آمارو ارقام موجود اهمیت ویژه و بسزائی دراقتصادکشورها دارا می باشند ، و لیکن هنوز درسطح جهانی دارای تعریف عملیاتی واحد ویکنواختی که قابلیت تعمیم به
انواع مختلف این بنگاهها ، درفضاهای متنوع کسب وکار ودرکشورهای مختلف را دارا باشد، نیستند.
ازدید کلی عبارت SME در همه بخش ها، به کمپانی هائی اشاره دارد که از یک اندازه معلومی بزرگتر نشوند. برای سنجش اندازه بزرگی، شاخصه هائی نظیر سود ، نقدینگی سرمایه گذاری شده ، سرجمع ترازنامه ،درآمد ، سرمایه کلی ، موقعیت در بازار، حجم تولیدو فروش ، تعداد کارمندان و نقدینگی در گردش لحاظ می شود که از این میان ، بدلیل سادگی ، قابلیت انطباق و کاربرد عملی ، دو شاخصه ” تعداد کارمندان ” و ” نقدینگی در گردش” بعنوان مناسب ترین ضابطه و معیار عام پیشنهاد می شوند.
اینترنت :

که در حال تغییر روشهای تجارت ، خرید و حتی نحوه تفکر ماست .( خدامی ۱۳۹۱)
در مقوله ی تجارت الکترونیکی به عنوان مثال می توان از : تبلیغات و بازاریابی آنـــلاین ، روش ها و تکنیک های فروش اینترنتی کالا ، معاملات بازرگانی و تبادل اطلاعات تجاری ، حراج آنلاین و حتی بانکداری آنلاین سخن گفت .
مطابق تعریف کمیسیون اروپایی ، تجارت الکترونیکی مبتنی بر پردازش و انتقال الکترونیکی داده ها شامل متن ، صدا و تصویر است . این تجارت فعالیت های گوناگون از قبیل مبادله ی الکترونیکی کالاها و خدمات ، تحویل فوری مطالب دیجیتال ، انتقال الکترونیکی وجوه ، مبادله ی الکترونیکی سهام ، بارنامه الکترونیکی ، طرح های تجاری ، طراحی و مهندسی مشترک ، منبع مالی ، خرید های دولتی ، بازاریابی مستقیم و خدمات پس از فروش را شامل می شود .
۲-۶- تجارت الکترونیکی و کسب و کار الکترونیکی
تعریف تجارت الکترونیکی و کسب و کار الکترونیکی بر دو محور اساسی فرآیندها و فناوری اطلاعات استوار می باشد. در حقیقت کسب و کار الکترونیک به مفهوم کلی شامل به کارگیری فناوریهای جدید برای برقراری ارتباطات زنجیره ای بین سازندگان، فروشندگان، عرضه کنندگان و به طور کلی ارایه دهندگان کالا و خدمات از یک سو و خریدار و مصرف کننده و یا به طور کلی مشتری از سوی دیگر است و نتیجه آن اتخاذ تصمیمهای بهتر، بهینه سازی کالا و خدمات، کاهش هزینه ها و گشودن کانالهای جدید است. ولی تجارت الکترونیک به هر شکلی از نقل و انتقالات در تجارت اطلاق می شود که در آن طرفین، بیشتر از طریق الکترونیکی با یکدیگر در تماس هستند تا از طریق نقل و انتقالات فیزیکی. به عبارت دیگر، تجارت الکترونیک زیربخشی از کسب و کار الکترونیک در سازمانها است، زیرا در کسب و کار الکترونیک، شکل الکترونیکی کلیه فرآیندهای کسب و کار سازمان از قبیل تولید، تحقیق و توسعه امور اداری، مالی، مدیریت نیروی انسانی، پشتیبانی و تجارت مطرح است. در حالی که در تجارت الکترونیک تنها فرآیند تجارت سازمان به صورت الکترونیک یک جزء بنیادی از کسب و کار الکترونیک به حساب می آید.
کسب و کار الکترونیک باعث می شود تا فرآیندهای تجارت، روابط و دادوستد جهانی گردد. محیط تجاری شرکت، ممکن است، شامل یک شبکه جهت دسترسی به سازمانهای عمومی یا شبکه هایی که با محافظت خاص برای دسترسی افرادی خاص طراحی شده و یا حتی شبکه داخلی باشد که برای دسترسی افراد و کارمندان داخل شرکت طراحی شده است. کسب و کار الکترونیک تنها قراردادن یک صفحه شبکه ای نیست. بلکه محیط مدل های تجاری اعم از تجارت با کارمندان، مشتریان، تامین کنندگان و شرکا است.
تعریف ۱: دریک تعریف ساده ، تجارت الکترونیک را می توان انجام هر گونه امور تجاری و بازرگانی از طریق شبکه جهانی اینترنت بیان کرد.
در یک تعریف دقیقتر:
تجارت الکترونیک یعنی انجام معاملات از طریق شبکه،یا خرید و فروش محصولات و خدمات از طریق فروشگاههای اینترنتی وب.
این امور می توانند شامل خرید و فروش عمده یا خرده کالاهای فیزیکی و غیر فیزیکی مانند محصولات غذایی یــا نرم افزارهای کامپیوتری و ارائه خدمات به مشتریان نظیر مشاوره های پزشکی یا حقوقی و یا دیگر موارد تجاری مانند تبادل کالا با کالا ، راه اندازی مناقصات و مزایدات باشد.
تعریف ۲: سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی (OECD)، تجارت الکترونیک را چنین تعریف کرده است: انجام تجارت کالاها و خدمات از طریق تار جهان گستر،‌ چه آن دسته از کالاها و خدماتی که قابلیت ارایه و تحویل از طریق تار جهان گستر را دارند و خواه آنهایی که این قابلیت در آنها وجود نـــــدارند» (Janathan Coppel 2000).
تعریف ۳: در تعریفی دیگر تجارت الکترونیک خرید و فروش کالاها، خدمات و اطلاعات با استفاده از شبکه‌های رایانهای از جمله تار جهان گستر ارایه شده است. (Turban , 2002)
تعریف ۴: « ونیستون کالاکاتا»(Whinston , Kalakata) تجارت الکترونیک را از چهار منظر زیر تعــریف می کند:
دیدگاه ارتباطی: تجارت الکترونیک ارایه دهنده اطلاعات، محصولات / خدمات یا پرداختها از طریق خطوط تلفن، شبکه‌های رایانهای و یا هر وسیله الکترونیک دیگر است.
۲- دیدگاه فرآیند کسب و کار: تجارت الکترونیک کاربردی از فناوری در خودکار کردن معاملات تجاری و جریانهای کاری است.
۳ – دیدگاه خدماتی: تجارت الکترونیک ابزاری است که علایق و خواسته‌های شرکت ها، مشتریان و مدیریت را مخاطب قرار داده و اداره می‌کند، از هزینه‌های خدمات می کاهد، کیفیت کالاها را بهبود می‌بخشد و سرعت تحویل کالا را افزایش می‌دهد.