ترجمه: فضیلتهایی که در سورههای شوری، هل أتی و احزاب پی در پی معرفی شدهاند.
عملیات بینامتنی: شاعر ما عبدی در این بیت از مناقب اهل بیت عصمت و طهارت سخن میگوید و چنین بیان میکند که سورههای قرآنی پی در پی فضیلتهای ایشان را معرفی میکند. چنین به نظر میرسد که شاعر با ذکر نام سورهها رابطهی بینامتنی از نوع لفظی و واژگانی را صورت داده است؛ چرا که ذهن مخاطب با شنیدن این واژگان کلیدی موجود در متن حاضر «شوری، هل أتی و الأحزاب»، به سوی قرآن که همان متن غایب است سوق داده میشود.
متن حاضر:

ترجمه: خاندانی که خداوند ایشان را از هر پلیدی به دور داشت و آنان را ستارگان فروزان افق هدایت ساخت.
متن غایب:
وَقَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَلا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّهِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاهَ وَآتِینَ الزَّکَاهَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا (احزاب /۳۳).
ترجمه: و در خانه‏هایتان قرار گیرید و مانند روزگار جاهلیت قدیم زینتهاى خود را آشکار نکنید، و نماز برپا دارید و زکات بدهید و خدا و فرستاده‏اش را فرمان برید، خدا فقط مى‏خواهد آلودگى را از شما خاندان (پیامبر) بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند.
عملیات بینامتنی: این فراز از شعر شاعر، به آیهی ۳۳سورهی احزاب اشاره دارد. آیهای که در آن جهت صحبت خداوند به همسران پیامبر(ص) میباشد. خطاب به ایشان میفرماید: شما در خانههاى خود بمانید و همچون جاهلیت نخستین در میان جمعیت ظاهر نشوید و اندام و وسائل زینت خود را در معرض تماشاى دیگران قرار ندهید. بدون شک حکم کلی است و هدف از خطاب قرار دادن همسران پیامبر(ص)، برای تأکید بیشتر است. همچنین دستور میدهد که نماز را بر پا دارید، زکات را ادا کنید، و خدا و رسولش را اطاعت نمائید. در پایانِ آیه اشاره به این نکته دارد که، خداوند فقط میخواهد پلیدى و گناه را از شما اهل بیت(ع) دور کند و کاملاً شما را پاک سازد. اما اینکه مقصود از اهل بیت پیامبر(ص) در اینجا چه اشخاصى مىباشد؟ مکارم شیرازی در تفسیر نمونه چنین آورده است: «در میان مفسرّان گفتگو است بعضى آن را مخصوص همسران پیامبر(ص) دانستهاند، و آیات قبل و بعد را که دربارهی ازواج رسول خدا(ص) سخن میگوید، قرینه این معنى شمردهاند. ولى با توجّه به یک مطلب، این عقیده نفى میشود و آن اینکه ضمیرهائى که در آیات قبل و بعد آمده عموماً به صورت ضمیر جمع مؤنّث است، در حالى که ضمائر این قسمت از آیه (إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا) همه به صورت جمع مذکّر است، و این نشان میدهد معنى دیگرى در نظر بوده است»(مکارم شیرازی، ۱۳۶۱ش، ج۱۷: ۲۹۵-۲۹۰). این فراز از شعر عبدی، با وجود واژگان کلیدی موجود در متن حاضر «أَهلُ بَیت، أَذهَب و الرِّجس»، ذهن مخاطب به سوی متن غایب سوق داده میشود، پس رابطهی بینامتنی از نوع نفی جزئی شکل گرفته است، همچنین نفی متوازی؛ چرا که شاعر برای بیان مقصود خویش از مضمون کلام وحی سود جسته است.
متن حاضر:

ترجمه: رویگردانی مردم را به اعراض و رویگردانی قوم عیسی از روی کفر تشبیه میکرد در حالی که میگفتند: گمراه شده و متجاوز گشته است.
متن غایب:
وَلَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْیَمَ مَثَلًا إِذَا قَوْمُکَ مِنْهُ یَصِدُّونَ ﴿زخرف/۵۷).
ترجمه: و هنگامى که (در مورد) پسر مریم مثالى آورده شد، بناگاه قوم تو از آن (سخن) هلهله درانداختند و اعراض کردند.
عملیات بینامتنی: با دقّت در این آیهی مبارک سؤالی پیش میآید که مثلی که در این آیه به آن اشاره شده چه بوده؟ و چه کسی آن را در مورد عیسی بن مریم بیان کرده است؟ طبق گفتهی مکارم شیرازی کلید فهم این سؤالات در خود آیات قرآن نهفته است. دقّت در آیات بعد روشن میسازد که «مثل از ناحیهی مشرکان بوده و در ارتباط با بتها بیان شده است. منظور از مثال همانست که مشرکان به عنوان استهزاء به هنگام شنیدن آیه شریفهی ـ «إِنَّکُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنتُمْ لَهَا وَارِدُونَ »(انبیاء/۹۸) در حقیقت ‏شما و آنچه غیر از خدا مى‏پرستید هیزم دوزخید شما در آن وارد خواهید شد ـ گفتند و آن این بود که عیسى بن مریم نیز معبود واقع شده و به حکم این آیه باید در دوزخ باشد چه بهتر که ما و بتهایمان نیز همسایه عیسى باشیم این را گفتند و خندیدند و مسخره کردند»( مکارم شیرازی، ۱۳۶۱ش، ج۲۱: ۹۶-۹۳). «ابو بصیر از امام صادق(ع) روایت میکند که فرمود: پیامبر(ص) فرمودند: ای علی اگر من از آن نمیترسیدم که مردم همانند عیسی بن مریم(ع) با تو رفتار کنند، در وصف تو کلامی را بیان میکردم که هیچ مسلمانی نبود که مشتی از خاک پایت را به عنوان تبرّک بر نداشته باشد»(ابن شهر آشوب،۱۴۱۱هـ، ج۲: ۳۸۲). عبدی کوفی در این بیت از شعر خویش که در فضایل علی(ع) سروده ایشان را به عیسی بن مریم شبیه دانسته و برای بیان مقصود خویش از کلام وحی و کلام رسول اکرم(ص) سود برده است. بنابراین رابطهی بینامتنی با کلام وحی هم از نوع نفی جزئی است؛ چرا که وجود واژگان کلیدی «صَدَّ و قَوم» خود بیانگر این مطلب است، و هم از نوع نفی متوازی است؛ چرا که شاعر از مضمون آیه نیز در شعر خویش سود برده است.

ب) روابط بینامتنی با احادیث

ترجمه: و کابین زهرا(ص)، موهبتى برتر از همهی مواهب یعنى یک پنجم زمین آمد.
متن غایب:
یَا عَلِی زَوَّجَت إِبنَتِی فَاطِمَهُ مِنکَ بِأَمرِاللهِ تَعَالَی عَلَی صِدَاقِ خَمسَ الأَرضِ وَ أَربَعَمِائَهِ وَ ثَمَانِینَ دِرهَماً (مجلسی، ۱۳۸۲ش، ج۴۳: ۱۱۳).
ترجمه: یا علی! دخترم فاطمه(س) به امر خداوند تبارک و تعالی با مهر و صداق یک پنجم زمین و چهارصد درهم با تو ازدواج کرد.
عملیات بینامتنی: با دقّت و امعان نظر در این بیت از شعر عبدی، میتوان چنین گفت که وی اشاره دارد به ازدواج علی(ع) با فاطمه زهرا(س)، که در این ازدواج مبارک و میمون مهریه و صداق حضرت زهرا(س)، طبق روایات یک پنجم زمین قرار داده شد. خطیب بغدادی در کتاب تاریخ بغداد دربارهی این ازدواج از «بلال بن حمامه» روایت کرده که گفت: «روزی رسول خدا(ص) شادان و خندان به ما رسید، عبدالرحمن بن عوف از جا حرکت کرده و عرض کرد، ای رسول خدا چه شده که می‏خندید؟ فرمود: بشارتی از سوی پروردگارم به من رسیده است، خداوند متعال هنگامی که اراده کرد علی(ع) را به فاطمه(س) تزویج کند به فرشته‏ای دستور داد که درخت طوبی را تکان دهد، سکه‏هایی از درخت نثار شد، ملائکه شروع به جمع‏آوری آنها کردند چون روز قیامت شود فرشتگان آنها را در بین خلائق پخش خواهند کرد، در آن روز هیچ یک از دوستداران با اخلاص ما دیده نخواهند شد مگر اینکه نامه‏ای به دستش رسیده که در آن نامه نوشته شده برائت و برکناری از آتش، از سوی برادر و پسر عمو و دخترم، رها شدن مردان و زنانی از امتم از آتش»(البغدادی، ۱۴۱۸هـ، ج۴: ۲۴۰). همچنین رسول اکرم(ص) در روایت فوق خطاب به علی(ع) به شرح اهمیت این ازدواج و مهریهای که از جانب خداوند مقرّر گردیده میپردازد که در نوع خود بینظیر است. این مهر نشان دهندهی اهمیت والای ازدواج حضرت علی(ع) و دخت گرامی پیامبر(ص)، فاطمه زهرا(س) میباشد. در بررسی روابط بینامتنی این فراز از شعر شاعر با کلام پیامبر(ص) میتوان چنین بیان داشت که، رابطهی بینامتنی هم از نوع نفی جزئی بوده، مبنی بر این که واژگان کلیدی موجود در متن حاضر« خمس و الأَرض»، سوق دهندهی ذهن به سوی متن غایب بوده، و هم از نوع نفی متوازی است؛ چرا که از مضمون کلام در متن حاضر سود برده شده است.
متن حاضر:

ترجمه: علی(ع) بود که با فرمان حق عقد او با زهراى پاک طینت در آسمانها برگزار شد. کابین او خمس زمین مقرر گشت، از منابع طبیعى و آنچه بر آن روید و زاید.
متن حاضر:

ترجمه: خداى متعالى، على رغم منافقان، فاطمه(س) را به همسرى على(ع) در آورد و یک پنجم زمین را مهر او کرد، زهى چنین کابینى.
متن غایب:
یاعَلِی إِنَّ الاَرضَ لله یُورِثُهَا مَن یَشَاءُ، مِن عِبَادِه، وَ إِنَّهُ أَوحَی إِلَیَّ أَن أُزَوِّجَّکَ فَاطِمَهَ عَلَی خُمسِ الاَرضِ فَهِیَ صِدَاقُهَا، فَمَن مَشَی عَلَی الاَرضِ وَ هُوَ لَکُم مُبغِضٌ فَالاَرضُ حَرَامٌ عَلَیهِ إِن یَمشِی عَلَیهَا (الجوینی، ۱۳۹۸هـ، ج۱: ۹۵)
ترجمه: اى على همانا زمین از آن خداست و آن را به هر یک از بندگان خود که بخواهد، وامىگذارد. اینک به من وحى فرستاده که فاطمه را با کابین یک پنجم زمین، به ازدواج تو درآورم، پس آن صداق و مهریهی اوست و هر کس بر زمین گام نهد، و شما را دشمن باشد، راه رفتنش بر زمین، حرام است.
عملیات بینامتنی: عبدی کوفی در ابیات فوق مجدداً ازدواج حضرت علی(ع) و فاطمه زهرا(س) را با زبان شعر بیان کرده، و به صداق و مهریهی بینظیر دخت گرامی پیامبر(ص) اشاره نموده است. اما در روایتی که رسول اکرم(ص) خطاب به امیر المؤمنین علی(ع) میفرماید: زمین از آن خداوند است به هر کس که بخواهد آن را ارزانی میدارد، خداوند به ازدواج دخترم با تو فرمان داده و یک پنجم از زمین را مهریهی دخترم قرار داده است. در نتیجه هر آن کس که با شما دشمن باشد قدم نهادن در زمین بر وی حرام است. با در نظر گرفتن این نکته که عبدی در این ابیات از شعر خویش برای بیان مقصود خویش، از مضمون کلام پیامبر(ص) سود برده است، رابطهی بینامتنی از نوع نفی متوازی است. همچنین واژگان کلیدی موجود در متن حاضر «زَوَّجَ، فَاطِمَهِ، خَمسُ، الأَرض و صِدَاقاً»، که سوق دهندهی ذهن به سوی متن غایب میباشد، رابطهی بینامتنی از نوع نفی جزئی را میرساند.
متن حاضر:

ترجمه: علی(ع) را در میان خلق همانندی جز برادرش محمد(ص) نیست.
متن غایب:
أَنتَ أَخِی فِی الدُّنیَا وَالآخِرَهِ وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالحَقِّ مَا أَخَّرتُکَ الا لِنَفسِی أَنتَ أَخِی فِی الدُّنیَا وَ الآخِرَهِ‏ (النیشابوری، ۱۴۱۱هـ ، ج۳: ۱۳۲).
ترجمه: تو برادر من در این جهان و سراى دیگر هستى. به خدایى که مرا به حق برانگیخته است، من کار برادرى تو را به عقب انداختم که تو را برادر خود انتخاب کنم، اخوتى که دامنه آن هر دو جهان را فرا گیرد.
عملیات بینامتنی: انعقاد پیمان برادری میان مسلمان (مهاجرین، انصار) در مدینه به عنوان یکی از مهمترین و نخستین اقدامات سیاسی، اجتماعی پیامبر اسلام(ص)، پس از هجرت از مکّه به مدینه از اهمّیت ویژه‌ای برخوردار است که رمز تشکیل امّت واحده در صدر اسلام را در خود نهفته دارد. پیامبر(ص) به یاری انصار به عنوان یک گروه اجتماعی خارج از مکّه توانست، پایگاه قدرتمندی برای حمایت وی و یارانش در مقابل اشراف مکّه فراهم کند و همچنین موقعیّت حسّاس شهر یثرب برای پیامبر(ص) اهمیّت ویژه‌ای داشت. عقد و پیمان اخوّت دینی، دشمن‌های دیرینهی نسبی و اختلافات قبیله‌ای را کاهش می‌داد، رسوم جاهلی و اسباب تفاخر را درهم می‌شکست، امتیازات نسبی را از بین می‌برد و روحیهی صفا و برادری دینی جانشین آن می‌شد(ر.ک: زرگری نژاد، ۱۳۸۷ش: ۳۴۹-۳۴۷). این بیت از شعر عبدی به عقد و پیمان اخوّت بین مسلمانان در صدر اسلام اشاره دارد، که در این ماجرا مسلمانان با یکدیگر پیمان برادری میبستند. بر همین اساس پیامبر اکرم(ص)، علی(ع) را به عنوان برادر دینی و دنیایی و اخروی خویش انتخاب کرد، و به علی(ع) اشاره کرد، که من پیمان برادری تو را به تأخیر انداختم تا تو را به عنوان برادر خود انتخاب کنم. عبدی نیز به همین مطلب در شعر خویش اشاره دارد. رابطهی بینامتنی این فراز از شعر عبدی با کلام رسول اکرم(ص) معنوی و از نوع نفی متوازی است؛ مبنی بر اینکه شاعر از مضمون کلام در شعر خویش برای بیان مقصود خویش بهرهمند گشته است.
متن حاضر:

ترجمه: اگر شما اهل بیت(ع) نبودید خداوند نه آسمان را خلق میکرد و نه زمین را میگستراند و نه انسان را میآفرید.
متن غایب:
لَولاک لَمَا خَلَقتُ الاَفلاک (مجلسی، ۱۳۸۲ش، ج ۱۶: ۴۰۶).

ترجمه: ایشان صراط مستقیماند که گروهى در این راه رستگار، و عدهاى از آن منحرفاند.
متن غایب:
اهدِنَا الصِّرَاطَ المُستَقِیمَ ﴿حمد/۶﴾.
ترجمه: ما را به راه راست هدایت فرما.
متن غایب:
امام صادق(ع) : نَحنُ اَبوَابُ اللّه وَ نَحنُ الصِّرَاطُ المُستَقِیمَ وَ نَحنُ عَیبِهُ عِلمِهِ (مجلسی، ۱۳۸۲ش، ج۲۴: ۱۲).
ترجمه: امام صادق(ع) فرمود: ما درهای خداوند به روی بندگان و ما صراط مستقیم هستیم و مائیم صندوقچهی علم الهی.
عملیات بینامتنی: در معنای صراط مستقیم میتوان چنین گفت، صراط مستقیم همان آئین حق است، مراتب و درجاتى دارد که همهی افراد در پیمودن این درجات یکسان نیستند، هر مقدار از این درجات را انسان طى نماید، باز درجات بالاتر و والاترى وجود دارد که انسان با ایمان باید از خدا بخواهد تا او را به آن درجات هدایت کند. «علت آنکه ما همواره از خدا درخواست هدایت به صراط مستقیم میکنیم، میتواند این باشد که انسان در مسیر هدایت هر لحظه بیم لغزش و انحراف درباره او مىرود، به همین دلیل باید خود را در اختیار پروردگار بگذارد و تقاضا کند که او را بر راه راست ثابت نگهدارد»(مکارم شیرازی، ۱۳۶۱ش، ج۱: ۴۸-۴۶). همچنین امام صادق(ع) در تفسیر این آیه منظور از صراط مستقیم را شناخت امام و راه ایشان معرّفی میکند و میفرماید: ما اهل بیت، صراط مستقیم هستیم. شاعر ما عبدی در این بیت از شعر خویش به صراط مستقیم بودن اهل بیت(ع) اشاره دارد. پیروان ایشان را هدایت یافتگان به صراط مستقیم و مخالفانشان را منحرفین از صراط مستقیم معرفی مینماید. در بررسی روابط بینامتنی، با وجود واژگان کلیدی «الصِّرَاط و المُستَقِیم»، رابطهی بینامتنی از نوع نفی جزئی میباشد. اما در بررسی روابط بینامتنی با کلام امام صادق(ع)، با وجود واژگان کلیدی«الصِّرَاط و المُستَقِیم» و استفادهی شاعر از مضمون کلام برای بیان مقصود خویش رابطهی بینامتنی هم از نوع نفی جزئی و هم از نوع نفی متوازی است.
متن حاضر:

ترجمه: و به ریسمان محکم خدا که ولاء آنان است و ما مأمور به چنگ زدن به آنیم، تمسّک جستم.
متن غایب:
وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ (آل عمران/۱۰۳)
ترجمه: و همگى به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید.
متن غایب:
قال رسول الله(ص) : مَن أَحَبَّّ أَن یَرکُبَ سَفِینَهَ النَّجَاهِ وَ یَستَمسِکَ بِالعُروَهِ الوُثقَی وَ یَعتَصِمَ بِحَبلِ اللَّه المَتِینِ، فَلیُوالِ عَلِیّاً وَلیَأتَمَّ بِالهُدَاهِ مِن وَلَدِهِ (حسکانی، ۱۴۰۷هـ ، ج۱: ۱۳۰).
ترجمه: هر کس دوست دارد تا سوار بر کشتی نجات شده و به ریسمان محکم تمسّک جوید و به ریسمان متین خداوند چنگ زند، پس باید ولایت علی‏(ع) را پذیرفته و به هادیان از اولادش اقتدا کند.
عملیات بینامتنی: در این آیه بحث همان مسألهی اتحاد و مبارزه با هر گونه تفرقه میباشد که مطرح شده، و فرموده: همگى به ریسمان الهى چنگ بزنید، و از هم پراکنده نشوید. دربارهی این که منظور از حبل الله چیست، مفسرّان احتمالات مختلفى ذکر کرده اند، بعضى میگویند منظور از آن قرآن است، و بعضى میگویند اسلام، و بعضى دیگر گفتهاند منظور خاندان پیامبر(ص) و ائمهی معصومین(ع) هستند. در روایاتى که از پیامبر(ص) نقل شده نیز همین تعبیرات گوناگون دیده میشود. ولى نه این احادیث و نه آن تفسیرها، هیچ کدام با یکدیگر اختلاف ندارند، زیرا منظور از ریسمان الهى هر گونه وسیلهی ارتباط با ذات پاک خداوند است، خواه این وسیله، اسلام باشد، یا قرآن، یا پیامبر(ص) و اهل بیت او، و به عبارت دیگر تمام آنچه گفته شد، در مفهوم وسیع ارتباط با خدا که از معنی «حبل الله» استفاده مى شود، جمع است. نکتهی جالب اینکه تعبیر از این امور به «حبل الله» در واقع اشاره به یک حقیقت است، که انسان در شرایط عادّى و بدون داشتن مربّى و راهنما، در قعر درهی طبیعت، و چاه تاریک غرائز سرکش، و جهل و نادانى باقى خواهد ماند، و براى نجات از این دره و بر آمدن از این چاه نیاز به رشته و ریسمان محکمى دارد که به آن چنگ بزند و بیرون آید، این رشتهی محکم همان ارتباط با خدا از طریق قرآن و آورندهی قرآن و جانشینان واقعى او مىباشد، که مردم را از سطوح پائین و پست بالا برده و به آسمان تکامل معنوى و مادّى مىرسانند(ر.ک: الطباطبایی، ۱۳۷۲ش، ج۳: ۴۱۰-۴۰۶؛ مکارم شیرازی، ۱۳۶۱ش، ج۳: ۴۳-۴۱؛ زمخشری، ۱۴۰۷هـ، ج۱: ۳۹۵-۳۹۴). شاعر ما عبدی در این بیت از شعر خویش به آیهی ۱۰۳ آل عمران که تمسّک جستن به «حبل الله» است، اشاره دارد. چنین بیان میکند که «حبل الله» همان ولایت اهل بیت(ع) است، که ما بدان فرمان داده شدهایم. رابطی بینامتنی این فراز از شعر شاعر با کلام وحی و کلام پیامبر اکرم(ص)، هم میتواند از نوع نفی جزئی و هم از نوع نفی متوازی باشد؛ چرا که واژهی کلیدی «حبل الله» ذهن را به سوی متن غایب سوق میدهد، همچنین عبدی کوفی، از مضمون کلام در بیان مقصود خویش بهرهمند گشته است.

روابط بینامتنی علم یا شخصیت

متن حاضر:

ترجمه: مصیبت خاندان پیامبر، [همه ارکان] وجودم را به لرزه درآورد و این مصیبت ها بسیار بزرگ است.
متن غایب:
مَا کَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِّن رِّجَالِکُمْ وَلَکِن رَّسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِیِّینَ وَکَانَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمًا﴿احزاب/۴۰).
ترجمه: محمد پدر هیچ یک از مردان شما نیست ولى فرستاده خدا و خاتم پیامبران است و خدا همواره بر هر چیزى داناست.
عملیات بینامتنی: عبدی کوفی با ذکر نام مبارک پیامبر اکرم(ص) اشعار خویش را مزیّن کرده است. بررسی رابطهی بینامتنی این دو بیت و ابیات شبیه به آنها از شعر شاعر با کلام وحی از نوع علم یا شخصیت است.
متن حاضر:

ترجمه: خداوند به جبرئیل دستور داد، پس جبرئیل در آسمان با صدایی بلند ندا داد.
متن حاضر:

ترجمه: جبرئیل برخاست، در حالیکه سخن میگفت و بسیار خدا را حمد و سپاس میگفت و خدا را بزرگ و عظیم میشمرد.
متن غایب:
مَن کَانَ عَدُوّاً لِلّهِ وَمَلآئِکَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِیلَ وَمِیکَالَ فَإِنَّ اللّهَ عَدُوٌّ لِّلْکَافِرِینَ ﴿بقره/۹۸).
ترجمه: هر که دشمن خدا و فرشتگان و فرستادگان او و جبرئیل و میکائیل است [بداند که] خدا یقیناً دشمن کافران است.
عملیات بینامتنی: در این آیه اشاره به اینکه اینها قابل تفکیک نیستند خداوند، فرشتگان او، فرستادگان او، جبرئیل، میکائیل و هر فرشتهی دیگر، و در حقیقت دشمنى با یکى، دشمنى با بقیه است، به تعبیر دیگر دستورات الهى که تکامل بخش انسانهاست از سوى خداوند به وسیلهی فرشتگان بر پیامبران(ع) نازل میشود و اگر تفاوتى بین مأموریتهاى آنها باشد از قبیل تقسیم مسؤولیت است نه تضاد در مأموریت، آنها همه در مسیر یک هدف قرار دارند، بنابراین دشمنى با یکى از آنها، دشمنی با همهی آنهاست، و دشمنی با همهی آنها، دشمنى با خدا است(ر.ک: زمخشری، ۱۴۰۷هـ، ج۱: ۱۷۰-۱۶۹؛ الطباطبایی، ۱۳۷۲ش، ج۱: ۲۳۱). شاعر ما عبدی کوفی از نام جبرئیل در لابلای ابیات خویش استفاده کرده است، که در بررسی رابطهی بینامتنی این ابیات با کلام وحی، نوع رابطه را از نوع علم یا شخصیت میرساند.
متن حاضر: