یکی از عوامل اصلی تاثیرگذار بر سرمایه گذاری بیش از اندازه هزینه های نمایندگی وجه نقد آزاد و هم چنین رابطه این عوامل با سود سهام باشد. به طوری که رابطه این سه عامل، به نظر می‌رسد کمتر مورد بحث قرار گرفته است. آنچه که ما در پی آن هستیم، ارتباط بین جریان نقد آزاد، سرمایه گذاری بیش از اندازه با سود سهام نقدی است. به طور مثال، می‌خواهیم بررسی کنیم که آیا در صورت دسترسی مدیریت به وجه نقد آزاد و هم چنین تضاد منافع، آیا تمایلی به پرداخت وجوه نقد آزاد به سهام‌داران در قالب سود سهام نقدی دارد؟ یا تمایل به افزایش سرمایه گذاری بیش از اندازه برای حفظ قدرت خود در شرکت دارد؟ و هم چنین این عوامل چه تاثیری بر روی یکدیگر خواهند گذاشت، آیا در صورت کاهش جریان وجه نقد آزاد و افزایش فرصت های سرمایه گذاری بیش از اندازه، پرداخت سود سهام نقدی به سهام‌داران به چه صورتی خواهد بود؟ اما همان طور که در قسمت تحقیقات پیشین نیز مشاهده کردیم، اکثر تحقیقات نگاهی ‌یک‌سویه ‌به این موضوعات داشتند و در حقیقت بررسی آن ‌به این صورت را در نظر نگرفته اند. مثلا در بعضی از تحقیقات بحث هزینه های نمایندگی وجه آزاد درنظر نگرفته شده و در بعضی دیگر نیز نقش جریانات نقدی آزاد بالا یا پایین چشمپوشی شده است. به هر حال ما تلاش داریم تا نقش این عوامل را با هم مورد بررسی قرار دهیم

فصل سوم

ارائه مدل وروش تحقیق

۳-۱ مقدمه

هدف تمام علوم، شناخت و درک دنیای پیرامون ما است. به منظور آگاهی از مسائل و مشکلات دنیای اجتماعی، روش های علمی، تغییرات قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده‌اند. این روندها و حرکت‌ها سبب شده است که برای بررسی رشته‌های مختلف بشری، از روش علمی استفاده شود. از جمله ویژگی های مطالعه علمی که هدف آن حقیقت ‌یابی است استفاده از یک روش تحقیق مناسب می‌باشد. انتخاب روش تحقیق مناسب به هدف‌ها، ماهیت و موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسش‌های تحقیق است.

جان دیویی پژوهش را فرآیندی برای جستجوی منظم به منظور مشخص‌کردن و تبیین یک موقعیت نامعلوم می‌داند. بر این اساس، پژوهش فرآیندی است که از طریق آن می‌توان درباره ناشناخته‌ها به جستجو پرداخت و نسبت به آن ها شناخت لازم را کسب کرد. در این فرایند، از چگونگی گردآوری شواهد و تبدیل آن ها به یافته ها تحت عنوان «روش‌شناسی» یاد می‌شود. روش علمی یا روش پژوهش علمی، فرایند جستجوی منظم برای مشخص‌کردن یک موقعیت نامعین است (مقیمی، ۱۳۸۰، ص ۱۷). در این فصل، روش‌شناسی تحقیق حاضر شامل ابعاد و موضوعات مرتبط با آن تشریح و تبیین خواهد شد. اگر چه ‌در مورد ابعاد و موضوعات مرتبط با روش‌شناسی تحقیق توافق نظر کامل و اجماع همگانی وجود ندارد اما عموماً مواردی که باید در روش‌شناسی در نظر گرفته شوند، ذیلاً مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

۳-۲ روش تحقیق

طرح پژوهش این تحقیق از نوع نیمه تجربی و با بهره گرفتن از رویکرد پس رویدادی (از طریق اطلاعات گذشته) است. از طرف دیگر، پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی است. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش و با توجه به ماهیت اطلاعات و داده های پژوهش که مبتنی بر اطلاعات کمی و وواقعی گذشته است، روش به کار گرفته شده در این پژوهش روش همبستکی پیرسن و رگرسیون خطی چندگانه است. در این تحقیق سعی بر آن است که نمونه های از شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای سال مالی بین ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۱ انتخاب شوند.

۳-۳ فرضیه های تحقیق

فرضیه اصلی:

• بین جریان نقد آزاد، سرمایه گذاری بیش از اندازه با سود سهام نقدی رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه های فرعی:

• • بین جریان نقد آزاد و سود سهام نقدی رابطه معناداری وجود دارد.

• • بین سرمایه گذاری بیش از اندازه و سود سهام نقدی رابطه معناداری وجود دارد.

• • بین سرمایه گذاری بیش از اندازه و سود سهام نقدی در شرکت هایی با جریان نقدی آزاد پایین رابطه معناداری وجود دارد.

• بین سرمایه گذاری بیش از اندازه و سود سهام نقدی در شرکت هایی با جریان نقدی آزاد بالا رابطه معناداری وجود دارد.

۳-۴ مدل تحقیق

هر مدل مفهومی به عنوان نقطه شروع و مبنایی جهت انجام مطالعات و تحقیقات است به گونه ای که متغیرهای مورد نظر تحقیق و روابط میان آن ها را مشخص می‌کند (ادواردز و دیگران، ۲۰۰۰). به عبارت دیگر می توان گفت که به صورت ایده آل مدل مفهومی و یا همان نقشه ذهنی (ماستریک، ۲۰۰۱، ص ۳) و ابزار تحلیلی (میرزائی، ۱۳۷۷، ص۱۰) یک استراتژی جهت شروع و انجام تحقیق است به گونه ای که انتظار می رود در حین اجرای تحقیق، متغیرها و روابط و تعاملات بین آن ها مورد بررسی و آزمون قرار گرفته و برحسب ضرورت تعدیلاتی در آن ها انجام شده و عواملی نیز از آن ها کم یا به آن ها زیاد شود (ساوتر و لیسن، ۱۹۹۹). با توجه به اینکه این چنین تحقیقی برای نخستین بار است که در محدوده آماری ما (تامین مالی و ساختار سرمایه) انجام می پذیرد، ‌بنابرین‏ پیش‌بینی می شود که از مدل مفهومی که در ادامه آمده است در تحقیق حاضر استفاده شده است:

جریان نقد آزاد

سود سهام نقدی

سرمایه گذاری بیش از اندازه

۳-۲ مدل رگرسیونی تحقیق

: سود سهام نقدی

: جریان نقد آزاد

: سرمایه گذاری بیش از اندازه

: سطح خطا

۳-۵ جامعه آماری

مشخص کردن جامعه آماری یکی از ضروریات و اصول هر پژوهش به شمار می‌آید، محدوده و فضای مطلوب ما جامعه های آماری را معین و مشخص می‌کند. جامعه آماری این تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تا تاریخ ۲۹/۱۲/۱۳۹۱ می‌باشند. چراکه قلمرو این صورت های مالی منتشر شده در پایان ۲۹/۱۲/۱۳۸۵ تا ۲۹/۱۲/۱۳۹۱ می‌باشد. جامعه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در این بازه زمانی برای این پژوهش، ۴۴۱ شرکت می‌باشد. اطلاعات مربوط به جامعه آماری از طریق صورت های مالی اساسی سالانه ارائه شده توسط این شرکت ها و اطلاعیه های منتشر شده توسط سازمان بورس جمع‌ آوری خواهد شد.

۳-۶ نمونه آماری

گروه نمونه مجموعه کوچکی از جامعه آماری است که مشتمل بر برخی از اعضاء که از جامعه آماری انتخاب شده اند. به عبارت دیگر، تعدادی از اعضای جامعه آماری (اما نه همه) که گروه نمونه راتشکیل می‌دهند. بدین ترتیب گروه نمونه یک مجموعه فرعی از جامعه آماری است که با مطالعه آن محقق قادر است نتیجه را به کل جامعه آماری تعمیم دهد(سکاران،۲۹۵،۱۳۸۱). نمونه آماری در این تحقیق، با توجه به حجم جامعه شامل ۷۳ شرکت می‌باشد، که نسبت به برآورد این تعداد نمونه با توجه به نوع مقیاس متغیرهای فرضیه های این پژوهش، از رابطه زیر (فرمول کوکران) استفاده شده است:

در فرمول فوق معمولاٌ؛ Z استاندارد برابر با ۱٫۹۶ می‌باشد .حداکثر اشتباه مجاز (d) معادل ۰۵/۰، ضریب اطمینان ۹۵/۰، ۹۶/۱= t و مقادیر p و q نیز هرکدام معادل ۵/۰ و حجم جامعه =N در نظر گرفته می‌شود. مقدار P برابر با ۵/۰ در نظر گرفته می‌شود. زیرا اگر ۵/۰ = P باشد n حداکثر مقدار ممکن خود را پیدا می‌کند و این امر سبب می‌شود که نمونه به حد کافی بزرگ باشد(سرمد و همکاران، ۱۳۸۸).

۳-۷ روش تجزیه و تحلیل داده ها