۴-۳ روش جمعآوری دادهها :

جمعآوری دادهها با استفاده از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، آزمون عملکرد مداوم[۱۳۴] п و نیز پرسشنامه کانرز فرم والدین[۱۳۵] صورت خواهد گرفت. این ارزیابی یا ارزیابی ها در دو نوبت پیش و پس از انجام مداخله انجام میپذیرد.

حجم نمونه و شیوه محاسبه آن

با توجه به مطالعات مرتبط در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه –بیش فعالی در زمینه حرکات چشمی و توجه پایدار و همچنین با توجه به مطالعات پیشین در سایر گروه های بالینی و در نظر گرفتن شرط آزمونهای آماری جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات تعداد شرکت کنندگان در هر گروه، به صورت مجزا ۱۵ نفر در نظر گرفته شد.

۵-۳مکان و زمان انجام تحقیق

آزمونها در گروه مداخله در اتاقی در آزمایشگاه ویژه مطالعات شناختی انسانی در “پژوهشکده علوم شناختی” که از نظر شرایط آزمون مطلوب بودند در طی ۶ ماه (۷مهر ماه تا ۳۰ بهمن ۱۳۹۰) انجام شد و آزمونهای گروه شاهد نیز در همان محل و همان زمان انجام شد. مداخلات گروه مداخله در اتاق مخصوصی در “کلینیک کار درمانی رشد” صورت گرفت. مداخلات در اتاقی‌ انجام میشد که از نظر شرایط آزمون کاملاً مناسب بوده و شرایط از لحاظ نور و دما کنترل شده بود و در جریان مداخله اختلال ایجاد نمیکرد و همچنین از لحاظ سکوت و همچنین صداهای مزاحم کنترل شده بود.
نمایی از اتاق تاریک (مکان انجام مداخله)

۶-۳ ابزار جمع آوری اطلاعات

در پژوهش حاضر پرسشنامه مقیاس امتیازدهی کانرز توسط والدین تکمیل گردید. هر کودک توسط آزمون عملکرد مداوم (CPTII) و آزمون هوش وکسلر مورد سنجش قرار گرفت.
شرح آزمون عملکرد مداوم: در این آزمون عملکرد مداوم محرک هدف بصورت تصادفی روی صفحه نمایش ظاهر شده و کودک باید به محض ظاهر شدن محرک هدف، کلید خاصی را فشار دهد. آزمونگر از ابتدا کلید پاسخ و محرک هدف را به کودک اعلام مینماید. تعداد خطای حذف و خطای ارتکاب و نیز زمان پاسخ (عکس العمل) متغیرهای آزمون عملکرد مداوم میباشند. نسخه فارسی این آزمون دارای ضریب اعتبار ۵۳/۰ تا ۹۳/۰ میباشد.
آزمون عملکرد مداوم درسال ۱۹۵۶ توسط رازولد[۱۳۶] و همکارانش تهیه شد. هدف اصلی آزمون، سنجش پایداری توجه و هدف دیگر آن، سنجش کنترل تکانه میباشد. این آزمون به عنوان متداولترین ابزار آزمایشگاهی در تشخیص توجه پایدار شناخته شده است و در ارزیابی اختلال ADHD کاربرد فراوان دارد. این آزمون یک آزمون واحد نیست و تاکنون فرمهای مختلفی از آن برای اهداف درمانی و پژوهشی تهیه شده است. در تمامی فرمها، آزمودنی باید برای مدتی توجه خود را به یک مجموعه محرک نسبتاً ساده دیداری یا شنیداری جلب کند و هنگام ظهور محرک هدف با فشار یک کلید پاسخ خود را ارائه دهد. مدت زمان اجرای آزمایش با احتساب مرحله آزمایشی (تمرینی) که به منظور درک بیشتر آزمودنی قبل از اجرای مرحله اصلی صورت میگیرد ۲۰۰ ثانیه است. در آزمون عملکرد مداوم دو نوع خطای حذف[۱۳۷] و خطای ارتکاب[۱۳۸] نمرهگذاری میشود. خطای حذف هنگامی رخ میدهد که آزمونی به محرک هدف پاسخ ندهد و نشان دهنده این است که آزمودنی در استنباط محرک دچار مشکل شده است. این نوع خطا به عنوان مشکل در پایداری توجه تفسیر میشود و نشانگر بی توجهی به محرکها است. خطای ارتکاب هنگامی رخ میدهد که آزمودنی به محرک غیرهدف پاسخ دهد. این نوع پاسخ، نشان دهنده ضعف در بازداری تکانه است و به عنوان مشکل در کنترل تکانه (تکانشگری) تفسیر میشود.
مقیاس امتیازدهی کانرز: این مقیاس توسط کانرز[۱۳۹]در سال ۱۹۷۰ طراحی شد. این مقیاس به عنوان ابزار مناسب غربالگری (جهت جستجوی کودکان در معرض ADHD) و همچنین معیاری از شدت علائم در مبتلایان به ADHD پذیرفته شده است. این مقیاس توسط والدین و براساس مشاهدات و اطلاعات ایشان در مورد رفتارهای موجود کودکان ۴ تا ۱۸ سال پاسخ داده میشود. سه نوع از این مقیاس وجود دارد : پرسشنامه ۹۲ ماده ای اصلی، پرسشنامه ۴۸ ماده ای و پرسشنامه خلاصه شده ۱۰ ماده ای.
در این پژوهش از پرسشنامه خلاصه شده استفاده شده است.پرسشنامه شامل ۲۷ پرسش است که والدین آن را تکمیل می کنند. این پرسشنامه ۳ عامل بیتوجهی، مشکلات شناختی، تکانشگری، بیش فعالی را ظرف مدت ۱۰ دقیقه از طریق والدین مورد سنجش قرار میدهد. والدین هر ماده را برحسب ۴ درجه (اصلاً تا زیاد) درجه بندی میکنند.
کانرز درسال ۱۹۷۳ پایایی[۱۴۰] مقیاس امتیازدهی والدین کانرز را در دامنه ۷۰% تا ۹۰% تخمین زد (به نقل از پاشازاده). اعتبار آزمون در این پرسشنامه ضریب آلفای کرونباخ ۹۳/۰ است که این مقیاس دارای میانگینی معادل ۴۲/۲۱ و انحراف استانداردی معادل ۳۸/۱۶ میباشد.
لون[۱۴۱] درسال ۱۹۸۸ مدارکی از روایی افتراقی[۱۴۲] این مقیاس را به اثبات رسانید. به طو

ری که در مطالعه لون قدرت افتراق دهی بالایی بین کودکان عادی و کودکان مبتلا به بیماریهای رفتاری مختلف و همچنین بین انواع مختلف بیماریهای رفتاری توسط این مقیاس یافت شد (نقل شده توسط کانرز).