مراحل صدور کالا در بازارچه مشترک مرزی[۳۵]

دور کالا از طریق بازارچه های مرزی دارای مراحلی است که به شرح ذیل فهرست می گردد :
۱- تنظیم اظهارنامه
۲- احراز هویت
۳- واریز هزینه های بانکی به صندوق
۴- سرویس ارزیابی (تعیین ارزیاب
۵- ارزیابی
بنابراین پس از انجام مراحل ۱ الی ۵ اظهار نامه کالای صادراتی مهر و امضاء می گردد و نسخه ای از آن جهت صدوذر کالا به خارج از قلمرو گمرکی تحویل صاحب کالا می گردد . البته در بعضی از بازارچه ها برای انجام تشریفات صادرات مراحل ذیل پیش بینی شده است . و صادر کننده برای صدور کالا مراحل مربوطه را پشت سر می گذارد ، که به ترتیب عبارتند از :
۱- تسلیم اظهار نامه
۲- پرداخت عوارض
۳- صدور قبض درآمد
۴- ثبت دفتر کوتاژ
۵- ارزیابی
۶- اجازه بارگیری
۷- صدور مانیفست خروجی
۸- کنترل نهایی
در برخی از بازارچه های مرزی نیز صدور کالا دارای مراحل ذیل است که به ترتیب عبارتند از :
۱- صدور قبض انبار
۲- درخواست حمل یکسره
۳- تنظیم اظهارنامه
۴- پرینت اظهارنامه
۵- احراز و ارزش
۶- تعیین ارزش / کوتاژ / ارزیابی (البته برای خوش نام ها و صادر کنندگان ممتاز امتیازاتی در نظر گرفته شده است(
۷- اخذ شماره ارزیابی
۸- پرینت پروانه
۹- کارشناس صاردات / مهر و امضاء سرویس صادرات

تنظیم اظهارنامه

از جمله اوراق قضایی که شهروندان در مسائل حقوقی خود به نحوی با آن برخورد می‌نمایند، اظهار نامه می‌باشد. فردی که در امری خود را صاحب حق می‌داند، حتماً لازم نیست برای مطالبه حق خویش اقدام به اقامه دعوی نماید زیرا ممکن است با درخواست ‌شفاهی از کسی که بایستی این حق را ادا نماید به مقصود خویش نایل گردد. اما در برخی موارد بایستی این مطالبه را اثبات نماید و چون اثبات مطالبه شفاهی به نوعی مشکل است، بنابراین با تنظیم اظهار نامه و ارسال آن برای مخاطب به طور رسمی اقدام به مطالبه حق خود می‌نماید. البته لازم به ذکر است که مطالبه حق تنها در صورت ارسال برگ اظهار نامه از سوی مراجع قضایی اثبات می‌گردد[۳۶].
اظهارنامه صادراتی (اظهارنامه کالای خروجی) توسط گمرک در اختیار صادر کنندگان بازارچه مرزی قرار می گیرد تا نسبت به تکمیل اظهار نامه فوق توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او تنظیم شود . بنابراین اظهار نامه اوراق چاپ شده است که توسط صاحب (یا نماینده قانونی او) تکمیل و تنظیم می گردد لذا در هنگام صدور کالا از کشور (قلمرو گمرکی) باید با تنظیم اظهارنامه نسبت به این امر اقدام نمود البته با توجه به اینکه صادرات از طریق بازارچه های مرزی صادرات قطعی است لذا در این رابطه اظهارنامه کالای صادرات قطعی تنظیم می گردد . البته در بسیاری از کشورها به هنگام خروج کالا از قلمرو گمرکی فقط کافی است کالا به هنگام خروج در سکوی ارزیابی یا عبور از کانال سبز یا قرمز قرار داده شود ، مثل این است که صاحب کالا یا نماینده قانونی او اظهارنامه را تنظیم و به گمرک تسلیم نموده باشد .
البته لازم به توضیح است که مشخصات محموله شامل نوع – ابعاد – تعداد بسته ها ، وزن با ظرف و علامت و شماره می باشد و مشخصات کالا نیز شامل تعرفه – نوع کالا – تعداد یا مقدار کالا – وزن خالص و ارزش صادراتی کالا است و دراین فرم تنظیم شده (اظهارنامه صادراتی) هزینه های گمرکی (انبارداری – باربری و …) ثبت شده است . بنابراین تنظیم فرم های اظهارنامه صادراتی برای صدور کالا از طریق بازارچه های مرزی الزامی است . که تکمیل این فرم برای کسانی که تصمیم به صدور کالا از طریق بازارچه های مرزی می نمایند اجباری است . که با پر کردن فرم اظهارنامه مربوطه عملیات صدور کالا در بازارچه ها شروع می گردد که دارای دورو می باشد و حاوی اطلاعات مذکور می باشد .

ارزیابی کالاهای صادراتی

در هنگام ارزیابی کالای صادراتی مسایل زیر مورد بررسی قرار می گیرد که حائز اهمیت است .
الف – مشخصات کالای صادراتی با اظهارنامه مطابقت داده می شود .
ب – محتویات کالای صادراتی با اظهارنامه مطابقت داده می شود .
ج – محتویات اسناد ، اظهارنامه و کالای موجود مطابقت داده می شود .
د – بررسی و اطمینان از صحت ارزش کالای صادراتی و مطابقت آن با محتویات ارزش کالای صادراتی و کالای موجود .
ه – معاینه و آزمایش کالا در جایی که قیمت های صادراتی اعلام شده بر حسب مواد متشکله متفاوت است
ی – پلمپ و سیم و سرب (لاک و مهر) بسته ها در صورت لزوم
در این قسمت (قسمت ارزیابی) پس از ارسال پرونده از دفاتر گمرکات رئیس گروه ارزیابی پس از بررسی اجمالی با توجه به نوع جنس و تخص هر یک از ارزیابان ، ارزیاب مربوطه را تعیین و عملیات ارزیابی را به ارزیاب واگذار می نماید . که ارزیاب از دیدگاه های مختلف عملیات ارزیابی را انجام داده و مورد بررسی و کنترل قرار می دهد . که شامل بررسی در خصوص موارد ذیل است :
بررسی مدارک پیوست اظهارنامه و کنترل کامل بودن و صحت آنها