ردید که جمله” زادَتْهُمْ إِیماناً” اشاره است به زیادى از جهت کیفیت، یعنى ایمانشان رو به شدت و کمال مى‏گذارد. (طباطبایی،پیشین،ج ۹،اقتباس از ص ۱۱)
امام علی (علیه السلام)در روایتی می فرمایند:«لِقَاحُ‏ الْإِیمَانِ‏ تِلَاوَهُ الْقُرْآنِ؛( تمیمی آمدی ، پیشین، ص ۱۱۲)؛«آبستنى ایمان تلاوت قرآنست، یعنى آبستنى بایمان و حمل آن به تلاوت قرآن مجیدست که ثابت و راسخ مى‏گرداند ایمان را در تلاوت کننده.»(تمیمی آمدی،۱۳۶۶ ش، ج‏۵ ،ص۱۳۱)
بنا بر نکات فوق انس با آیات قرآن انسان را در مسیر کمال ،یعنی تکامل ایمان در قلبش وعبودیت به درگاه خداوند، قرار می دهد.
۶-۱-۷-بصیرت وشناخت
بصیرت یکی از مفاهیم عمیقی است که در سخنان پیشوایان دین بسیار مورد تاکید قرار گرفته است.در قاموس القرآن در معنای بصیرت آمده است:« یکى از معانى بصر، علم است. طبرسى در آیه‏ى‏أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى‏ بَصِیرَهٍ (یوسف/۱۰۸)،آنرا معرفت و بینائى دل فرموده است. و از اینجاست که بصیرت را عقل و زیرکى معنى کرده‏اند.»(قرشی،علی اکبر،پیشین، ج‏۱ ،ص ۱۹۵ )
راغب در مفردات در مورد بصیرت می گوید:«اصل معنى احساس بینش و بصیرت‏ یعنى‏ دریافت با اندیشه و دل، سپس در معنى وجدان و علم هم بکار رفته است.»(راغب اصفهانی،پیشین، ج‏۱، ص ۴۸۰)و درجای دیگری می گوید:«بصیرت‏ یعنى‏ چشم باطنى‏.»(همان، ج‏۲، ص ۶۵۲)
از آنچه در مورد بصیرت گفته شد دریافته می شود که بصیرت در واقع نوعی علم وآگاهی عمیق است که برای انسان بصیر که در هر مسئله ای نوری می شود که تاریکی ها وپیچیدگی ها را از بین برده و باعث درک بهتر وتوانایی تشخیص حق از باطل می گردد.همان گونه که در روایتی از امام علی (علیه السلام)آمده است:« قد انجابت السّرائر لاهل البصائر؛پوشیده ها برای اهل بصیرت گشوده شده است.»(تمیمی آمدی،پیشین،ص ۶۱)
بنابر این واضح است که بصیرت از خصوصیات و ویژگی های خاص انسان محسوب میگردد.امام خمینی (ره)در سخنی به این نکته اشاره نموده اند که:« با بصیرتْ‏ ،انسان است. ما همه، با همه حیوانات شرکت داریم در اینکه گوش داریم، چشم داریم، پا داریم، دست داریم. اما این مناط انسانیت نیست. آنى که انسان را از همه موجودات جدا مى‏کند، از همه موجودات طبیعى جدا مى‏کند، آن قلب انسان است؛ آن بصیرت‏ انسان است. شما بصیرت‏ داشته باشید انسانید. اگر بصیرت‏ نداشته باشد ابو جهل چشم داشت، اما انسان نبود.»(خمینی،بی تا، ج‏۸، ص ۴۶۲)
نکته مهم، توجه به رابطه ی تنگاتنگ تفکر وبصیرت در انسان است. به این معنا که تفکر، بصیرت را رشد می دهد وسبب استمرار آن است.در روایتی از امام صادق (علیه السلام)آمده است:« التَّفَکُّرُ حَیَاهُ قَلْبِ‏ الْبَصِیرِ.»(کلینی،۱۴۰۷ق،ج۲،ص ۵۹۹)
توجه به این نکته ضروری است که همانطور که انسان با توجه به تغذیه سالم وورزش سعی در تقویت جسم خود وحفظ آن از بیماریها دارد؛باید با تقویت ورشد وتربیت قوای روحی ،نیروهاى باطنى و دریافتهاى قلبى خود ،که بصیرت از جمله آنهاست، را نیزپرورش دهد؛ زیرا اساس پیشرفت حقیقی وحیات انسانیِ انسان بر این امور استوار است. بصیرت نیز یکی از این امور مهم است که اگر به درستی رشد وپرورش یابد، راهنمای انسان در یافتن مسیر صحیح در مسائل پیچیده وفتنه هاست.
اهمیت و ارزش بصیرت در موارد فراوان وگوناگونی گوشزد شده است .امام علی (علیه السلام)تنها کسانی را حامل پرچم اسلام می دانند که اهل صبر وبصیرت و علم باشند.(نهج البلاغه،خ ۱۷۳)
امام خمینی (ره)نیز انسانیت وسعادت انسان را وابسته به بصیرت او می دانند.(خمینی، پیشین،ج ۱۰،ص ۳۰۲)
حال که اهمیت وضرورت بصیرت برای انسان آشکار شد؛باید دانست که یکی از مهم ترین آثار انس با قرآن بصیرت بخشی وبالا بردن قدرت تشخیص در انسان است.
در آیه ی۲۰۳از سوره ی اعراف می خوانیم:وَ إِذا لَمْ تَأْتِهِمْ بِآیَهٍ قالُوا لَوْ لا اجْتَبَیْتَها قُلْ إِنَّما أَتَّبِعُ ما یُوحى‏ إِلَیَّ مِنْ رَبِّی هذا بَصائِرُ مِنْ رَبِّکُمْ وَ هُدىً وَ رَحْمَهٌ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ ؛و اگر (مدتى) آیه‏اى براى آنها نیاورى گویند چرا از این سو و آن سو آیه‏اى فراهم نیاورده‏اى بگو من فقط آنچه را به من وحى مى‏شود پیروى مى‏کنم این بصیرت‏هایى از پروردگار شما است و براى گروهى که ایمان دارند هدایت و رحمت است .»
در این آیه از آیات قرآن با عنوان «بصائر»تعبیر شده است،و در ادامه می فرماید آیات برای گروهی که ایمان دارند ؛هدایت ورحمت است.
در تفسیر مجمع البیان در معنای «بصائر»آمده است: «این کلمه جمع بصیرت است. یعنى دلالتها و راهنمایى هایی که بوسیله آنها اشیا به خوبى دیده شوند. ازهرى گوید: بصیرت، اعتقادى است که از راه تحقیق در قلب انسان پیدا میشود. »(طبرسی،۱۳۶۰ ش،ج‏۸، ص ۲۱۶)
نویسنده ی تفسیر روشن نیز نکاتی را به این شرح بیان نموده است:« بصائر: از مادّه بصر که به معنى علم و آگاهى پیدا کردن است که از راه دید ظاهرى و یا قلبى صورت بگیرد، و در این مادّه مفهوم علم قید مى‏شود، بخلاف رؤیت و نظر.