ست کسانی را که در زنده‌بودن و بعد از مردنش از او پیروی میکنند. بار گناهان غیر خود را حمل کرده و درگرو گناه خویش هم هست.
ذکر نمونه :
بعد از رحلت پیامبر (صلی الله علیه وآله) عدّه‌ای در این اندیشه بودند که با منحرف کردن خلافت از مسیر واقعی خود حکومت بر مسلمین را در دست‌گیرند. آن‌ها می‌دانستند که باوجود تأکیدهای مکرر پیامبر (صلی الله علیه وآله) نمی‌توانند پاسخگوی اذهان کنجکاو و کاوشگر مردم باشند. به همین دلیل برای توجیه خلافت خود و سرپوش گذاشتن بر انحراف از مسیر پیامبر (صلی الله علیه وآله)، دست به دورغ پردازی و جعل حدیث زدند. آن‌ها با استخدام عدّه‌ای خودفروخته ـ همچون ابوهریره ـ توانستند هزاران روایت دروغین را به پیامبر (صلی الله علیه وآله) اکرم (صلّی الله علیه و آله) نسبت داده و بسیاری از احکام دین را از مسیر واقعی خود منحرف کنند. آن‌ها حتّی امور منکری مثل استمال لهو و لعب را هم به پیامبر (صلی الله علیه وآله) اکرم نسبت دادند تا بلکه سرپوشی بر فسادهای خود بگذارند.
بدعت‌گذاران فتنه‌گر، گاهی برای توجیه گذشته‌ی خود اقدام به بدعت‌گذاری می‌کنند و گاهی هم برای زمینه‌سازی در جهت منحرف کردن فضای فکری جامعه اقدام به این کار ننگین می‌کنند.
نتیجه‌گیری:
ازآنچه که در این قسمت بیان‌شده می‌توان چنین نتیجه‌گیری نمود که ریشه اصلی تمام فتنه‌ها، (خواهش‌های نفسانی، تکبر، دنیاطلبی، حسادت،) که منشأ تمام گمراهی‌ها در سطح جامعه مباشند خداوند متعال سرشت انسان را با غرایز گوناگون درآمیخته که همه آن‌ها در تکامل بشر و رسیدن به‌غایت مطلوب برای او مشخص‌شده، اما آنچه مهم است بهره‌برداری از این امیال درراه صحیح است بدین معنی که تا هنگامی‌که فرد خواسته‌های خود را در جای صحیح بکار گیرد و از نظم طبیعی‌شان خارج نکند به رستگاری خواهد رسید برعکس آن نیز مصداقیت دارد یعنی بدبختی انسان زمانی است که تابع هوس‌های شیطانی خود شود و از حد و حدود خویش تجاوز کند به عبارتی پای خودش را از گلیم فراتر بگذارد. بنابراین همواره باید مواظب باشیم که جهان محضر خداست و معصیت در آن جایز نیست.
فصل چهارم: شگردهای فتنه گران

1. عوام‌فریبی