تعاریف مفهومی
۱-۶-۱- رفتار مصرف کننده
رفتار مصرفکننده شامل دانش و احساساتی که افراد تجربه میکنند و اقداماتی که آنها در فرآیند مصرف انجام میدهند، میشود. همچنین شامل اجزایی ازمحیط است که بر این دانش، احساسات و رفتار تأثیر میگذارد. بنابراین، رفتار مصرفکننده پویاست، زیرا، دانش، افکار و احساسات و رفتار مصرفکننده به طور مجزا، گروههای مصرفکننده مورد هدف و جامعه در کل، دائماً در حال تغییر میباشند(مقدسی،۱۳۹۳؛۶۵).
۱-۶-۲- تجارت
تجارت در لغت به معنای خرید و فروش و نیز خریدن کالا به انگیزه فروختن آن با بهای بیشتر، همچنین به کارگیری سرمایه به منظور سود بردن، آمده است. واژه تجارت، مصدر و به قولی اسم مصدر است که در اصل، دلالت بر حرفهی بازرگانی دارد و تاجر و بازرگان به کسی گفته میشود که داد و ستد را حرفهی خود ساخته است(نوری، ۱۳۹۱ ؛۳۴).
۱-۶-۳- تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک انجام کلیه فعالیتهای تجاری با استفاده از شبکه های ارتباطی کامپیوتری ، به ویژه اینترنت است . تجارت الکترونیک ، نوعی تجارت بدون کاغذ است . به وسیله تجارت الکترونیک تبادل اطلاعات خرید و فروش و اطلاعات لازم برای حمل ونقل کالاها ، با زحمت کمتر و مبادلات بانکی شتاب بیشتر انجام خواهد شد . شرکتها برای ارتباط با یکدیگر محدودیتهای فعلی را نخواهند داشت و ارتباط آنها با یکدیگر ساده تر و سریع تر صورت می پذیرد . ارتباط فروشندگان با مشتریان نیز میتواند به صورت یک به یک با هر مشتری باشد . به عبارت دیگر ، تجارتالکترونیک نامی عمومی برای گسترهای از نرمافزارها و سیستمها است که خدماتی مانند جستجوی اطلاعات ، مدیریت تبادلات ، بررسی وضعیت اعتبار، اعطای اعتبار، پرداخت به صورت روی خط ، گزارشگیری و مدیریت حسابها را در اینترنت به عهده میگیرند . این سیستمها زیربنای اساسی فعالیتهای مبتنی بر اینترنت را فراهم میآورند. هدف از بکارگیری تجارتالکترونیک، ارائه روشی جدید در انجام امور بازرگانی میباشد. بهواسطه این روش، تاجران قادرند که محصولات و خدمات خود را به شکل تماموقت و به تمام خریداران در سرتاسر جهان، مستقل از مرزهای جغرافیایی و ملتهاعرضه کنند . بسیاری از مردم، تجارت الکترونیک را منحصر به خرید وفروش از طریق اینترنت میدانند ، درحالیکه این امر فقط بخش کوچکی از تجارتالکترونیک را تشکیل میدهد و این مفهوم اکنون گستره وسیعی از جنبههای مختلف تجاری و اقتصادی را دربرگرفته است . به سادگی میتوان هرگونه فعالیت تجاری و مالی بین موسسات و افراد را در حیطه الکترونیک گنجاند(غیاثی،۱۳۸۱ ،۲۶) .
روش تحقیق:
روش تحقیق پیمایشی ، پیمایش توصیفی است از نگرش و رفتار جمعیتی بر اساس انتخاب نمونه ای تصادفی به این صورت ابتدا سعی می شود برای گردآوری داده ها از افراد خواسته شود به تعدادی پرسش مشخص پاسخ دهند اطلاعات موجود در زمینه موضوع تحقیق جمع آوری و مبنای کار توصیف تحلیل قرار گیرد و سپس با استفاده از روش میدانی فرضیه ها از طریق پرسشنامه و مصاحبه حضوری با کاربران اینترنتی شهر کرمانشاه مورد آزمون قرار می گیرند.
۲-۷- جامعه آماری و روش نمونه گیری:
جامعه آماری پژوهش، مجموعه حقیقی یا فرضی است که نتایج تحقیق به آن انتقال داده میشود جامعه آماری تمامی کاربران اینترنتی شهر کرمانشاه بوده است.
روش نمونهگیری نیز عبارت است از مجموعه اقداماتی که برای انتخاب تعدادی از افراد جامعه به نحوی که معرف آن باشند، انجام میپذیرد. در این پژوهش روش نمونهگیری از نوع تصادفی ساده میباشد.
۳-۷- روش تجزیه و تحلیل دادهها:
جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار آماری spss و AMOSاستفاده خواهد شد و نتایج در قالب دو بخش آمارتوصیفی و استنباطی به بررسی فرضیههای پژوهش میپردازد.
فصل دوم
مرور مطالعاتی
تجارت الکترونیک:
اولین قدم در بررسی یک موضوع داشتن تعریفی مناسب از آن میباشد. با توجه به جوان بودن رشته فناوری اطلاعات و علیالخصوص تجارتالکترونیک هنوز تعریف دقیق و جامعی برای آن مشخص نشده است و در حال حاضر هرکس از دیدگاه خود به مساله روی آورده است. ابتدا با برخی مفاهیم و تعاریف از دیدگاه پروفسور توربان آشنا می شویم. «تجارت الکترونیک عبارت است از خرید و فروش کالا، خدمات و اطلاعات از طریق شبکههای ارتباطی».
این تعریف از چهار دیدگاه قابل بررسی است:
۲-۱-۱- از دیدگاه ارتباطات: تجارتالکترونیک رساندن کالا، خدمات، اطلاعات و یا پرداخت پول از طریق شبکههای کامپیوتری و یا هر وسیله الکترونیکی دیگر است.
۲-۱-۲- از دیدگاه فرآیند تجارت: تجارت الکترونیک کاربرد فناوری در فرآیند داد و ستد و تجارت است.
۲-۱-۳- از دیدگاه خدمات: تجارت الکترونیک وسیلهای است که آرمانهای مشتریان، شرکتها و مدیران را جهت رسیدن به کیفیت بهتر، سرعت بیشتر و خدمات بهتر را با هزینه کمتر برآورده میکند.
۲-۱-۴- از دیدگاه آنلاین[۹]: تجارتالکترونیک قابلیت خرید، فروش، داد و ستد محصولات و اطلاعات از طریق اینترنت و یا هر شبکه آنلاین دیگر را فراهم میکند. برخی از مردم تجارت را به معنی داد و ستد بین شرکتهای تجاری میدانند. وقتی از این معنی استفاده شود دامنه تجارتالکترونیک بسیار محدود میشود، بنابراین اغلب از واژه کسب وکارالکترونیکی به جای آن استفاده میکنند که این تعریف تمام فعالیتهای تجاری شامل: خرید و فروش، ارایه خدمات پس از فروش، ارتباطهای تجاری بین شرکتها و … را در برمیگیرد(عزیزی،۲۰۰۴ ؛۳۴).
«تجارتالکترونیک عبارت است ازخرید[۱۰]وفروش[۱۱]و مبادله کالا[۱۲] ، خدمات[۱۳] و اطلاعات [۱۴] از طریق شبکه هاى رایانه اى از جمله اینترنت». این نوع از تجارت بر پردازش و انتقال الکترونیکى دادهها شامل متن، صدا و تصویر مبتنى است. تجارتالکترونیک فعالیتهاى مختلفى از جمله مبادله، تحویل فورى مطالب دیجیتال، انتقال الکترونیکى وجوه، مبادله الکترونیکى سهام، بارنامه الکترونیکى، طرحهاى تجارى و مهندسى و خدمات پس از فروش را نیز در برمىگیرد.
ویژگى اصلى این نوع از تجارت تسهیل فرآیندهاى تجارى، حذف فرآیندهاى غیرضرورى و زائد در انجام امور بازرگانى و کاهش هزینهها از طریق بهبود و افزایش هماهنگى، کاهش هزینههاى ادارى خصوصاً هزینه مکاتبات و نیز بهبود دسترسى به بازار و افزایش تنوع براى مشتریان است. در این میان، فناورىهاى نوین ارتباطى مانند اینترنت، اکسترانت، پستالکترونیک و تلفنهاى همراه در گسترش و توسعه تجارتالکترونیک نقش بسزایى دارند(نامور،۱۳۸۷؛۴).
مایکل دل در مورد تجارتالکترونیک مىگوید: بسیارى از فروشگاهها تبدیل به نمایشگاه خواهند شد. فروشگاههاى اخیر سونى و اپل براى این منظور طراحى شدهاند که محصولات این شرکتها را به نمایش بگذارند تا بسیارى از مردم جهان این محصولات را به صورت آنلاین بخرند. احتمال دارد جهان آنلاین و آف لاین در هم ادغام شوند. فروشهاى چند کاناله مىتواند ترکیبى از فروشگاههاى سنتى ـ کاتالوگ چاپ نشده ـ خط تلفن و یا شاید هم یک وبسایتى براى تجارتالکترونیکى باشد، اما سرانجام همان وبسایت مکانى است که سفارش خرید را از مشترى دریافت خواهد کرد(روزنامه ایران،۱۳۸۶ ؛۶).
هرچند تعاریف ارائه شده توسط محققین از تجارتالکترونیکی از سه بعد مبادله- فعالیتها، کاربردها و شبکه های ارتباطی تفاوت دارد ولیکن تمام تعاریف حداقل در دومورد: ۱- عمل مبادله و خرید و فروش یک ارزش(کالا، خدمات و اطلاعات) ۲- استفاده از یک وسیله الکترونیکی(به طور خاص اینترنت) با یکدیگر اشتراک دارند(عزیزی،۱۳۸۳، ۱۸).
از سویی تحقیقات مربوط به تجارت الکترونیکی، وجود یک اعتبار تجربی بین عوامل موثر بر روی خرید و رفتار خرید اینترنتی را توجیه می کند. ضمن آنکه سبک پردازش اطلاعات توسط مشتریان، الگوهای خرید، ترجیحات مشتریان و زمینه های مرتبط برای ایجاد جذابیت بیشتر، برای استفاده کنندگان از فروش های اینترنتی نیز مورد توجه قرار گرفته است.محققان بازاریابی معتقدند در ورای هر عمل خرید، یک فرایند مهم تصمیم گیری نهفته است که باید بررسی شود. مراحلی که خریدار طی می کند تا تصمیم بگیرد که چه نوع محصولاتی را خریدار کند، فرایند تصمیمگیری خرید تعریف میشود. در این زمینه مدلهای زیادی وجود دارد که رفتار خرید و شیوههای قابل درک توسط مصرفکنندگان را نشان میدهد. هدف این مدلها، نظم و ادغام اجزای گسترده دانش شناخته شده در مورد رفتار مصرفکننده میباشد. رفتار مصرفکننده به مطالعه کلیه فرایندهای انتخاب، استفاده، کنارگذاری محصولات و خدمات، تجارب و یا ایدهها توسط افراد، گروهها و سازمانها به منظور ارضای نیازها و نیز بررسی تاثیرات این فرایندها بر مشتری و جامعه میپردازد(هاوکینز[۱۵]،۲۰۰۷؛۶).
بنابر تعریف دیگری کسب، مصرف و تمایل به سمت کالا، خدمت، زمان و ایده به وسیله واحدهای تصمیم گیری را رفتار مصرفکننده میگویند.
همچنین مطالعه فرایندهایی را که در آن افراد یا گروهها از کالاها، خدمات یا ایدهها به منظور ایجاد رضایت و تامین نیازها و خواستهها استفاده میکنند، رفتار مصرفکننده گویند(سولومون[۱۶]،۱۹۹۲؛۲۲).
با توجه به تعارف ارائه شده میتوان گفت این شیوه نگرش به رفتار مصرفکننده، وسیعتر از نگرش سنتی میباشد؛ چرا که در نگرش سنتی، رفتار مصرفکننده بیشتر بر خریدار و پیش
زمینههای بلافصل و نتایج فرایند خرید کالا تاکید داشت در حالی که در نگرش جدید، گاهی فراتر از این نهاده و به بررسی تاثیرات غیرمستقیم شناخت رفتار مصرفکننده بر فرایند مصرف و سایر پیامدها و نتایجی که بیش از خریدار و فروشنده را دربر می گیرند پرداخته میشود. با در نظر داشتن این مهم که رفتار مصرفکننده بر فرایندی پیچیده و چند بعدی می باشد، درک و پیشبینی رفتار مصرفکننده کلید موفقیت در برنامهریزی و مدیریت این محیط در حال تغییر و دگرگونی است. کلیه تصمیمات و فرایندهای بازاریابی بر پایه درک رفتار مصرفکننده بنا شده و تصور اتخاذ تصمیمات کلیدی بازاریابی بدون درک و توجه به رفتار مصرفکننده غیرممکن است. با این وجود اقدامات اساسی خوبی برای گسترش و ترویج تجارت الکترونیکی در ایران صورت گرفته است (روستا و بطحایی، ١٣٨۵،۱۸).
تاریخچه اینترنت
اینترنت کنونى در اواخر دهه ۱۹۶۰ در وزارت دفاع آمریکا پدید آمد. در آن زمان وزارت دفاع آمریکا آژانس پروژههاى پژوهشى پیشرفته را پایهگذارى کرد که نهادى براى گسترش فناورىهاى اطلاعاتى بود و شبکه اى که بدین ترتیب پایهگذارى شد آرپانت[۱۷] نام گرفت. آرپانت اولیه تنها شامل مراکز پژوهشى و نظامى بود که رایانههاى آنها به هم متصل بود و این اتصال از طریق خطوط تلفن انجام مىگرفت. هدف اصلى از راهاندازى این مرکز ایجاد سیستمى غیرمتمرکز براى ارتباطات پژوهشى میان مراکز بود، به گونهاى که در شرایط اضطرارى با از کارافتادن هر بخش از شبکه سایر اجزاى شبکه به فعالیت خود ادامه دهند. در سال ۱۹۸۴ تعداد رایانهها متصل به آرپانت به ۱۰۰ عدد رسید. پژوهشگرانى که براى انجام امور پژوهشى از آرپانت کمک مىگرفتند، به سوى شبکههاى رایانهاى با سرعت بالاتر روى آوردند.
[جمعه 1399-09-21] [ 02:23:00 ب.ظ ]
|