۴-۴-۹-۳-۲ ابو المستهل کُمیت بن زید اسدی (م ۱۲۶ قمری)

یکی از بهترین شاعران و از اولین شعرایی است که در مدح و منقبت اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ شعر گفته و در این راستا متحمل سختی و مشقت نیز شده است . کمیت ، در سال (۶٠ ه‍. ق) در روزگار شهادت امام حسین-علیه السلام-در شهر کوفه دیده به جهان گشود و در ان جا پرورش یافت.
وی در روزگار بنی امیه می‌زیست. از معروف ترین قصائد وی ، هاشمیات است . نقل است که چون کمیت قصیدۀ هاشمیات را گفت به بصره رفت و بر فرزدق[۵] شاعر عرضه کرد. فرزدق او را تحسین نمود و امر به اشاعه ی آن فرمود پس کمیت به جانب مدینه رفت و به عرض حضرت باقر (ع) رسانید حضرت دعا کرد او را آن گاه به نزد عبد اللّه بن حسن و سایر بنى هاشم رفت و براى ایشان نیز بخواند (قمی، ۱۳۶۹ ، تهران ، ص ۴۱۵ ) .
کمیت در جوانى به تعلیم کودکان در مسجد کوفه مشغول بود و از همان هنگام شعر مى‌سرود. بعد ها وی شاعرى چیره‌دست گردید و قبیله‌اش او را شاعر برگزیده‌ى خویش قرار داده و از او خواستند تا با سروده‌هایش به دفاع از قبیله برخیزد. کمیت با زید بن على و امام محمد باقر (ع) و امام جعفر صادق (ع) پیوسته در ارتباط بود و از این دو امام خط مى‌گرفت. وى سراینده‌ى زبردست شیعه در عصر اموى بود که پیوسته با سروده‌هایش از شیعیان و اعتقاداتشان دفاع مى‌نمود و از هیچ تلاشى براى پیشبرد اهداف تشیع کوتاهى نمى‌کرد.
درباره کمیّت گفته اند که ده خصلت داشت که شاعران دیگر نداشتند: خطیب بنى اسد، فقیه شیعه، حافظ قرآن، جسور، کاتب خوش خط، عالم به انساب، جدلى و مناظر و اول کسى است که درباره تشیّع آشکارا مناظره کرده، تیراندازى ماهر و بى نظیر در بنى اسد، دلاور میدان کارزار و سخى و مقدّس بود.
ائمه اطهار( ع) نیز که به کاربرد و نفوذ شعر کاملا واقف بودند، از شعراى شیعه تکریم و تجلیل کافى مى‌کردند. روزى کمیت اسدى خدمت امام باقر (ع) رسید و قصیده میمیّه‌اش را سرود، تا رسید به این بیت:
و قتیل بالطف غودر منهم بین غوعاء امّه و طغام [۶]
امام باقر (ع) گریست و فرمود:
«اى کمیت! اگر ما ثروتى داشتیم، به تو عطا مى‌کردیم؛ ولى آنچه را رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله به حسّان بن ثابت فرمود، به تو مى‌گویم: تا مادامى که از ما اهل بیت دفاع مى‌کنى از طرف روح القدس تأیید شده‌اى» (مسعودى ،ج ٣، ص ٢۵۴).

۴-۴-۹-۳-۳ سفیان بن مصعب عبدى کوفى

«ابو محمد سفیان بن مصعب عبدى کوفى» از شعراى مشهور شیعه است. کنیه او ابو محمد یا ابو عبد الله و نام او، سفیان یا سیف ضبط شده و در هر حال به عبدى کوفى معروف است. کلمه عبدى از باب نسبت به عبد القیس بن ربیعه بن نزار است ( امین ، ج ٧، ص ٢۶٧ ) . صاحب اعیان الشیعه بدون اینکه سخنى از تاریخ تولد او بیاورد، وفاتش را سال ١٢٠ ه‍. ق در کوفه ضبط کرده است. صاحب الغدیر بکلى این نظر را ردّ مى‌کند و می گوید : « تاریخ تولد و وفات عبدى را دقیقا به دست نیاوردیم، جز اینکه مى‌دانیم به خدمت امام صادق (ع) رسیده و از آن حضرت روایت مى‌کرده و با سید حمیرى (متولد ١٠۵ و متوفى ١٧٨ ه‍. ق) دیدار کرده است (امینی، ج۲ ، ص ۲۹۷ ) .
وی از سرایندگان خاندان پاک پیامبر بود که با محبت و شعر خود به پیشگاه آنان تقرب جست و با صدق نیت و خلوص ارادت از پذیرفته‌شدگان درگاه آنان گردید.
او در اشعار خود، از مناقب مشهور مولا امیر مؤمنان علیه السلام ، فراوان آورده و در تمجید آن امام و نسل پاک و پاکیزه اش، زیاد سخن گفته و در عزا و ماتمشان و رنج و دشوارى هایى که گرفتارش بودند ، مرثیه سرایى کرده است. وی با