ست عموماً روش های نا پارامتریک نظیر مدل های نزدیکترین K همسایه هند و هتلی (۱۹۹۷) شبکه های عصبی لی و همکاران (۲۰۰۲) و درخت های طبقه بندی رگرسیونی آرمینگر و همکاران (۱۹۹۷) مورد استفاده قرار گرفته است. با گسترش تکنیک ها واستفاده از روش های پیچیده و دقیقتر مانند رگرسیون های خطی و مدل های لاجیت و پروبیت توسط کرامر ۲۰۰۱ ومدل های مبتنی بر شبکه عصبی دقت این روشها در دهه های اخیر تا حد زیادی افزایش یافته است.
۲-۱۸) ادبیات علمی موجود:
به دلیل وجود پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی با اهمیتی که پدیده ورشکستگی بر گروه های مختلفی از جامعه تحمیل می کند. همواره توجه ویژه ای از محققان را به خود جلب کرده است تحقیقات مرتبط با پیش بینی ورشکستگی از دهه ۱۹۳۰ میلادی صورت جدی به خود گرفته است و محققان متعددی به مطالعه و بررسی در این زمینه پرداخته اند. در ادامه مروری بر برخی ازتحقیق هایی خواهیم داشت که در این زمینه انجام پذیرفته است.
۲-۱۸-۱) مروین[۲۴] (۱۹۴۲) :
درسال ۱۹۴۲ شخصی بنام مروین نسبت های متعددی را از شش سال اول عمر شرکتهای دارای تداوم فعالیت و شرکتهایی که فعالیتشان متوقف شده تحلیل کرد و به این نتیجه رسید که سه نسبت :
سرمایه درگردش به کل دارایی ها
خالص ارزش ویژه به بدهی
نسبت جاری
در پیش بینی موثرتر از بقیه نسبت ها میباشد . مطالعه مروین اولین تحلیل منطقی از قدرت پیشگویی نسبت ها بود. در سال های بعد نیز مطالعات تجربی زیادی برای پی بردن به وجود رابطه آماری قابل اتکا بین ورشکستگی و نسبت های مالی صورت گرفت.
۲-۱۸-۲) بیور (۱۹۶۶) :
بیور در سال ۱۹۶۶ در مطالعه تجربی خود که با استفاده از تکنیکهای آماری قوی تری نسبت به مروین انجام داد دریافت که بعضی از نسبت ها ورشکستگی را پیش بینی میکنند. وی مدل ساده جریانات نقدی را برای بیان پیش بینی ورشکستگی بوجود آورد. در این مدل شرکت به عنوان مخزن دارایی های سیال ( قابل تبدیل به نقد) فرض می شود که بوسیله جریان های ورودی وجه نقد تغذیه و وبوسیله جریانهای خروجی وجه نقد تخلیه می شود.این مخزن به عنوان ضربه گیر در مقابل نوسانات جریانات عمل می کند. در این مدل عدم قدرت باز پرداخت بدهی ها در سررسید برحسب احتمال تهی شدن مخزن تعریف میشود. در این نقطه است که شرکت قادر به باز پرداخت تعهداتش در سررسید نخواهد بود . بنابراین احتمال ورشکستگی از موارد زیر ناشی می شود :
اندازه مخزن
جریانات ورودی حاصل از عملیات
حجم مخارج عملیاتی
اندازه بدهی ها
مدلی که بیور براساس متغیرهای حسابداری طراحی کرده بود متکی بر هفت نسبت مالی زیر بود که او برای پی بردن به رابطه بین ورشکستگی و نسبت های مالی، این نسبت ها را برای ۷۹ شرکت و پنج سال قبل از ورشکستگی تجزیه وتحلیل کرد.
نسبت جریان های نقدی به کل بدهی
نسبت سود خالص به کل دارایی ها
نسبت کل بدهی به کل دارایی ها
نسبت سرمایه در گردش به کل دارایی ها
نسبت جاری
خط اعتبار ( فاصله تا اعتبار صفر)
کل دارایی ها
مدل ارائه شده توسط بیور از نوع تحقیق تک متغیره برای ورشکستگی شرکت می باشد پس از اینکه مشخص گردید که مدل بیور بدلایلی از جمله تک متغیره بودن آن معیار مناسبی برای پیش بینی ورشکستگی نمی باشد . محققان از مدل های چند متغیره برای پیش بینی ورشکستگی استفاده کردند مدل های چند متغیره برای پیش بینی ورشکستگی از تکنیک آماری تحلیل متمایزی چند متغیره استفاده می کنند. یکی از اولین تحلیهای ممیزی برای پیش بینی ورشکستگی توسط ادوار آی آلتمن درسال ۱۹۶۸ انجام شد.
۲-۱۸-۳) ادوارد آی آلتمن (۱۹۶۸) :
ادوارد آی آلتمن در سال ۱۹۶۸ نه تنها موفق شد اثبات نماید بین نسبت های مالی و بحران مالی ارتباط وجود دارد بلکه نسبت ها و ضرایب مربوط به آنها را نیز شناسایی و معرفی نمود. وی پژوهشگر پیشگام در کاربرد تکنیک تحلیل ممیزی چند متغیره در مطالعات مربوط به پیش بینی بحران مالی بود و روشی معروف تحت عنوان Z– اسکور را معرفی نمود.
ایده اصلی تحلیل چند متغیره این است که اطلاعات چند نسبت مالی را در یک شاخص موزون واحد ترکیب کند برخلاف تک متغیره که توانایی پیش بینی کنندگی نسبت های مالی را جداگانه تحلیل می کند. تحلیل چند متغیره به ویژه زمانی مفید است که اشیا قابل تقسیم به یکی از چند گروه باشند مانند بحران مالی یا عدم وجود بحران مالی ، مرد یا زن ، خوب یا بد، این تکنیک زمانی مناسب است که برای تمایز احتمال بحران مالی یا عدم وجود بحران مالی طراحی شده باشد ومتغیر وابسته یک متغیر طبقه ای و متغیر مستقل یک متغیر باشد پس از انجام یک سری تحقیقات او نتیجه گرفت که مدل Z– اسکور وی یک پیش بینی کننده دقیق بحران مالی تا دوسال قبل از ورشکستگی می باشد و سطح اطمینان هنگامی که زمان افزایش می یابد ، کاهش خواهد یافت.
۲-۱۸-۴) مدل آلتمن (۱۹۸۳) :
پس از انتقاداتی که به مدل آلتمن مبنی بر اینکه این مدل تنها برای موسسات با ماهیت تجاری عمومی قابل استفاده است صورت گرفت. وی در سال ۱۹۸۳ یک اصلاحیه روی مدل انجام ومدل جدید به نام Z’ ارائه داد با این تفاوت که آلتمن به جای ارزش بازار سهام ، ارزش دفتری را جایگزین نمود.