۲-۶- عناصر سرمایه فکری از دیدگاه محققین و صاحبنظران

در دهه ۱۹۹۰ محققین و صاحبنظران از جمله ادوینسون و مالون، بروکینگ، روس و همکاران، استوارت، سالیوان و بنوفر، مدلهای مختلفی در رابطه با عناصر سرمایه فکری ارائه کردهاند که زمینه را جهت مفهوم سازی سرمایه فکری فراهم کردهاند.
۲-۶-۱- ادوینسون و مالون[۲۷]: ادوینسون و مالون سرمایه فکری را به عنوان دانش، تجارب کاربردی، تکنولوژی‌های سازمانی و روابط با مشتری و مهارتهای نوآوری تعریف میکنند، که در بازارهای رقابتی توانایی سودآوری آتی را تقویت میکنند. از دید این محقق عناصر سرمایه فکری به شرح نمودار(۲-۱) می‌باشد.
نمودار(۲-۳)طبقه بندی عناصر سرمایه فکری از دیدگاه ادوینسون ومالون (۱۹۹۸)
ارزش بازار
سرمایه مالی
سرمایه فکری
سرمایه ساختاری
سرمایه سازمانی
سرمایه انسانی
سرمایه مشتری
سرمایه فرایند
سرمایه نوآوری
ین دو محقق اجزاء متشکله سرمایههای فکری را اینگونه تعریف کردهاند:
سرمایه انسانی: به میزان ارزش دانش، مهارتها و تجاربی که افراد در سازمانها دارا میباشند اطلاق می‌گردد.
سرمایه ساختاری: شامل فرهنگ، توانمندیها، سخت افزارها و نرم افزارهای حامی سرمایه انسانی می‌باشد.
سرمایه مشتری: در ارزش ارتباطات سازمان با مشتریانشان نمایانگر میشود.
سرمایه سازمانی: شامل فلسفه سازمانی و سیستمهایی برای بالابردن قدرت نفوذ و توانمندیهای سازمانی است.
سرمایه نوآوری: شامل داراییهای معنوی است که توسط قوانین حمایت از حقوق مالکیت معنوی شامل کپیرایت، نام تجاری و داراییهای نامشهود مورد پشتیبانی قرار میگیرد.
سرمایه فرآیندی: شامل تکنیکها، شیوهها و برنامههایی است که مواردی مانند تحویل محصول یا خدمات را تسهیل میکند.
سرمایه ساختاری نتیجهای از سرمایه فکری و بهصورت اطلاعات، منابع دانش یا اسناد و مدارک منعکس میشود. همانطور که قبلاً نیز توضیح دادهشد، سرمایههای ساختاری، آن چیزهایی است که پس از رفتن کارکنان در سازمان باقی میماند.
سرمایه مشتریان نیز در ارزش ارتباطات سازمان با مشتریانش نمایانگر میشود.
سرمایه سازمانی شامل داراییهای دانشی نهادینه شده در بستر فرآیندها و نوآوریهای سازمانی می‌باشد.
سرمایه فرآیندی اشاره به فرآیندهای ارزشافزای سازمانی مانند ساختار سازمانی، تجارب مدیریتی، سیستمها و رویهها، زیر ساختها، سیستمهای کامپیوتری و… دارد.
سرمایه نوآوری شامل دانش آشکار همراه با داراییهای فکری میگردد که شناسایی هر دوی آنها در سازمان مشکل است، همانند فرهنگ مثبت.
مالکیت معنوی، بیانی است برای دانش مستند شده و جمعآوری شده مانند نوآوریها، تجارت عملی، حقوق اختراع، فناوری، برنامههای تحصیلی، زیرساختهای دانشی شرکت، طراحیها و همچنین ویژگیهای خاص تولیدات و خدمات.
الگوی ارزشی اسکاندیا، توجه و تمرکز زیادی بر قابلیتهای نوسازی سازمانی دارد. این الگو، بر سرمایه نوآوری و فرآیندی بهعنوان بخشی از سرمایه سازمانی تاکید دارد.
۲-۶-۲- بروکینگ: بروکینگ ۴طبقه از دارایی‌های سرمایه فکری شامل بازار، دارایی‌های تمرکز یافته انسانی، ساختاری و دارایی‌های فکری را در راستای معرفی عناصر سرمایه فکری ارائه کرده است. وی اصطلاح سرمایه فکری را به عنوان دارایی‌های نامشهود و ترکیبی بیان میکند. که شرکت را قادر به اجرای آن میکند. از دید این محقق عناصر سرمایه فکری به شرح نمودار (۲-۲) میباشد.
نمودار(۲-۴)طبقه بندی عناصر سرمایه فکری( بروکینگ،۱۹۹۸)
سرمایه فکری