طراحی مبتنی بر کاربر و تست قابلیت کاربرد

انجام تستهای قابلیت کاربرد در فاز آخر – یعنی زمانی که محصول آماده شده‌است – چندان در افزایش کیفیت محصولات تأثیری ندارد و تنها باگهای محدودی را میتواند شناسایی و برطرف کند، در صورتی که استفاده از این روش در چرخه تولید محصول میتواند رضایت مشتریان را تا حد زیادی برآورده کند.
پنج هدف اصلی که در تست قابلیت کاربری مطرح می‌گردد را می‌توان به صورت زیر عنوان کرد:
قابلیت استفاده محصول را القاء می‌کند.
کاربران نهایی را در تست مشارکت می‌دهد.
تعدادی از وظایف مربوطه را به کاربران نهایی واگذار می‌کند.
مسئول تست را قادر می‌سازد فعالیت‌های مشارکت کنندگان را مشاهده و ضبط کند.
مسئول تست را قادر می‌سازد داده‌های به دست آمده را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و تغییرات متناسب را اعمال کند.
تست قابلیت کاربری بر نیازهای کاربران تمرکز دارد، از معیارهای عملی و طراحی تکرار شونده[۳۷] استفاده می‌کند.
تست قابلیت کاربری محدودیت‌هایی نیز دارد. به طور مثال تمام ویژگی‌های رابط کاربری را در برنمی‌گیرد. این تست در حدود چند ساعت در آزمایشگاه‌های مربوطه انجام می‌شود و به سختی می‌توان
قابلیت اجرای سیستم در چندین هفته و یا ماه را پیش بینی نمود. هم چنین تعداد اندکی از کاربران که
در این تست شرکت می‌نمایند نمی‌توانند معرف تمامی کاربران سیستم باشند. علاوه بر این معمولاً این تست هزینه بر می‌باشد.
این تست در قالب چند تکنیک اجرا می‌شود. معروف‌ترین این تکنیک‌ها تست‌های هیوریستیک[۳۸]و دیسکانت[۳۹] می‌باشند. در ارزیابی هیوریستیک، متخصصین برنامه کاربردی را بازبینی می‌کنند و بر مبنای دانسته‌های خود از جامعه کاربران، مشکلات مربوط به طراحی برنامه را شناسایی می‌نمایند. در ارزیابی دیسکانت، برنامه مورد نظر توسط ۳ تا ۵ کاربر مورد استفاده قرار می‌گیرد و مشکلات آن شناسایی می‌گردد.
با توجه به اهمیت تست قابلیت کاربری در طراحی مبتنی بر کاربران، اگر بتوان مشارکت کارکنان را از مراحل آغازین چرخه حیات سیستم نرم افزاری به کار گرفت، اثرات مثبت این همکاری در نتایج تست قابلیت کاربری مشاهده خواهد شد. در ادامه به تعدادی از مزایا و معایب طراحی مشارکتی اشاره شده‌است.
جدول ۲ – ۲ – مزایا و معایب طراحی مشارکتی