۲۰

۴/۳۸

مدیر بازاریابی

۷

۵/۱۳

جمع

۵۲

۱۰۰

نمودار ۴-۴٫ توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سمت سازمانی

۴-۳٫ آمار استنباطی[۶۷]

نقش آمار توصیفی در واقع، جمع‌آوری، خلاصه کردن و توصیف اطلاعات کمی به دست‌آمده از نمونه‌ها یا جامعه‌ها است. اما محقق معمولا کار خود را با توصیف اطلاعات پایان نمی‌دهد، بلکه سعی می‌کند آنچه را که از بررسی گروه نمونه بهدست آورده است، به گروه‌های مشابه بزرگتر تعمیم دهد. تئوری‌ها از طریق تعمیم نتایج یک یا چند مطالعه به آنچه که ممکن است در مورد کل افراد جامعه صادق باشد، به وجود می‌آیند. از طرف دیگر در اغلب موارد مطالعه تمام اعضای یک جامعه ناممکن است. از اینرو محقق به شیوه‌هایی احتیاج دارد که بتواند با استفاده از آنها نتایج به دست‌آمده از مطالعه گروه‌های کوچک را به گروه‌های بزرگتر تعمیم دهد. به شیوه‌هایی که از طریق آنها ویژگی‌های گروه‌های بزرگ براساس اندازه‌گیری همان ویژگی‌ها در گروه‌های کوچک استنباط می‌شود آمار استنباطی گفته می‌شود (شیولسون،۱۳۸۳).
در پژوهش‌های روان‌شناسی و سایر علوم رفتاری کسب اطلاعات درباره گروه‌های کوچک غالباً هدف پژوهشگر نیست، بلکه او علاقمند است که از طریق یافته‌های این گروه کوچک، اطلاعات لازم را درباره جامعه‌ای که این گروه کوچک را از آن انتخاب کرده است، کسب کند. یعنی در این پژوهش‌ها هدف پژوهشگر تعمیم نتایج به‌دست‌آمده از یک گروه کوچک به یک جامعه بزرگتر می‌باشد. این تعمیم مستلزم آن است که پژوهشگر از روش‌های آماری پیشرفته‌تری تحت عنوان “استنباط آماری” استفاده نماید (حیدرعلی،۱۳۸۷).

۴-۳-۱٫ آزمون فرضیات

آزمون تی[۶۸] ، توزیع یا در حقیقت خانواده‌ای از توزیعها است که با استفاده از آنها فرضیه‌هایی را درباره نمونه در شرایط جامعه ناشناخته است، آزمون می‌کنیم. اهمیت این آزمون (توزیع) در آن است که پژوهشگر را قادر می‌سازد با نمونه‌های کوچکتر (حداقل ۲نفر) اطلاعاتی در باره جامعه بدست آورد. آزمون تی شامل خانواده‌ای از توزیعها است (برخلاف آزمون (z و اینگونه فرض می‌کند، که هر نمونه‌ای دارای توزیع مخصوص به خود است، که شکل این توزیع از طریق محاسبه درجات آزادی[۶۹] مشخص می‌شود. بهعبارت دیگر توزیع تی تابع درجات آزادی است و هر چه درجات آزادی افزایش پیدا کند به توزیع طبیعی نزدیکتر می‌شود. هرچه درجات آزادی کاهش یابد، پراکندگی بیشتر می‌شود. خود درجات آزادی نیز تابعی از اندازه نمونه انتخابی هستند. هر چه تعداد نمونه بیشتر باشد بهتر است. از آزمون تی می‌توان برای تجزیه و تحلیل میانگین در پژوهش‌های تک متغیری یک گروهی و دو گروهی و چند متغیری دو گروهی استفاده کرد. در این پژوهش به دلیل نرمال بودن توزیع جامعه بایستی از آزمون پارامتریک استفاده شود. همچنین چون قصد پژوهشگر آزمون فرضیه پیرامون یک جامعه میباشد، از آزمون تی تک نمونهای استفاده میشود. تی تک نمونه ای آزمون میکند که آیا میانگین یک جامعه برابر مقدار مفروضی است یا خیر؟
سوال اصلی۱٫ حوزههای اصلی عوامل ارزیابی میزان آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط برای استفاده از بازارهای الکترونیکی کدامند؟
پس از مطالعه و بررسی مقالات و پژوهشهای مرتبط با موضوع تحقیق و مقایسه تطبیقی، عوامل فنی، سازمانی و بین سازمانی به عنوان عوامل آمادگی شرکت کوچک و متوسط برای استفاده از بازارهای الکترونیکی شناسایی شد.
سوال اصلی۲٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد فنی کدام است؟
پس از مطالعه و بررسی مقالات و پژوهشهای مرتبط با موضوع تحقیق و مقایسه تطبیقی، عوامل فنی آمادگی شرکت کوچک و متوسط برای استفاده از بازارهای الکترونیکی شامل قابلیت تبادل اطلاعات، زیر ساخت الکترونیکی، استانداردها و سازگاری میباشد.
فرضیه اصلی۱٫ عوامل فنی جزو عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی میباشد.
جدول ۴-۵٫ نتایج اهمیت عوامل فنی برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی را با استفاده از آزمون تی تک‌نمونه‌ای نشان می‌دهد. با توجه به نتایج بدست آمده از این آزمون که بوسیله نرم افزار spss صورت گرفت، عوامل فنی از اهمیت قابل قبولی برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی برخوردار میباشند. زیرا با توجه به نمرات کمینه (۰) و بیشینه‌ (۶) مورد انتظار، و اینکه حد وسط، (۳) به عنوان مقدار آزمون در نظر گرفته شد، میانگین به دست آمده (۶۳/۵) نشان می‌دهد که از مقدار فرض شده‌ آزمون (۳) بالا‌تر می‌‌باشد. این تفاوت با توجه به مقدار t (7/80) و مقدار p (000/0)، معنادار می‌باشد و فرضیه H0 تایید میشود. لذا دارا بودن قابلیت تبادل اطلاعات، زیر ساخت الکترونیکی، استاندار و سازگاری برای آمادگی استفاده از بازار الکترونیکی لازم است.
H0:
H1:
عوامل فنی به عنوان عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی از اهمیت قابل قبولی برخوردار است.
عوامل فنی به عنوان عوامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی از اهمیت قابل قبولی برخوردارنیست.

جدول ‌ ۴-۱۷٫ اهمیت عوامل بین سازمانی برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی

متغیر

مقدار آزمون: ۳

فراوانی

میانگین

تفاوت میانگین

انحراف استاندارد

t

مقدار p

عوامل بین سازمانی

۵۲

۲۳/۵

۲۳/۲

۳۸/۰

۷/۴۱

۰٫۰۰۰

سوال فرعی۳-۱٫ عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد مشتریان/تامینکنندگان کدام است؟
پس از مطالعه و بررسی مقالات و پژوهشهای مرتبط با موضوع تحقیق و مقایسه تطبیقی، عوامل آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط از بعد مشتریان/تامینکنندگان، وجود اعتماد بین شرکت و مشتریان/تامینکنندگان آن، فشار مشتریان/تامینکنندگان برای استفاده از بازارهای الکترونیکی، ضریب دسترسی مشتریان/تامین کنندگان به اینترنت و شبکههای ارتباطی، اعتماد مشتریان/تامین کنندگان به خرید الکترونیکی، حجم بالای تعاملات سازمان با مشتریان/تامین کنندگان، تنوع مشتریان/تامینکنندگان سازمان، ارائه خدمات مناسب توسط فراهمکنندگان خدمات اینترنتی(ISPها)، اهمیت ارائه خدمات و محصولات بهصورت ۷۲۴ برای مشتریان صنعت، میزان اهمیت نفوذ به بازارهای جدید و جذب مشتریان جدید در صنعت، وجود زیرساخت مناسب پرداخت الکترونیکی شناسایی شد.
فرضیه فرعی۳-۱٫ عامل مشتریان/تامین کنندگان به عنوان عامل ارزیابی آمادگی یک شرکت کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی از اهمیت قابل قبولی برخوردار است.
جدول شماره ۴-۱۸، نتایج اهمیت بعد مشتریان/تامین کنندگان برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی را با استفاده از آزمون t تک‌نمونه‌ای نشان می‌دهد. میانگین (۲۲/۵) بدست آمد که از مقدار فرض شده‌ آزمون (۳) بالا‌تر می‌‌باشد. این تفاوت با توجه به مقدار t (3/80) و مقدار p (000/0)، معنادار می‌باشد، لذا بعد مشتریان/تامین کنندگان از اهمیت قابل قبولی برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی برخوردار میباشد. بنابراین وجود اعتماد بین شرکت و مشتریان/تامینکنندگان آن، فشار مشتریان/تامینکنندگان برای استفاده از بازارهای الکترونیکی، ضریب دسترسی مشتریان/تامین کنندگان به اینترنت و شبکههای ارتباطی، اعتماد مشتریان/تامین کنندگان به خرید الکترونیکی، حجم بالای تعاملات سازمان با مشتریان/تامین کنندگان، تنوع مشتریان/تامینکنندگان سازمان، ارائه خدمات مناسب توسط فراهمکنندگان خدمات اینترنتی(ISPها)، اهمیت ارائه خدمات و محصولات بهصورت ۷۲۴ برای مشتریان صنعت، میزان اهمیت نفوذ به بازارهای جدید و جذب مشتریان جدید در صنعت، وجود زیرساخت مناسب پرداخت الکترونیکی برای حضور شرکتها در بازار الکترونیکی لازم میباشد.

۳-۳ منابع و دادههای آماری

آمار و اطلاعات مورد نیاز برای دادههای اشتغال، بیکاری و جمعیت فعال کشور به تفکیک استان از سرشماریهای سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ مرکز آمار به دست آمده است. تمامی دادهها و آمار اشتغال استفاده شده از دادههای اشتغال، بیکاری و جمعیت فعال ۱۰ ساله و بیشتر موجود در سرشماریهای مرکز آمار به دست آمده است. به دلیل عدم وجود استان البرز در سال ۱۳۸۵ و نبود آمار و اطلاعات دقیق، استان البرز حذف و تعداد شاغلان این استان در سال ۱۳۹۰ به تعداد شاغلان استان تهران افزوده شده است. به منظور مقایسه صحیح وضعیت اشتغال طی دوره مورد نظر تعداد افرادی که شغل آنها اظهار نشده بود، به نسبت سهم بخشهای عمده اقتصادی هر استان از تعداد کل شاغل استان، به تعداد شاغلان هر بخش اضافه شده است.

۳-۴ روش انجام پژوهش

بعد از جمعآوری آمارها و اطلاعات مورد نیاز، محاسبات مربوط به مدل انتقال-سهم، تغییرات اشتغال و میزان رشد اشتغال طی دوره با استفاده از نرم‌افزار Excel 2007 انجام خواهد شد و سپس نتایج به دست آمده از مدل بیان گردیده و به تفسیر آنها پرداخته خواهد شد. در نهایت با استفاده از نرم افزار ۲۳ SPSS آزمون فرضیههای تحقیق صورت خواهد گرفت.

۳-۵ بررسی نرخ بیکاری استانها

در این بخش به بررسی نرخ بیکاری استانهای کشور در دو سال ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ پرداخته میشود.
جمعیت فعال اقتصادی:
تمام افراد ۱۰ ساله و بیشتر (حداقل سن تعیین شده)، که در هفته تقویمی قبل از هفته آمارگیری (هفته مرجع) طبق تعریف کار {آن دسته از فعالیتهای اقتصادی (فکری و بدنی) که به منظور کسب درآمد (نقدی و غیر نقدی) صورت پذیرد و هدف آن تولید کالا یا ارائه خدمت باشد، کار محسوب میشود.}، در تولید کالا و خدمات مشارکت داشته (شاغل) یا از قابلیت مشارکت برخوردار بودهاند (بیکار)، جمعیت فعال اقتصادی محسوب میشوند.
شاغل:
تمام افراد ۱۰ ساله و بیشتر که در طول هفته مرجع، طبق تعریف کار، حداقل یک ساعت کار کرده یا بنا به دلایلی به طور موقت کار را ترک کرده باشند، شاغل محسوب میشوند. شاغلان به طور عمده شامل دو گروه مزد و حقوقبگیران و خود اشتغالان میشوند. ترک موقت کار در هفته مرجع با داشتن پیوند رسمی شغلی، برای مزد و حقوقبگیران و تداوم کسب و کار برای خود اشتغالان، به عنوان اشتغال محسوب میشود. افراد زیر نیز به لحاظ اهمیتی که در فعالیت اقتصادی کشور دارند، شاغل محسوب میشوند:
– افرادی که بدون دریافت مزد برای یکی از اعضای خانوار خود که با وی نسبت خویشاوندی دارند، کار میکنند (کارکنان فامیلی بدون مزد).
– کارآموزانی که در دوره کارآموزی فعالیتی در ارتباط با موسسه محل کارآموزی انجام میدهند، یعنی مستقیماً در تولید کالا یا خدمات سهیم هستند و فعالیت آنها “کار” محسوب میشود.
– محصلانی که در هفته مرجع مطابق تعریف، کار کردهاند.
– تمامی افرادی که در نیروهای مسلح به صورت کادر دائم یا موقت خدمت میکنند (نیروهای مسلح پرسنل کادر و سربازان، درجهداران، افسران وظیفه نیروهای نظامی و انتظامی).
بیکار :
بیکار به تمام افراد ۱۰ ساله و بیشتر اطلاق میشود که:
۱) در هفته مرجع فاقد کار باشند ( دارای اشتغال مزدبگیری یا خوداشتغالی نباشند).
۲) در هفته مرجع یا هفته بعد از آن آماده برای کار باشند (برای اشتغال مزدبگیری یا خوداشتغالی آماده باشند).
۳) در هفته مرجع و سه هفته قبل از آن جویای کار باشند (اقدامات مشخصی را به منظور جستجوی اشتغال مزدبگیری و یا خوداشتغالی به عمل آورده باشند).
افرادی که به دلیل آغاز به کار در آینده یا انتظار بازگشت به شغل قبلی جویای کار نبوده، ولی فاقد کار و آماده برای کار بودهاند نیز بیکار محسوب میشوند.
در ادامه به بررسی تغییرات نرخ بیکاری استانها در سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ میپردازیم.
آمارها و دادههای مرکز آمار نشان میدهند که تعداد بیکاران کشور در سال ۱۳۸۵ معادل ۲۶۷۴۸۸۶ نفر بوده که نرخ بیکاری ۱۱٫۳ درصدی را برای کشور به همراه داشته است. در سال ۱۳۹۰ تعداد بیکاران به ۲۸۷۷۶۰۸ نفر افزایش یافته و منجر به افزایش نرخ بیکاری کشور به ۱۲٫۳ درصد شده است.
نمودار ۳-۱: مقایسه نرخ بیکاری استانها در سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰( اعداد به درصد میباشند)
نمودار ۳-۱ نشان میدهد که به غیر از استانهای خراسان جنوبی، لرستان، کردستان، ایلام، کرمان، سیستان و بلوچستان و چهارمحال و بختیاری، سایر استانها نرخ بیکاری‌شان در سال ۱۳۹۰ بیشتر از نرخ بیکاری‌شان در سال ۱۳۸۵ بوده است. در برخی استانها طی دوره نرخ بیکاری کاهش یافته در حالی که تعداد شاغل آن استانها نیز کاهش داشتهاند، علت این امر کاهش در تعداد جمعیت فعال آن استانها طی دوره مورد بررسی هست. و همچنین در برخی از استانها نرخ بیکاری
نقشه ۳-۱: نرخ بیکاری استانها در سال ۱۳۸۵
افزایش یافته در حالی که تعداد شاغلان آن استانها نیز افزایش داشته است علت این امر افزایش در تعداد جمعیت فعال استانهای ذکر شده است.
بر اساس نقشه ۳-۱ استانهای یزد، خراسان شمالی، قم، خراسان رضوی تهران، سمنان و آذربایجان غربی در بین استانهای کشور دارای کمترین نرخ بیکاری در سال ۱۳۸۵ هستند.
همچنین استانهای ایلام، لرستان و سیستان و بلوچستان بیشترین نرخ بیکاری در بین استانهای کشور در سال مذکور دارند.
نقشه ۳-۲: نرخ بیکاری استانها در سال ۱۳۹۰
در نقشه ۳-۲ تفاوت در نرخ بیکاری استانها در سال ۱۳۹۰ نسبت به نرخ بیکاری استانها در سال ۱۳۸۵ مشاهده میشود. به طوری که رنگهای تیره بیشتری در نقشه ۳-۲ نسبت به نقشه ۳-۱ وجود دارد که نشان از بیشتر شدن نرخ بیکاری در سطح استان هست. در سال ۱۳۹۰ استان خراسان جنوبی دارای کمترین نرخ بیکاری است، اما همچنان استان سیستان و بلوچستان بیشترین نرخ بیکاری را دارد، نرخ بیکاری استانهای ایلام و لرستان یک سطح کاهش یافته است و اما نرخ بیکاری استان خوزستان به بالاترین سطح افزایش یافته و همراه استان سیستان و بلوچستان بیشترین نرخ بیکاری کشور را دارند.

۴۳۷۰۸

کشاورزی

یزد

-۴۰۹

-۱۱۱۷۴

۴۹۰

-۱۱۰۹۳

۱۳۱۱۶۸

۱۴۲۲۶۱

صنعت و معدن

۳۵۵۲

-۶۰۹۱

۵۰۶

-۲۰۳۳

۱۴۴۵۰۸

۱۴۶۵۴۱

خدمات

۳۶۱۷

-۱۴۸۵۹

۱۱۴۶

-۱۰۰۹۶

۳۲۲۴۱۴

۳۳۲۵۱۰

کلیه فعالیتها

منبع: محاسبات تحقیق

۴-۳ نتایج مربوط به استان آذربایجان شرقی

بر اساس آمار و اطلاعات مندرج در جدول ۴-۱ میتوان اظهار داشت که در سال ۱۳۸۵ بخش خدمات و صنعت در استان آذربایجان شرقی به ترتیب با اختصاص سهمی معادل ۴۰٫۸ و ۳۷٫۸ درصد اشتغال این استان، در بین بخش‌های عمده اقتصادی بیشترین سهم را در جذب شاغلان استان داشتهاند. با ملاحظه این ترکیب در سطح کشور در مییابیم که از ۲۰۴۷۶۳۴۴ نفر شاغلان کشور بخش‌های خدمات و صنعت و معدن بیشترین سهم را دارا میباشند. بنابراین همان‌طور که ملاحظه میشود در سال ۱۳۸۵ ترکیب شاغلان استان آذربایجان شرقی با ترکیب موجود در کشور تقریباً مشابه هست که این امر حاکی از ساختار مشابه فعالیتهای اقتصادی استان با کل کشور است.
بررسی آمار و ارقام جدول ۴-۲ حاکی از آن است که ساختار اقتصادی استان آذربایجان شرقی در سال ۱۳۹۰ نسبت به سال ۱۳۸۵ تغییرات ساختاری داشته است. به طوری که سهم بخش خدمات از کل شاغلان استان از ۴۰٫۸ درصد به ۴۱٫۱ درصد افزایش یافته و سهم بخش کشاورزی نیز از ۲۱٫۴ درصد به ۲۲٫۸ درصد افزایش یافته است. اما سهم بخش صنعت از ۳۷٫۰۸ درصد به ۳۶٫۱ درصد کاهش یافته است. این تغییرات نشان میدهد که طی دوره ۱۳۸۵-۱۳۹۰ ساختار فعالیتهای استان آذربایجان شرقی از لحاظ تعداد شاغلان به نفع بخش کشاورزی و به زیان دو بخش خدمات و صنعت و معدن بوده است.
بررسی نرخ اشتغال بخش‌های عمده دلالت بر این دارد که طی دوره مذکور تعداد شاغلان استان به طور متوسط سالانه رشد ۰٫۴۹- درصدی را تجربه نموده و بخش کشاورزی تنها بخشی است که رشد سالانه مثبت داشته است.
نتایج به دست آمده از جدول ۴-۳ گویای این مطلب است که طی دوره مورد بررسی هر سال به طور متوسط تعداد شاغلین کشور ۰٫۰۷ درصد رشد داشته است. بیشترین متوسط نرخ رشد اشتغال بخش‌ها در سطح کشور مربوط به بخش کشاورزی بوده است. همچنین طی این دوره متوسط نرخ رشد سالانه کل شاغلان استان منفی و کمتر از متوسط کل کشور بوده است. در مجموع با توجه به آمار و اطلاعات موجود، طی دوره مورد بررسی استان آذربایجان شرقی نسبت به کل کشور با سرعت کمتری از بخش‌های صنعت و معدن و خدمات به سمت بخش کشاورزی حرکت کرده است. به طوری که نرخ رشد اشتغال استان در بخش کشاورزی کمتر از نرخ رشد کشوری است. کاهش اشتغال استان در بخش‌های صنعت و معدن و خدمات بیشتر از کاهش اشتغال کل کشور در این بخش‌ها بوده است.
به منظور مقایسه رشد شاغلان استان آذربایجان شرقی با کل کشور، همچنین بررسی ساختار و علل اختلاف این رشد در استان آذربایجان شرقی و کشور طی سالهای ۱۳۸۵-۱۳۹۰ تحلیل انتقال-سهم به کار گرفته شده است. نتایج محاسبات برای بخش‌های عمده اقتصادی استان در جدول ۴-۴ آورده شده است. همان‌طور که مشاهده میشود به منظور انجام تجزیه و تحلیلها رشد اشتغال استان به سه جزء سهم از رشد ملی، رشد ساختاری و رشد رقابتی تفکیک شده است.