Layer 1

 

 

 

 

۴

 

 

 

۷

 

 

 

۸

 

 

 

۱

 

 

 

۳

 

 

 

۲

 

 

 

۶

 

 

 

۵

 

 

 

۵

 

 

 

۲

 

 

 

۶

 

 

 

۱

 

 

 

۴

 

 

 

۳

 

 

 

Layer 2

 

 

 

 

 

جدول ۳‑۱٫ نمایش جواب مساله توسط کروموزوم
همانطوریکه مشاهده میکنید کروموزوم شامل دو لایه ژن با طول برابر است. لایه اول برای کد کردن نتایح تشکیل سلول و لایه دوم برای ارائه اطلاعات چیدمان و زمانبندی مورد استفاده قرار گرفته است. هر لایه از ژنها به دو دسته تقسیم شده است که بخش اول شامل m ژن که مطابق با تعداد ماشینها میباشد و بخش دوم شامل n ژن که مرتبط با قطعه ها است. به این ترتیب هر لایه از کروموزم دارای m+n ژن خواهد بود.
در لایه اول، از کدینگ مستقیم استفاده شده است و آلل[۹۷] (هر یک از مقادیر متفاوتی که یک ژن میتواند دارا باشد) هر ژن شماره سلولی که قطعه یا ماشین مورد نظر در آن قرار گرفته است را نمایش میدهد. به عنوان مثال، ماشین ۱ به سلول ۲ و ماشین ۳ به سلول ۱ اختصاص یافته است. سلول ۱ شامل {m3,m4,m5,p1,p2,p5,p8} و سلول ۲ شامل {m1,m2,m6,p3,p4,p6,p7} است. در لایه دوم از کدینگ غیرمستقیم بهره گرفتهایم و آلل هر ژن موقیعت وزنی[۹۸] هر ماشین یا قطعه را ارائه مینماید. برای مثال موقعیت وزنی ماشین ۱ ، ۳ و برای ماشین ۴ این مقدار برابر ۴ است. این فاکتور برای قطعههای ۳ و ۶ به ترتیب ۲ و ۸ میباشد. با مرتب سازی ماشینها مطابق موقعیت وزنی به صورت کاهشی{m4,m6,m2,m1,m5,m3}، ترتیب قرارگیری ماشینها در سلول ۱ به صورت {m4,m5,m3} و در سلول ۲ به صورت {m6,m2,m1} خواهد بود به طوریکه در هر سلول ماشینها به ترتیب از موقعیت ۱ مستقر میشوند، به طور مثال در سلول ۲، ماشین ۱ در موقعیت ۳ و در سلول ۱، ماشین ۴ در موقعیت ۱ قرار خواهند گرفت. به طور مشابه، قطعهها نیز با توالی {p6,p7,p2,p1,p8,p4,p3,p5}، زمانبندی خواهند شد با در نظر گرفتن اطلاعات هر دو لایه، چیدمان ماشینها در هر سلول و تخصیص قطعهها در سلول ۱ به ترتیب به صورت {m4,m5,m3} و {p2,p1,p8,p5} بوده و به طور مشابه برای سلول ۲ با توجه به صورت{m6,m2,m1} و {p6,p7,p4,p3} خواهد بود.

 

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت jemo.ir موجود است

 

 

۳-۲-۱-۸- ایجاد جمعیت اولیه

 

 

مرحله دوم اجرای الگوریتم ژنتیک، ایجاد جمعیت اولیه میباشد، تعداد حل اولیه که در جمعیت در نظر گرفته میشود اندازه جمعیت است که در این تحقیق تمام حل اولیه به صورت تصادفی تولید شده است. تعیین اندازه جمعیت مناسب یکی از تصمیمگیریهای مهم در اجرای الگوریتم ژنتیک میباشد، چراکه اگر اندازه جمعیت کوچک باشد ممکن است نتوانیم به حل خوبی دست پیدا کنیم و از طرف دیگر اگر این مقدار خیلی بزرگ باشد ممکن است پردازنده زمان زیادی برای یافتن حل بهتر صرف کند. به همین منظور برای یافتن مقدار مناسب اغلب از آزمون و خطا استفاده میشود.

 

 

۳-۲-۱-۹- تابع برازندگی

 

 

در اجرای الگوریتم ژنتیک، از یک تابع برازندگی برای ارزیابی و تعیین اینکه آیا یک کروموزوم برای استفاده جهت تولید کروموزمهای جدید باقی مانده و به عنوان فرزند در نسل جدید استفاده خواهد شد یا خیر مورد استفاده قرار میگیرد. تابع برازندگی برای محاسبه میزان ارزش یک کروموزوم بکار میرود. در این تحقیق، تابع برازندگی تغییر حالتی از تابع زمان تکمیل کارها میباشد که این تغییر برای تبدیل هدف مینیمم سازی به ماکزیمم سازی است و به صورت زیر میباشد:
f(x) = Cmax – g(x) , g(x) < Cmax
f(x) = 0 , otherwise
روشهای مختلفی برای انتخاب ضریب Cmax وجود دارد که در این مطالعه بزرگترین مقدار زمان تکمیل کار از مقادیر جمعیت کنونی است.

 

 

۳-۲-۱-۱۰- انتخاب

 

 

هدف مرحله انتخاب این است که به مناسبترین جوابها این اجازه را بدهیم تا در تولید فرزندان نسل بعدی در نظر گرفته شوند. به هر جوابی متناسب با میزان ارزش و برازندگی آن، یک احتمال مشخص برای انتخاب شدن اختصاص مییابد. با اینکه جوابهای بهتر احتمال بیشتری برای انتخاب شدن جهت تولید نسل بعدی را دارند اما همه جوابهای جمعیت شانس انتخاب شدن خواهند داشت. در این پژوهش برای مرحله انتخاب از روش تورنامنت استفاده شده است و به طور پیش فرض از زیر گروه ۴ عددی برای این روش استفاده شده است.

 

 

۳-۲-۱-۱۱- تقاطع

 

 

تولید نسل جدید (فرزندان) با استفاده از عملگرهای تقاطع و جهش بر روی والدین انتخاب شده در مرحله قبل انجام میگیرد. تقاطع اطلاعاتی از دو والد را به نحوی ترکیب میکند که دو فرزند ایجاد شده شباهتهایی را به والدین خود خواهند داشت. از جمله روشهای مرسوم در مدلهای الگوریتم ژنتیک برای عملگر تقاطع، روش تک نقطهای[۹۹]، دو نقطهای[۱۰۰] و یکنواخت[۱۰۱] را میتوان نام برد. با این حال این عملگرها ممکن است کروموزومهای غیرقانونی تولید کنند که برای رفع این مشکل از راههایی چون تقاطع تطبیقی اندک[۱۰۲]، تقاطع ترتیبی[۱۰۳] و تقاطع چرخهای[۱۰۴] و دیگر روشها میتوان بهره گرفت.
در این مطالعه، با توجه به قالب کروموزومی سلسله مراتبی منحصربفرد استفاده شده، از تقاطع تک نقطهای و تقاطعPMX استفاده شده است. در ابتدا یک نقطه قطع به طور تصادفی در طول کروموزوم انتخاب میشود، اگر این نقطه دقیقا بین دو بخش قطعه و ماشین باشد به سادگی از تقاطع تک نقطعهای برای ترکیب دو کروموزوم استفاده میشود و بخش بعد از این نقطه در دو کروموزوم جابجا میشوند. در غیر اینصورت (یعنی نقطه قطع در داخل بخش قطعه یا ماشین باشد)، برای لایه اول کروموزوم تقاطع تک نقطهای بکار گرفته شده و برای لایه دوم برای پیشگیری از ایجاد کروموزم غیرقانونی از تقاطع PMX استفاده شده است. در جدول ۳-۲ مثالی از عملگر تقاطع نمایش داده شده است. به عنوان مثال نقطعه انتخابی برای تقاطع در محلی بین موقعیت ۳ و ۴ در بخش ماشین است به این ترتیب با حالت دوم تقاطع روبرو هستیم بعد از اعمال تقاطع فرزندان ایجاد شده غیرقانونی هستند چراکه در لایه دوم فرزند اول و دوم به ترتیب دارای دو مقدار ۳ و ۵ هستیم برای رفع این مشکل، مقدار آللهایی که با این مشکل روبرو هستند و بعد از نقطه تقاطع قرار دارند را به مقدار حالت قبل از تقاطع باز میگردانیم و اگر باز هم دچار چنین مشکلی شدیم آن را به مقداری از مقادیر قبلی این بخش که مجاز

۲

 

 

۲۰×۳۰

 

 

۴

 

 

 

 

۱۲۹۶٫۸۴

 

 

۱۲۳۱٫۹۴

 

 

۱۵۶۰

 

 

۱۴۸۹

 

 

۶

 

 

۵

 

 

۳

 

 

۲۷×۴۰

 

 

۵

 

 

 

 

در شکلهای ۴-۳ و ۴-۴ نمای دیگری از نتایج بدست آمده را به ترتیب در نمودار اول مقادیر بهترین جواب و در نمودار دوم میزان میانگین جوابها برای هر مثال در دو حالت چیدمان تک ردیفی و دو ردیفی به صورت مقایسهای و در کنار هم قابل مشاهده است. با توجه به این نمودارها پی به این نکته میبریم که علارغم وجود بهبود در همه مقیاسها، با افزایش مقیاس و اندازه مساله میزان بهبود محسوستر و بیشتر خواهد بود.
شکل ۴‑۲٫ نمودار میانگین مقادیر تابع هدف در هر دو نوع چیدمان بر حسب مقیاس
شکل ۴‑۴٫ نمودار بهترین مقدار تابع هدف در هر دو نوع چیدمان بر حسب مقیاس
یکی دیگر از نمودارهای تحلیلی حاصل از نتایج محاسبه شکل ۴-۵ میباشد که میزان بهبود مقدار بهترین جواب را برای هر مثال ارائه میدهد. این مقدار بهبود از تقسیم مدت زمان کاهش یافته بهترین جواب بر مقدار آن در حالت چیدمان تک ردیفی حاصل گشته و در قالب درصد برای هر مثال محاسبه شده است. همانطوریکه از نمودار پیدا است این میزان بهبود تابع هدف و جواب بدست آمده برای مقیاسهای بزرگتر، بیشتر است.
شکل ۴‑۳٫ درصد بهبود بهترین جواب در هر مثال (مقیاس)

 

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت jemo.ir موجود است

 

فصل پنجم

 

 

نتیجهگیری و پیشنهادات

 

 

۵-۱- نتیجهگیری

 

 

در این تحقیق، یک مدل یکپارچه تشکیل سلول، چیدمان سلول و زمانبندی عملیاتها با در نظر گرفتن چیدمان خطی دو ردیفی در حیطه طراحی سیستمهای تولید سلولی ارائه گردید. یک مدلی که به طور همزمان این سه فاکتور مهم و اثرگذار بر یکدیگر را در حالت چیدمان پیشنهادی خطی دو ردیفی هنگام طراحی سیستم در نظر میگیرد. یک الگوریتم ژنتیک نیز برای حل این مساله یکپارچه طراحی سلول ارائه شده است. در طراحی این سیستم برای چیدمان سلولی دو حالت خطی تک ردیفی و خطی دو ردیفی مورد بررسی قرار گرفته است که حالت اول معمول بوده است اما ما در این مدل با توجه به نتایج محاسباتی بدست آمده در بخش مقایسه این دو چیدمان، به این نتیجه رسیدهایم که چیدمان خطی دو ردیفی پیشنهادی نتایج بهتری را به همراه دارد و میزان این بهبود در مسائل با مقیاس و اندازه بزرگتر، بیشتر است. لازم است به این نکته اشاره شود که مدل پیشنهادی با اینکه یک چیدمان بهینه دو ردیفی برای سلولها ارائه کرده است در عین حال برای دیگر چیدمانهای سلولی متمایز و خاص نیز قابل استفاده است و برای این منظور تنها کافیست فاصله بین این سلولها را در اختیار داشته باشیم. این حالت برای محیطهای صنعتی که برای ما امکان استقرار سلول در هر محلی وجود ندارد و تنها چندین محل کاندید در موقعیتهای مختلف در دسترس است کاربرد دارد.

 

 

۵-۲- پیشنهادات برای تحقیقات آتی

 

 

پیشنهادات این تحقیق در دو حیطه توسعه مدل مساله و رویکردهای حل آن قابل ذکر است:
در زمینه توسعه مدل :
در نظر گرفتن چند فرآیند تولید برای هر قطعه و انتخاب مسیر تولید بهینه برای هر قطعه.
احتساب حجم تولید برای هر قطعه و در نظر گرفتن این فاکتور در محاسبات.
لحاظ نمودن دیگر انواع چیدمان سلولی همچون چیدمان U شکل در سلول.
توسعه مدل در قالب مدلهای چند هدفه و در نظر گرفتن اهداف دیگری چون هزینه جابجاییها در سیستم تولید سلولی.
در نظر گرفتن نیروی انسانی و تخصیص منابع انسانی به ماشینآلات.
لحاظ کردن احتمال شکست یا خرابی برای ماشینآلات.
در زمینه رویکردهای حل:

عوامل فنی – زیربنایی

 

 

 

۶

 

 

 

۰٫۷۴۹

 

 

 

 

عوامل انسانی

 

 

 

۶

 

 

 

۰٫۷۵۶

 

 

 

 

 

 

بررسی پایایی گویه های پرسشنامه نشان داده است که گزارههای هم‌طیف هر بخش، همبستگی بالایی داشتند. مقدار آلفای بالای ۷/۰ نشانگر پایایی بسیار مناسب پرسشنامه است.
۳-۸- فرضیات تحقیق
فرضیه، حدس عالمانه‌ای درباره‌ی حل یک مسأله است. فرضیه را می‌توان به منزله‌ی رابطه‌ای منطقی بین دو یا چند متغیر تعریف کرد که به صورت جمله‌ای آزمون ‌پذیر بیان می‌شود. این روابط بر پایه‌ی شبکه‌ی ارتباط‌هایی تجسم می شود که ریشه در چارچوب نظری تعریف شده برای تحقیق دارد (اوماسکاران^[۲]، ۱۳۸۵).
بر این اساس، فرضیات تحقیق به شرح زیر می‌باشد:
عوامل فرهنگی بر ساخت و ساز غیرمجاز شهر یزد مؤثر است.
عوامل فنی و زیربنایی بر ساخت و ساز غیرمجاز شهر یزد مؤثر است.
عوامل اقتصادی بر ساخت و ساز غیرمجاز شهر یزد مؤثر است.
عوامل انسانی بر ساخت و ساز غیرمجاز شهر یزد مؤثر است.
۳-۹- روش‌های مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها
۳-۹-۱- بررسی نرمال بودن متغیرها
برای بررسی نرمال بودن متغیرهای تحقیق از آزمون کولموگروف اسمیرنف استفاده میشود، در این آزمون فرض نرمال بودن متغیر در مقابل نرمال نبودن بررسی میشود.
Ho: دادهها از توزیع نرمال تبعیت میکنند.
H1: دادهها از توزیع نرمال تبعیت نمیکنند.
در صورتیکه مقدار معناداری آزمون بیشتر از سطح معناداری آزمون که معمولاً ۰٫۰۵ در نظر گرفته می‌شود، باشد فرض صفر تایید میشود و نرمال بودن متغیر مورد تایید قرار میگیرد و در غیر اینصورت متغیر نرمال نیست.
۳-۹-۲- بررسی ارتباط بین متغیرها
ضریب همبستگی پیرسون که به نام های ضریب همبستگی گشتاوری ویا ضریب همبستگی مرتبه ی صفر نیز نامیده می شود، توسط سرکارل پیرسون معرفی شده است. این ضریب به منظور تعیین میزان رابطه، نوع و جهت رابطه ی بین دو متغیر فاصله ای یا نسبی و یا یک متغیر فاصله ای و یک متغیر نسبی به کار برده می شود. چندین روش محاسباتی معادل می توان برای محاسبه ی این ضریب تعریف نمود.
الف) روش محاسبه با استفاده از اعداد خام
(۳-۳)
ب) روش محاسبه از طریق نمره های استاندارد شده
با تعریف و که در آن و به ترتیب انحراف معیار متغیرهای x و y می باشند، داریم:
(۳-۴)
ضریب همبستگی پیرسون بین -۱ و ۱ تغییر می کند. اگر۱ r = بیانگر رابطه ی مستقیم کاملاً خطی بین دو متغیر است، رایطه ی مستقیم یا مثبت به این معناست که اگر یکی از متغیرها افزایش (کاهش) یابد، دیگری نیز افزایش (کاهش) می یابد. ۱r = – نیز وجود یک رابطه ی معکوس کاملاً خطی بین دو متغیر را نشان می دهد. رابطه ی معکوس یا منفی نشان می دهد که اگر یک متغیر افزایش یابد متغیر دیگر کاهش می یابد و بالعکس. زمانی که ضریب همبستگی برابر صفر است نشان می دهد که بین دو متغیر رابطه خطی وجود ندارد.

شاخص برازش مقایسه ای (CFI)

 

 

۰ (عدم برازش) تا ۱ (برازش کامل)

 

 

 

 

(RFI) نیکویی برازش نسبی

 

 

۰ (عدم برازش) تا ۱ (برازش کامل)

 

 

 

 

(IFI) برازش افزایشی

 

 

۰ (عدم برازش) تا ۱ (برازش کامل)

 

 

 

 

۳-۹-۵- رتبه بندی راهکارها
AHP فازی: روشAHP فازی (FAHP) یک رویکرد سیستماتیک برای انتخاب گزینه ها و تطابق مسأله با استفاده از مفاهیم تئوری مجموعه فازی و تجزیه و تحلیل ساختار سلسله مراتبی است. تصمیم گیرنده می‌توانند برای بیان اهمیت ویژگی هر عملکرد اولویت ها را به شکل زبان طبیعی یا مقادیر عددی تعیین کند. سیستم با استفاده از FAHP این اولویت ها را با داده های موجود ترکیب می کند. در روش FAHP مقایسات زوجی در ماتریس قضاوتی اعداد فازی هستند و از عملگرهای تراکمی فازی و محاسبات فازی استفاده می شود. طریقه محاسبه زنجیره ای از بردارهای وزنی می باشند که برای انتخاب ویژگی اصلی استفاده می شوند. در برخی از مواقع تصمیم گیرنده می تواند اولویت ها را به شکل مقایسات زوجی عددی AHP مشخص کند. AHP که توسط آقای ساعتی معرفی شده است به شکل یک طیف ۹ درجه ای است. اهمیت دو عامل نسبت به یکدیگر بین این طیف قرار می گیرد. اعداد فازی مثلثی با AHP مرسوم بمنظور کمک به رتبه بندی قضاوت تصمیم گیرنده معرفی شده اند. مقدار مرکزی یک عدد فازی متناظر با مقدار واقعی قطعی است. دامنه عدد تخمینی از مقدار واقعی قطعی است. اگر تصمیم گیرنده نتواند اولویت های خود را بوسیله مقادیر عددی تعیین کند او می تواند اولویت ها را برای اهمیت ویژگی هر عملکردی به شکل عبارات طبیعی تعیین کند. تصمیم گیرنده زبان فازی را جهت ایجاد جدول جستجو برای مقادیر بکار می گیرد و مقدار مشترکش را از اعداد فازی استنتاج می کند. در رویه FAHP با استفاده از عملگرهای تراکمی و محاسباتی، زنجیره بردارهای وزنی محاسبه می شود که برای ترکیب امتیازات هر ویژگی مورد استفاده قرار می گیرد.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱- مقدمه
در این فصل، در بخش اول به منظور شناخت دقیق نمونه‌ی آماری، ابتدا متغیرهای جمعیت‌شناختی نمونه‌های مورد بررسی ارائه ‌شده است. سپس، با استفاده از آزمون‌های آماری و نرم افزار SPSS نسخه ۲۱ و AMOS نسخه ۲۲ به بررسی صحت و سقم نتایج به دست آمده میپردازیم.
در این تحقیق از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. برای بررسی توصیفی متغیرها و سؤالات تحقیق از جداول فراوانی و نمودار دایرهای، آمارهای توصیفی شامل شاخصهای مرکزی (میانگین) و شاخصهای پراکندگی (واریانس، انحراف معیار، ضریب چولگی و ضریب کشیدگی) استفاده شده است.
جهت تحلیل متغیرهای جمعیت شناختی و متغیرهای اصلی تحقیق از آمار توصیفی استفاده شده است، همچنین جهت بررسی تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر متغیرهای تحقیق از تحلیل آزمون مقایسات میانگین t و جدول آنالیز واریانس یکطرفه بهره بردهایم. برای بررسی تأثیر عوامل از روش معادلات ساختاری استفاده شده است.
۴-۲- آمار توصیفی متغیرهای جمعیت شناختی
۴-۲-۱- سن
جدول ۴-۱: جدول فراوانی متغیر سن

 

منبع فایل کامل این پایان نامه این سایت pipaf.ir است

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۱-۱-مقدمه:

 

 

هدف از این فصل بیان کلیات تحقیق حاضر است و تمام مطالب گفته شده در تحقیق بصورت کلی مطرح می شود. مباحثی از جمله بیان مسئله،اهمیت و ضرورت تحقیق،سئوالات و فرضیات ، قلمرو موضوعی و مکانی و زمانی،روش شناسی، جامعه آماری، استفاده کنندگان از تحقیق و در انتها معانی و واژگان کلیدی بیان می شود.

 

 

۱-۲- بیان مسئله:

 

 

 

این امر مسلمی است که پژوهشهای کاربردی مسئله مدار هستند، بدین معنی که تمام فرایند پژوهش ازاولین گامهای مشاهده تا آخرین مراحل نتیجه گیری میباید حول محور یک یا چند مسئله دور بزند. بنابراین روشن کردن مسئله در یک تحقیق علمی کاربردی یکی از ضروریترین و اولین گامهای پژوهش است. اگرمسئله خوب روشن یا تبیین نشود، تمام مراحل بعدی فرایند تحقیق از جمله جمعآوری اطلاعات ونتیجه گیری دچار اشکالات و نواقصی خواهند شد که ناشی از خود آن مراحل نیست، بلکه ناشی از روشن نبودن و بیان نادرست مسئله است. بنابراین شاید اغراق نباشد که بعضی محققان معتقدند که خوب ودرست روشن کردن مسئله معادل نیمی از فعالیتهای پژوهشی است. (میرزایی اهرنجانی،۱۳۷۱: ۵۱)
این پژوهش نیز یک تحقیق مسئله مدار کاربردی است که درصدد شناسایی فرصتهای کارآفرینانه برای استفاده کارآفرینان در زمینه صنعت اسباب بازی کشور ایران است. اسباب بازی ابزاری است در دست دنیای صنعتی و مادی گرای غرب که با استفاده ازآن می تواند فرهنگ و ارزشهای مورد نظر خود را از سنین پایه در وجود افراد نهادینه کند و بهترین گزینه برای القاء،تلقین و تفهیم فرهنگ و درنهایت کاربردی نمودن زندگی مصرف گرا به کشورهای درحال توسعه و توسعه نیافته یعنی بزرگترین بازار مصرف تولیدات غرب اسباب بازی می باشد.
انواع و اقسام اسباب بازیهای پسرانه و دخترانه نظیر افزارهای گوناگون جنگی ،آدم آهنی ،بت من ،مردعنکبوتی و عروسکهایی نظیر باربی و محصولات گسترده ای که برندسازی آنها در قالب فیلم ، انیمیشن ، بازیهای رایانه ای ، لوازم التحریر و لوازم اتاق خواب کودکان به ویژه عروسکهای موزیکال همدم تمامی لحظه های کودکان ایران و بسیاری از کشورهای جهان بدل شده اندتا بتوانند ساختار زیستی و سبک زندگی مورد نظر تولید کنندگان این اسباب بازیها را القاء کنند. نکته قابل تامل در این میان ، استفاده ازحداکثر ظرفیت دراختیار و توجه به اصول روانشناختی برای تعمیق هرچه بیشتر رابطه ی احساسی و ذهنی کودک با اسطوره هایی است که درقالب عروسک انیمیشن یا بازی رایانه ای جان می گیرند. متاسفانه در حوزه تولید و طراحی اسباب بازی با معیارهای فرهنگی و اجتماعی کشورمان با مشکل بودجه مواجه هستیم که به نظر می رسد، تعلل در حل این مشکل فرزندان ما را هر چه بیشتر به سمت اسباب بازی هایی با معیارهای غربی ترغیب می کند. با نگاهی گذرا به اسباب بازی های رنگارنگ فروشگاه ها، ناخوداگاه این سوال به نظرمان می رسد، که نظارت بر انواع اسباب بازی ها به لحاظ ایمنی و حتی مغایرت های فرهنگی، تا چه حدی جدی است؟ از آنجایی که دنیای کودکان دنیایی کوچک و زیباست اما قواعد خاص خود را دارد. آنچه در این دنیا صدر نشین ذهن و باورهای کودک شود تا پایان عمر بر منظومه‌ی فکری‌اش حکومت خواهد کرد و بسیار سخت تغییر می‌پذیرد. بیهوده نیست که تمامی روان‌شناسان به ۷ الی ۸ سال اول زندگی نگاه ویژه‌ای دارند و تأکید می‌کنند: «این سال‌های طلایی، تعیین کننده‌ی شخصیت فرد در تمام طول عمر است.» شاه کلید دنیای کودکان اما بازی است. دنیای بازی از همان ماه‌های نخست تولد آغاز می‌شود و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد. در دنیای بچه‌ها مرزی میان واقعیت و بازی وجود ندارد. کودکان از مسیر بازی است که توانایی لمس واقعیت‌ها را پیدا می‌کنند. اما می‌توان از همین مسیر نیز برای وارونه کردن حقایق و شکل‌گیری مجازها در ذهن کودک بهره برد؛ چیزی که در انواع و اقسام بازی‌ها و اسباب بازی‌های وارداتی به روشنی قابل مشاهده است.
 
به دیگر بیان به نظر می‌رسد بازار فرهنگ و سبک زندگی در کشورهای کم‌تر توسعه یافته از هر مسیر و برای تمامی گروه‌های سنی بر روی محصولات گسترده و کارشناسی شده‌ی غرب باز است تا آنان را برای رسیدن به هدف نهایی‌شان در تغییر «سبک زندگی» برای استیلا و بهره‌کشی یاری دهند چراکه بازی و اسباب بازی، ویژگی‌های بی بدیلی دارند که آن‌ها را به ابزاری مهم در تغییر و تعیین افق نگاه افراد مبدل می‌سازند.
ررسی‌های روان‌شناختی نشان می‌دهد، بازی در دنیای کودکان نقش بسیار مهمی دارد به گونه‌ای که اغراق نکرده‌ایم اگر بگوییم بخش مهمی از شخصیت کودک در جریان بازی با اسباب بازی‌هایش شکل می‌گیرد. در عین حال کارشناسان تأکید دارند؛ اسباب بازی‌های ساده‌ای که بتوانند خلاقیت کودک را تحریک کنند، تأثیر بیش‌تری در پرورش ذهنی وی ایفا می‌نمایند و در مقابل اسباب بازی‌های پر زرق و برق با کارکرد مشخص و غیرقابل تغییر، سدی در برابر رشد خلاقیت و تخیل بچه‌ها هستند. کارکردها و ویژگی‌های اسباب بازی‌ها را می‌توان در موارد زیر دسته‌ بندی و مورد مطالعه قرار داد.
 
دنیای امروز اما دنیایی صنعتی است و این ویژگی بر اسباب بازی کودکان نیز تأثیر گذاشته و این آثار را در اسباب بازی‌های تولید شده در دنیای صنعتی غرب به وضوح می‌توان، مشاهده کرد. در نگاه صنعت‌گران امروزی، کودکان نیز می‌توانند در نقش مخاطبان این صنعت، بازار مصرف پر سود صنعت‌گران اسباب بازی را تأمین کنند. این در حالی است که اسباب بازی هم یک ابزار است که می‌تواند فرهنگ و ارزش‌های مورد نظر دنیای صنعتی و مادی‌گرای غرب را از پایین‌ترین سنین در وجود افراد نهادینه کند و شاید در این میان بهترین گزینه برای القا، تحمیل و تعمیق فرهنگ و سبک زندگی مصرف‌گرا به کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته یعنی بزرگ‌ترین بازار مصرف تولیدات غرب باشد.
 
انواع و ا
قسام اسباب بازی‌های پسرانه و دخترانه نظیر تفنگ‌های گوناگون، آدم آهنی، بت من، مرد عنکبوتی و عروسک‌هایی نظیر «باربی» و محصولات گسترده‌ای که برند سازی آن‌ها در قالب فیلم، انیمیشن، بازی‌های رایانه‌ای، لوازم تحریر و لوازم اتاق خواب کودکان به همدم تمامی لحظه‌های کودکان ایران و بسیاری از کشورهای جهان بدل شده‌اند تا بتوانند سبک زندگی مورد نظر تولید کنندگان این اسباب بازی‌ها را القا کنند. نکته‌ی قابل تأمل در این میان، استفاده از حداکثر ظرفیت در اختیار و توجه به اصول روان‌شناختی برای تعمیق هرچه بیش‌تر رابطه‌ی احساسی و ذهنی کودک با اسطوره‌هایی است که در قالب عروسک انیمیشن یا بازی رایانه‌ای جان می‌گیرند.
 
در این راستا همواره شاهد زمان‌بندی مناسب ارایه‌ی مدل‌های عروسک، انیمیشن و بازی یارانه‌ای بوده‌ایم به گونه‌ای که این محصولات در راستای هم افزایی آثار یک‌دیگر به بازار ارایه شده‌اند. به طور مثال پس از تولد عروسک باربی در سال ۱۹۵۹م. توسط کمپانی «متل»، در سال ۲۰۰۱م. اولین فیلم رایانه‌ای این عروسک با نام «باربی و فندق شکن» تولید شد و این روند تا کنون ادامه دارد. در سایت اینترنتی باربی نیز امکان دوستی نزدیک با باربی فراهم است و به این شکل اسباب بازی‌ها و به دنبال آن رسانه‌های جدیدی مانند بازی‌های رایانه‌ای و انیمیشن‌ها می‌توانند دنیای رویایی کودکان امروز و جهان بینی جوانان آینده را تحت سلطه قرار دهند.
 
بازی‌های رایانه‌ای اگرچه خیلی هم جدید نیستند اما یکی از مؤثرترین نسخه‌های غرب برای تهاجم فرهنگی و القای خواسته‌های خود به جوامع دیگر هستند. در این بازی‌ها، کاربر بازی یک فرد منفعل نیست بلکه خود به جای قهرمان داستان قرار می‌گیرد و برای آن که «گیم اور» نشود، آن قدر می‌کشد و جنایت می‌کند تا بتواند به مرحله‌ی بعدی راه یابد، غافل از این که در بسیاری از این بازی‌ها، این تروریست جنایتکار یک مسلمان و ایرانی نشان داده می‌شود.
 
این بازی‌ ها و هم‌چنین بازی با وسایل خشنی مانند تفنگ‌های اسباب بازی پر سر و صدا علاوه بر خطر آسیب‌های جسمانی به دلیل سر و صدای ناهنجار و فشارهای عصبی و یا نشستن‌های طولانی مدت پشت رایانه باعث رسوخ اخلاق تهاجمی و روحیه‌ی پرخاش‌گری در کودکان می‌شود و هشدار کارشناسان را بر می‌انگیزد. «بت من» و «مرد عنکبوتی» الگوهایی هستند که پیش روی پسر بچه‌ها به تصویر کشیده می‌شوند؛ الگوهایی که در دنیای کودکانه‌ی آن‌ها اسطوره می‌شوند. آنها هم به دلیل بی خبری از وجود اسطوره‌های اصیل ملی و دینی‌شان حتی در بزرگسالی تلاش می‌کنند تا به الگوهای دوران کودکی شبیه‌تر باشند؛ الگوهایی که در ذهنشان حک شده‌اند.
 
اسباب‌بازی‌ها را می‌توان در زمره‌ی عوامل انتقال فرهنگ به حساب آورد بنابراین اسباب بازی‌های غالباً وارداتی در ایران بسته به این که از کجا وارد کشور شده باشند، فرهنگ همان کشور را برای کودکان ایرانی به سوغات می‌آورند؛ سوغاتی که بسیار ماندگار است. در این میان اما عروسک‌ها در دنیای دختر بچه‌ها نقش و جایگاه ویژه‌تری می‌یابند به خصوص آن که دختران امروز قرار است زنان جامعه‌ی فردا باشند و به فرموده‌ی امام(ره): «صلاح و فساد یک جامعه، از صلاح و فساد زنان در آن جامعه سرچشمه می‌گیرد.»
 
دختر بچه‌ ها تعامل عاطفی عمیقی با عروسک‌های خود برقرار می‌کنند به گونه‌ای که عروسک همدم تمامی لحظه‌ های یک کودک می‌شود. کودک حتی با عروسک خود به خواب می‌رود و با آن هم ذات پنداری کرده و در رویاهایش با عروسک زندگی می‌کند، این در حالی است که در دل هر عروسک یک عقیده و روش زندگی نهفته است و انتخاب عروسک؛ یعنی انتخاب الگویی برای کودک. حتی ظاهر عروسک‌ها در شکل‌گیری سلیقه‌ی کودکان مؤثر است؛ موضوعی که شاید بتوان دلیل استفاده‌ی بیش از حد دختران ایرانی از رنگ مو و لنزهای روشن، در چهره‌ی عروسک‌ های دوران کودکی آن‌ها جست وجو کرد.
 
«عروسک‌های باربی» با چشم‌های روشن و موهای طلایی خود، کلید تغییرات نرم و آهسته‌ی ارزش‌ها، باورها، نگاه و به طور کلی «سبک زندگی» در ایران و بسیاری از کشورهاست. زیبایی و جذابیت در طراحی پر زرق و برق باربی نه فقط کودکان که بزرگسالان را نیز به خود جذب می‌کند. باربی یک عروسک ساده نیست تا کودکان با خلاقیت خودشان با این اسباب بازی بازی کنند بلکه باربی آن‌ها را به بازی می‌گیرد چرا که تمامی وسایل زندگی تجملاتی این ابزار به بازی گرفتن سنت‌ها و ارزش‌های حاکم بر جامعه از کفش و لباس گرفته تا جواهرات و لوازم آرایشی که بسته به مد روز به بازار مصرف می‌آید، از همان سنین ابتدایی به کودک می‌آموزد اگر می‌خواهی زیبا، جذاب و رویایی باشی باید خودت را با بازار مصرف هماهنگ نمایی. کودک با تعویض لباس، کفش و کیف عروسک با تجمل گرایی و فرهنگ مصرف خو می‌گیرد و باربی به عنوان «الگویی از زن امروزی» در ضمیر ناخود آگاه او جا خوش می‌کند به گونه‌ای که در بزرگسالی این غالب ذهنی را به تصویر می‌کشد.
 
دختر بچه‌هایی که با سلیقه‌ی باربی رشد می‌کنند، دوران جوانی خود را با مطالباتی سپری می‌کنند که در سنین پایین بر دلشان نقش بسـته است. باربی و لوازم جانـبـی‌اش طی مراحل گوناگون به کودکان می‌آموزد که چگونه مصرف کردن را به عنوان یک هدف پیگیری کنند و رقابت در ولع مصرف برای کودکانی که با فرهنگ باربی بزرگ شده‌اند، یک آرمان می‌شود.
عروسک «کِن» نیز یک پسر جوان است که به عنوان دوست پسر باربی در سال ۱۹۶۱م. توسط کمپانی سازنده‌ی باربی طراحی و ساخته شد. ساخت این عروسک علاوه بر ترویج و عادی جلوه دادن بی بند و باری بین کودکان، الگویی برای پسر بچه‌ها به تصویر می‌کشد، اگرچه این عروسک به اندازه‌ی باربی موفق نبوده است. باربی بیش از ۵۰۰ بار تغییر شکل و لباس داده است تا با مد روز آمریکایی الگویی از زن امروزی را، از کودکی در ضمیر ناخود آگاه افراد حک کند.  عروسک باربی، عروسک بی ادبی است و بیش‌تر از اسباب بازی‌ها و بازی‌های رایانه‌ای و انیمیشن‌های وارداتی دیگر، آناتومی بدن زن و مرد را به شکل عریان، به نمایش در می‌آورد به گونه‌ای که ذهن کنجکاو کودکان را به خود جلب می‌کند. لباس‌های این عروسک‌ها نیز پوشش‌هایی نیمه عریان است و نتیجه‌ی مأنوس بودن چندین ساله‌ی کودک با چنین اسباب بازی‌هایی، عریان گرایی و بلوغ زودرس است. علاوه بر این کودکانی که الگوی زیبایی‌شان «باربی» یا «بت من» بوده است؛ برای هرچه شبیه‌تر شدن به این الگوها حاضرند هر قیمتی را بپردازند. سوء تغذیه‌ی دختران جوان و استفاده از داروهای هورمونی در پسران جوان، نمونه‌های دیگری از این آسیب‌هاست. «دارا» و «سارا»ی ایرانی پس از ۵ سال کشاکش سرانجام در سال ۱۳۸۰ تولید و عرضه شد اما قیمت گران، وزن سنگین و حتی ظاهر آن نتوانست آن گونه که باید در دل کودکان ایرانی جا باز کند به خصوص آن که این عروسک‌ها را هیچ جریان قوی فرهنگی و رسانه‌ای نیز همراهی نمی‌کند. از سوی دیگر در حالی که کشور عربستان از سال ۲۰۰۳م. واردات عروسک‌های باربی را به دلیل تضاد با فرهنگ و ارزش‌های اسلامی ممنوع کرد، در ایران به تازگی اخباری از برخورد و ممنوعیت فروش این عروسک‌ها به گوش می‌رسد؛ اگرچه همین موضع دیر هنگام نیز واکنش‌های عمیق رسانه‌های غربی را با خود همراه کرده است و شاید همین مواضع مهر تأییدی باشد بر این که اسباب بازی‌های وارداتی چیزی بسیار فراتر از ابزاری برای بازی هستند؛ این اسباب بازی‌ها وارد بازی زندگی شده‌اند.